Global Europe in het MFK 2028–2034

20 oktober 2025 - door Kaatje Gevaert

De Europese Commissie stelde deze zomer haar voorstel voor de nieuwe EU-langetermijnbegroting 2028-2034 voor. Met een geraamd budget van 2.000 miljard euro wil de Commissie inzetten op een sterker, weerbaarder en toekomstgericht Europa. In deze reeks belichten we wekelijks telkens één onderdeel van het voorstel en bekijken we de mogelijke impact voor Vlaanderen. Vandaag: Global Europe.

Eén geïntegreerd fonds van €200 miljard dat alle externe EU-programma’s bundelt om beleid, hulp en investeringen wereldwijd coherenter te maken.
Zes pijlers: vijf geografische regio’s en één globale dimensie, gericht op thema’s als klimaat, veiligheid, digitalisering en mondiale partnerschappen.
Meer flexibiliteit en strategische slagkracht, met behoud van kernwaarden zoals democratie, mensenrechten en rechtsstaat in het EU-buitenlandbeleid.

Wat is Global Europe?

Global Europe vormt de kern van het EU-buitenlandbeleid in het Commissievoorstel voor het nieuwe MFK 2028–2034. Met een budget van €200 miljard bundelt het fonds bestaande programma’s zoals het Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument - NDICI-Global Europe, het Instrument for Pre-accession Assistance III - IPA III en humanitaire hulp in één overkoepelend kader. Het doel hiervan is Europese belangen, ontwikkelingsdoelen en wereldwijde partnerschappen beter op elkaar afstemmen.

Global Europe omvat onder meer:

Begrotingssteun op basis van beleidsdoelstellingen;
Internationale partnerschappen en investeringen via Global Gateway;
Humanitaire hulp (indicatief €25 miljard, dubbel zoveel als nu);
Bevorderen van vrede, veiligheid en snelle respons;
Pre-toetredingssteun voor kandidaat-lidstaten.

Zes pijlers voor een mondiale aanpak

Global Europe is opgebouwd rond vijf geografische pijlers en één globale pijler:

Uitbreiding & Oostelijk nabuurschap – €42,6 miljard
Midden-Oosten, Noord-Afrika & Golfregio – €42,5 miljard
Sub-Sahara-Afrika – €59,7 miljard
Azië & Stille Oceaan – €16,7 miljard
Amerika & Caraïben – €9 miljard
Globale pijler – €14,9 miljard voor o.a. VN-samenwerking, klimaat, oceanen, cybersecurity en bestrijding van desinformatie

Daarnaast is €14,8 miljard voorzien voor crisissituaties en onverwachte noden.

Wat verandert er?

Global Europe betekent niet alleen meer middelen, maar ook een andere manier van werken. De hervorming moet de EU-financiering eenvoudiger, flexibeler en slagkrachtiger maken, zodat de Unie sneller kan inspelen op crisissen en geopolitieke verschuivingen. Tegelijk krijgt de Europese Commissie een sterkere rol in de sturing en inzet van middelen — een verschuiving die tijdens de lopende onderhandelingen zowel vragen rond efficiëntie als over controle met zich meebrengt.

De belangrijkste nieuwigheden op een rij:

Geen vaste uitgavendoelstellingen meer. Er komen geen aparte budgetpercentages meer voor thema’s zoals klimaat of gender. In plaats daarvan worden deze prioriteiten volledig geïntegreerd (“mainstreamed”) in alle programma’s.
Meer flexibiliteit voor de Commissie. Een groter deel van het budget wordt niet-programmeerbaar en kan dus sneller worden ingezet bij crisissen of geopolitieke ontwikkelingen, onder directe verantwoordelijkheid van de Commissie
Snellere inzet van financiële garanties. Het instrument voorziet meer mogelijkheden om via leningen, garanties en investeringsfondsen het Europese bedrijfsleven te ondersteunen in internationale projecten.
Striktere voorwaarden rond migratie. Steun kan voortaan worden gekoppeld aan samenwerking met de EU op het vlak van migratiebeheer, met de mogelijkheid om financiering tijdelijk te schorsen bij gebrek aan medewerking.
Minder nadruk op langetermijnstrategieën. Beleidskaders zoals de EU Global Strategy worden niet langer expliciet vermeld, wat de langetermijnvisie van het buitenlands optreden minder duidelijk maakt.

EU-uitbreiding en Oekraïne als prioriteit

Global Europe vormt de kern van het EU-buitenlandbeleid in het Commissievoorstel voor het nieuwe MFK 2028–2034. EU-uitbreiding en steun aan Oekraïne zijn topprioriteiten van Global Europe:

Uitbreiding blijft een geopolitieke hoeksteen van het EU-beleid. Global Europe ondersteunt kandidaat-lidstaten met prestatiegerichte hervormingsplannen, zodat ze sneller aansluiting vinden bij de EU-regels en -waarden. Daarmee ziet de Commissie uitbreiding niet enkel als een technische, maar vooral als een strategische investering in stabiliteit, vrede en welvaart.
Voor Oekraïne komt er een aparte Ukraine Reserve, bovenop de MFK-plafonds. Die reserve voorziet in niet-terugbetaalbare steun en leningen via gezamenlijke EU-financiering om Oekraïne te helpen bij wederopbouw, hervormingen en zijn toetredingspad richting de EU. De steun combineert zo solidariteit op korte termijn met structurele steun op lange termijn.

Conditionaliteit en waarden

De EU wil flexibiliteit combineren met trouw aan haar kernwaarden. Steun via Global Europe wordt niet automatisch aan dezelfde voorwaarden gebonden als interne EU-fondsen, maar kan wel gekoppeld worden aan hervormingen rond democratie, rechtsstaat en mensenrechten.

De aanpak verschilt per regio:

In kandidaat-lidstaten kan beleidsondersteuning duidelijk aan hervormingsvoorwaarden worden verbonden.
In andere regio’s ligt de nadruk meer op partnerschap en lokale eigenaarschap, zodat steun effectiever aansluit bij de context.

Daarnaast blijft de EU investeren in rechtstreekse steun aan maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers, om de principes van goed bestuur en rechtsstaat te verankeren in alle financiering. Zo wil Global Europe meer doen dan middelen verdelen: het wil ook waarden uitdragen.

Wat betekent dit voor Vlaanderen?

Voor Vlaanderen is Global Europe op verschillende vlakken belangrijk:

Economische kansen: Vlaamse bedrijven en kennisinstellingen kunnen via Global Gateway deelnemen aan internationale investeringsprojecten rond infrastructuur, energie en digitalisering.
Invloed op beleid: Vlaanderen kan bijdragen aan de strategische invulling van EU-programma’s in Afrika en Azië, waar Vlaamse actoren reeds actief zijn.
Waarden en partnerschappen: Door de focus op mensenrechten, klimaat en goed bestuur blijft er ruimte voor Vlaamse expertise en ngo’s in landen waar Vlaanderen structureel samenwerkt.

Het nieuwe instrument biedt dus kansen om Vlaamse internationale ambities te versterken, maar vraagt tegelijk waakzaamheid voor de balans tussen economische belangen en ontwikkelingsdoelen.

Conclusie

Met Global Europe zet de EU een nieuwe stap richting een geïntegreerd, flexibel en strategisch buitenlandbeleid. De hervorming bundelt alle externe instrumenten in één kader en moet zorgen voor meer slagkracht en coherentie.

Toch blijven de kernvragen uit de onderhandelingen bepalend: versterkt deze architectuur EU-buitenlandaanpak of gaat focus verloren? Hoe wordt het Europees Parlement betrokken? En hoe verzoent de Unie geopolitieke belangen met ontwikkelingsdoelen, in echte samenwerking met partnerlanden?

De komende maanden zullen uitwijzen of Global Europe erin slaagt de juiste balans te vinden tussen flexibiliteit, impact en waarden — en hoe Vlaanderen binnen dit nieuwe kader mee zijn stempel kan drukken op het EU-buitenlandbeleid van morgen.