17 juli 2025 - door Kaatje Gevaert
Op 16 juli presenteerde de Europese Commissie haar voorstel voor het Meerjarig Financieel Kader (2028–2034). De nieuwe strategische EU-begroting van 2.000 miljard euro moet inzetten op herstructurering en toekomstgerichte investeringen.
Focus op prioriteiten van de toekomst zoals concurrentievermogen, defensie, klimaat en onderwijs.
Nieuwe structuur rond vier pijlers: nationale en regionale partnerschapsplannen, het Competitiviteitsfonds (incl.Horizon Europe), het Global Europe-fonds en uitgaven voor Europees openbaar bestuur.
Moderne financiering met nieuwe inkomstenbronnen en hervormingen om de EU beter bestand te maken tegen crisissen.
Het MFK bepaalt de investeringen en uitgaven van de EU op middellange termijn en heeft een grote impact op Vlaanderen. Uit het nieuwe voorstel blijkt dat dit méér moet worden dan een begrotingstabel. Het MFK wordt gepositioneerd als een strategisch instrument om de grote politieke prioriteiten van de EU waar te maken.
De boodschap van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen was helder: dit budget moet Europa versterken en weerbaar maken in een onzekere, snel veranderende wereld.
"The next MFF will be the most ambitious ever proposed. It is more strategic, more flexible, more transparent, and we're investing more in our capacity to respond and more in our independence."
In haar voorstel voor het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2028–2034 trekt de Europese Commissie de kaart van ambitie en strategische focus. Met een totaalbedrag van 2.000 miljard euro (wat overeenkomt met 1,26 procent van het Europese bruto nationaal inkomen) – aanzienlijk meer dan de huidige 1.200 miljard – wil de EU haar toekomstvisie waarmaken, zonder extra druk op nationale bijdragen, maar wél via nieuwe eigen middelen.
De introductie van nationale en regionale partnerschapsplannen is een belangrijke vernieuwing in het MFK. Lidstaten krijgen zo meer ruimte om EU-middelen zelf te besteden binnen Europese prioriteiten.
Samenvoeging van cohesiebeleid (van €392 miljard in het huidige MFK naar €218 miljard) en landbouwsteun (van €391 miljard in het huidige MFK naar €300 miljard)
2 miljard voor de visserij
Het landbouwreservefonds wordt verdubbeld
Minstens 14% gaat naar sociale doelen en 218 miljard naar minder ontwikkelde regio’s
Ook de middelen voor grensbeheer, veiligheid en migratie verdrievoudigen, met extra aandacht voor de oostelijke regio’s
Tegenover €164 miljard in het huidige MFK
Bundelt innovatie, technologie, defensie en industrie, en moet investeringen in onderzoek, ontwikkeling en productie stimuleren om de kloof met de VS te dichten
Versterkte Connecting Europe Facility voor militaire mobiliteit, cyberveiligheid en energie
In nauwe samenhang met het Europees Competitiviteitsfonds blijft het EU-onderzoeksprogramma, met als vlaggenschip Horizon Europe ter waarde van 175 miljard euro, wereldklasse-innovatie financieren
Tegenover €113 miljard in het huidige MFK
Bundelt humanitaire hulp, Global Gateway, een nieuw uitbreidingsinstrument voor hervormingen en €100 miljard voor het Oekraïne-fonds
Voor onderwijs, jongeren en de creatieve sectoren
Erasmus+ bijna verdubbeld: van €26 miljard naar €49 miljard
Ook een verdubbeling van de huidige budgetten van Creative Europe (momenteel €2,44 miljard) en CERV (momenteel €1,5 miljard)
Er zijn twee manieren om de EU-begroting te financieren: via bijdragen van de lidstaten en via eigen middelen. Ursula von der Leyen verduidelijkte dat “de bijdragen van de lidstaten constant zullen blijven”. Om de extra uitdagingen te bekostigen, stelt de Commissie een vijftal nieuwe ‘eigen middelen’ voor. Deze hervorming moet zorgen voor een stabielere en eerlijkere financiering van het EU-budget. Samen zouden ze jaarlijks zo’n 58,5 miljard euro opleveren.
De voorgestelde inkomstenbronnen:
Emissiehandelssysteem (ETS): ~ €9,6 miljard/jaar
Koolstofgrensheffing (CBAM): ~ €1,4 miljard/jaar
Heffing op niet-ingezameld e-afval: ~ €15 miljard/jaar
Tabaksaccijns: ~ €11,2 miljard/jaar
Forfaitaire bedrijfsbijdrage (CORE) van bedrijven met een omzet van meer dan 100 miljoen euro: ~ €6,8 miljard/jaar
Het budgetvoorstel rust op vier leidende principes:
Flexibiliteit: middelen kunnen worden herschikt bij nieuwe noden.
Eenvoud: minder administratie, eenvoudigere toegang tot fondsen.
Transparantie: de Commissie zal een openbare databank publiceren met alle eindbegunstigden.
Rechtsstaatconditionaliteit: EU-middelen worden gekoppeld aan naleving van fundamentele waarden. Lidstaten die de rechtsstaat ondermijnen, riskeren het verlies van financiering.
Johan Van Overtveldt (N-VA): “De begroting moet ambitieus, flexibel en voorspelbaar zijn en in dienst staan van de burgers. Hij herinnert eraan dat een absolute meerderheid van de parlementsleden hun goedkeuring moet geven, wat nauwe samenwerking vereist. Daarom moet de Europese Commissie goed luisteren naar het Parlement en haar rol als eerlijke bemiddelaar waarmaken.”
Wouter Beke (cd&v), Radio 1: “Het EU-budget draait in essentie om de bescherming van onze Europese welvaart, veiligheid, jobs en inkomens.”
Sara Matthieu (Groen), Persbericht "Het budget volstaat niet om de grote uitdagingen waar Europa voor staat aan te pakken, wel zijn we erin geslaagd om te garanderen dat 35 procent van de uitgaven klimaat- en milieudoelstellingen moeten ondersteunen."
Kathleen Van Brempt (Vooruit) Twitter: “Dit is niet het EU-budget dat Europa vandaag nodig heeft. Wat de Commissie voorstelt, is amper genoeg om de kosten van het verleden af te betalen, laat staan om de investeringen in onze toekomst te financieren.”
De Europese Commissie heeft op 16 juli 2025 het eerste deel van de sectorale voorstellen voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2028–2034 goedgekeurd. Het tweede pakket wordt op 3 september 2025 verwacht.
Conform artikel 312 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie wordt het MFK vastgesteld via een bijzondere wetgevingsprocedure: de Raad moet unaniem beslissen, nadat het Europees Parlement zijn instemming heeft gegeven bij een volstrekte meerderheid.
De onderhandelingen starten na de zomer en moeten voor eind 2027 afgerond zijn. Dat is krap: de klok tikt, want het nieuwe MFK moet op 1 januari 2028 ingaan.
De Europese meerjarenbegroting raakt ook Vlaanderen rechtstreeks. Daarom organiseren VLEVA en het Vlaams Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken (DKBUZA) in september 2025 een webinar over het nieuwe Commissievoorstel voor het Meerjarig Financieel Kader 2028–2034.
Tijdens het webinar krijg je heldere uitleg over de inhoud van het voorstel en een inkijk in het intra-Vlaamse beleidsproces. Vervolgens geven we het Vlaamse middenveld en lokale besturen via een stakeholderconsultatie de kans om hun input te delen en zo het Vlaamse standpunt mee vorm te geven.
Meer praktische info en de inschrijvingslink volgen binnenkort.
