02 oktober 2025 - door Kristof Vlaeminck
Op 16 juli 2025 stelde de Europese Commissie het nieuwe Meerjarig Financieel Kader voor. Met een budget van 2.000 miljard euro wil Europa sterker, weerbaarder en toekomstgericht investeren.
In deze artikelenreeks duiken we dieper in de pijlers en programma’s van het voorstel. Telkens lichten we één onderdeel uit en onderzoeken we de mogelijke impact voor Vlaanderen.
Vandaag: Erasmus+ – versterking van een succesverhaal
Het volgende Erasmus+-programma krijgt een budget van 40,8 miljard euro, een verhoging van bijna 50% in vergelijking met het huidige budget. In het nieuwe voorstel maakt het Europees Solidariteitskorps (European Solidarity Corps - ESC) wel integraal deel uit van Erasmus+.
In het voorstel van de Europese Commissie krijgt Erasmus+ twee pijlers: leermogelijkheden en capaciteitsopbouw. Daarnaast komen er extra prioriteiten bij, met de nadruk op vaardigheden en concurrentiekracht.
Een versterkt Erasmus+-programma wordt de ruggengraat van de Unie van vaardigheden (Union of Skills). Mobiliteit in het onderwijs, solidariteit en inclusiviteit blijven de kernwaarden van het programma.
Het nieuwe Erasmus+-programma blijft een sleutelrol spelen in het realiseren van de Europese Onderwijsruimte en de Unie van vaardigheden (Union of Skills). Het voorstel past binnen een bredere beleidsverschuiving die erop gericht is het onderwijs beter af te stemmen op de behoeften van de arbeidsmarkt. Uit de tussentijdse evaluatie van Erasmus+ (2021–2027) en de eindevaluatie van Erasmus+ (2014–2020) blijkt dat de programma’s doeltreffend en relevant zijn, maar dat er nog steeds uitdagingen bestaan op het vlak van administratieve complexiteit en onvoldoende financiering om aan de groeiende vraag te voldoen. De voorgestelde verordening wil deze knelpunten aanpakken door:
meer samenhang in het Erasmus+ programma;
minder overlappingen met andere programma’s;
een flexibeler financieringsstructuur.
Dit gebeurt onder meer door een integratie van Erasmus+ met het Europese Solidariteitskorps (European Solidarity Corps - ESC), inclusief het Humanitair Hulpkorps. Hierdoor ontstaat één enkel toegangspunt voor jongeren en organisaties die betrokken willen zijn bij leermobiliteit, vrijwilligerswerk en maatschappelijke projecten – zowel binnen als buiten de EU.
Voor het nieuwe programma wordt een totaalbudget van €40,8 miljard voorgesteld – een stijging van 50% ten opzichte van het vorige gezamenlijke budget (€26,2 miljard voor Erasmus+ en €1 miljard voor het ESC). Door deze samenvoeging zouden overlappingen tussen de twee programma’s verminderd worden en synergieën beter kunnen worden benut.
De Commissie benadrukt het belang van investeren in onderwijs, training, jeugd en sport als fundament voor een veerkrachtige en competitieve EU. Erasmus+ draagt daaraan bij via grensoverschrijdende leermobiliteit, capaciteitsopbouw, en beleidsondersteuning.
Meer dan enkel leermobiliteit en vrijwilligerswerk
Naast leermobiliteit en vrijwilligerswerk, ondersteunt Erasmus+ ook transnationale samenwerking en innovatie, onder meer via Europese Universiteiten, VET-centra van uitmuntendheid en leraarsacademies. Door samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden wil de EU inspelen op vaardighedenkrapte en de internationale aantrekkelijkheid van de EU versterken.
Het programma wordt eenvoudiger en inclusiever. Kleine organisaties en nieuwkomers krijgen makkelijker toegang, dankzij vereenvoudigde procedures en flexibelere financieringsmodellen. Zo wil de Commissie de administratieve last verlagen en de impact vergroten.
Nieuw is dat het programma meer aandacht besteedt aan vroegtijdige mobiliteit (ook voor jonge kinderen), de ontwikkeling van basisvaardigheden (zoals digitale en burgerlijke competenties) en versterkte ondersteuning van leerlingen en studenten met minder kansen.
Het voorstel van het nieuwe Erasmus+ programma sluit naadloos aan bij verschillende strategische initiatieven van de EU, waaronder:
De Unie van vaardigheden: een overkoepelende strategie die dit jaar werd gelanceerd en die inzet op investeringen in volwasseneneducatie, levenslang leren, beroepsonderwijs en -opleiding. Ze richt zich ook op het behoud en de erkenning van vaardigheden, en op het verbeteren van vaardigheidsinformatie en -intelligentie.
De Europese Onderwijsruimte (European Education Area – EEA): deze legt de basis voor een leven lang leren en stimuleert samenwerking en peer learning tussen landen. De EEA bevordert onderwijs en opleiding van hoge kwaliteit voor iedereen, maakt grensoverschrijdende erkenning van leerresultaten gemakkelijker en ondersteunt de mobiliteit van leerlingen van alle leeftijden.
De EU-strategie voor jongeren: deze richt zich op drie kernthema’s: betrokkenheid, verbondenheid en inspraak.
Het initiatief sluit aan bij de algemene beleidsprioriteiten van de Europese Commissie, waaronder:
Ondersteuning van mensen en versterking van onze samenleving en het sociale model;
Bescherming van de democratie en het hooghouden van onze waarden;
Duurzame welvaart en concurrentievermogen voor Europa;
Een nieuw tijdperk van Europese defensie en veiligheid;
Een sterker Europa op het wereldtoneel;
Het behoud van onze levenskwaliteit.
Daarnaast draagt Erasmus+ bij aan het versterken van sociale en territoriale cohesie binnen de EU en aan meer rechtvaardigheid tussen generaties.
De oude structuur met Key Actions 1, 2 en 3 wordt in het voorstel van de EC vervangen door twee pijlers:
Onder de pijler 'Leermogelijkheden voor iedereen' zal het programma inzetten op leermobiliteit in alle sectoren én op vrijwilligerswerk voor jongeren. Daarnaast worden ook kansen geboden voor talentontwikkeling en excellentie. Ook het Europees Vrijwilligerskorps voor Humanitaire Hulp (European Voluntary Humanitarian Aid Corps) maakt deel uit van deze pijler.
Binnen deze pijler is er bovendien een nieuwe visie om mobiliteit uit te breiden, zodat alle jonge Europeanen de kans krijgen om al op jongere leeftijd een Erasmus+-ervaring op te doen — juist in de fase waarin waarden en attitudes gevormd worden. Er komen ook nieuwe mogelijkheden, zoals Erasmus+-beurzen, die studenten moeten ondersteunen om te studeren in strategische onderwijsvakken. Bestaande initiatieven worden onder dit luik samengebracht voor meer samenhang en duidelijkheid, waaronder de Erasmus Mundus-beurzen en de Jean Monnet-acties binnen het hoger onderwijs.
Onderwijs en opleiding
a) Studenten en personeel in het hoger onderwijs
b) Leerlingen en personeel in het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding
c) Scholieren en onderwijzend personeel, inclusief personeel in de kinderopvang en het basisonderwijs
d) Volwassenen die leren, evenals personeel in de volwasseneneducatie
Jeugdzaken
a) Leermobiliteit van jongeren, onder meer via DiscoverEU, jongerenparticipatie en mobiliteit van jeugdwerkers
b) Vrijwilligerswerk via het Europees Solidariteitskorps, inclusief het Europees Vrijwilligerskorps voor Humanitaire Hulp
Sport
a) Leermobiliteit van atleten
b) Personen actief in de amateursport
c) Sportpersoneel
Aanvullende ondersteuning bij leermobiliteit
a) Ondersteuning bij onderwijs over de EU, zoals Europese integratie, waarden en burgerschap
b) Bijkomende maatregelen zoals taalondersteuning, voorbereidende bezoeken, opleidingen en virtuele samenwerking
a) Erasmus+-beurzen voor strategische onderwijsgebieden, waaronder gezamenlijke studieprogramma’s
b) Erasmus Mundus-beurzen
c) Jean Monnet-acties gericht op het hoger onderwijs
d) Steun aan Jean Monnet-instellingen die een doelstelling van Europees belang nastreven, zoals het College of Europe in Brugge
De pijler ‘Steun voor capaciteitsopbouw’ zal inzetten op capaciteitsopbouw via samenwerking tussen betrokken organisaties en beleidsontwikkeling. Zo wil het bijdragen aan hoogwaardig levenslang leren enerzijds en het stimuleren van inclusie, excellentie en innovatie binnen onderwijs, opleiding, jeugd en sport anderzijds.
a) Samenwerkingspartnerschappen, waaronder kleinschalige partnerschappen, gericht op een bredere en meer inclusieve toegang tot het programma.
b) Partnerschappen voor uitmuntendheid en innovatie, gebaseerd op bestaande initiatieven zoals Europese universiteitsallianties, centra voor beroepsonderwijs en -opleiding, Europese lerarenacademies, schoolallianties, gezamenlijke studieprogramma’s, European Youth Together, en samenwerkingsverbanden in de sportsector.
a) Beleidsexperimenten en -implementatie: initiatieven om de beleidsagenda’s en instrumenten van de EU op het gebied van vaardigheden, onderwijs en opleiding, jeugd en sport te testen, voor te bereiden en uit te voeren.
b) Programma-uitvoering: ondersteuning van de uitvoering van Erasmus+, inclusief samenwerking met andere EU-beleidsmaatregelen en -programma’s, gebruik van online platforms, virtuele samenwerkingstools en hulpmiddelen voor leermobiliteit.
c) Verspreiding en communicatie: effectieve communicatie van resultaten en bredere verspreiding van kennis en inzichten die uit het programma voortkomen.
Het Erasmus+ programma kent in Vlaanderen aanzienlijk succes. Het programma wordt beschouwd als een van de meest opvallende succesverhalen van de Europese Unie en biedt kansen aan een breed scala aan deelnemers en organisaties. Een hoger budget en meer mogelijkheden voor synergieën moeten dan ook meer organisaties en burgers uit Vlaanderen de kans geven om gebruik te maken van het programma. Bovendien moet het Vlaanderen ook in staat stellen om talentvolle profielen naar onze regio te halen.
Het voorstel voor de nieuwe Erasmus+-verordening zal de gewone wetgevingsprocedure volgen, wat betekent dat zowel de Raad als het Europees Parlement een standpunt moeten innemen en vervolgens onderhandelen over een compromistekst. De onderhandelingen starten in het Onderwijscomité van de Raad onder het Deense voorzitterschap. Verwacht wordt dat de Raad en het Parlement begin 2026 onderhandelingen starten.
De definitieve verordening voor de periode 2028–2034 kan pas worden aangenomen nadat er een akkoord is bereikt over het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Het streven is om dit proces uiterlijk tegen het einde van 2027 af te ronden, zodat het programma van start kan gaan op 1 januari 2028.
EU-Website: The 2028-2034 EU budget for a stronger Europe
Factsheets nieuw MFK, waaronder Onderwijs, cultuur, media en de waarden van de Unie
Commissievoorstel Erasmus+ (Engels)
Artikel Vlaamse Onderwijsraad met aanbevelingen voor EC: Erasmus+ van onderuit met focus op onderwijs
Artikel Academic Cooperation Association: European Commission’s proposal for the Erasmus+ programme 2028-2034 (Engels)
VLEVA artikel - eerste pakket voorstellen (16 juli): Nieuwe EU Meerjarenbegroting: Hoe Europa zijn toekomst wil vormgeven
VLEVA artikel - tweede pakket voorstellen (3 september): EU-begroting 2028-2034, deel 2
VLEVA blog: EU-begroting 2028-2034: Nationale en Regionale Partnerschapsplannen
VLEVA blog: Europees Concurrentiefonds: Europa’s nieuwe troefkaart
VLEVA blog: Horizon Europe (2028-2034) drijft concurrentiekracht en innovatie aan
