EU-begroting 2028-2034: Nationale en Regionale Partnerschapsplannen

08 september 2025 - door Kaatje Gevaert

De Europese Commissie stelde deze zomer haar voorstel voor de nieuwe EU-langetermijnbegroting 2028-2034 voor. Met een geraamd budget van 2.000 miljard euro wil de Commissie inzetten op een sterker, weerbaarder en toekomstgericht Europa.
In deze reeks belichten we telkens één onderdeel van het voorstel en bekijken we de mogelijke impact voor Vlaanderen.

Vandaag: de Nationale en Regionale Partnerschapsplannen (NRPP):

Minder versnippering, meer impact: één geïntegreerd kader met 27 plannen dat landbouw, cohesie, sociaal beleid, migratie en veiligheid bundelt.
Meer flexibiliteit en resultaatgericht werken: steun wordt gekoppeld aan doelstellingen en sneller inzetbaar in crisissituaties.
Belang voor Vlaanderen: hefboom voor landbouwsteun, sociale inclusie, innovatie en plattelandsontwikkeling.

Eén geïntegreerd financieringskader

In het Commissievoorstel bestaat het MFK 2028-2034 uit vier grote uitgavencategorieën, de zogenaamde “rubrieken”. De eerste rubriek draait volledig rond de Nationale en Regionale Partnerschapsplannen (NRPP).

Die bundelen de belangrijkste EU-fondsen voor landbouw, cohesie, visserij, migratie en veiligheid in één strategie. Ook Frontex, Europol en andere agentschappen vallen hieronder. Daarnaast is er een vast jaarlijks bedrag voorzien voor de terugbetaling van NextGenerationEU.

De NRPP’s moeten lidstaten en regio’s in staat stellen om investeringen en hervormingen in verschillende domeinen samen te brengen: van cohesie- en sociaal beleid tot landbouw, het visserij- en maritiem beleid, migratie, grensbeheer en interne veiligheid. Ze worden gezamenlijk ontworpen en uitgevoerd door de Commissie, de lidstaten, regio’s en lokale actoren. Zo moet de uitvoering van Europese steun sneller, flexibeler en meer op maat worden – met meer impact per bestede euro.

Doelstellingen en prioriteiten

De plannen zijn erop gericht om:

De economische, sociale en territoriale cohesie te versterken;
Duurzame ontwikkeling en concurrentievermogen te stimuleren;
Landbouw, platteland en maritieme sectoren te ondersteunen;
En te investeren in veiligheid, migratie en grensbeheer.

Daarnaast is er een duidelijke sociale focus: minstens 14% van de middelen moet gaan naar vaardigheden, sociale inclusie en armoedebestrijding.

Nieuwigheden en voordelen

De NRPP’s brengen een aantal vernieuwingen mee die het huidige kader eenvoudiger, flexibeler en effectiever moeten maken:

Minder papierwerk: van bijna 540 programmeringsdocumenten naar 27 nationale/regioplannen en één Interreg-plan.
Meer flexibiliteit: elk land kan zijn plan afstemmen op de eigen bestuurlijke realiteit.
Betere synergieën: landbouw-, plattelands- en innovatiemiddelen worden gecombineerd en beter afgestemd op andere EU-programma’s zoals het nieuwe Europees Competitiviteitsfonds (ECF) en de Connecting Europe Facility (CEF).
Resultaatgericht: financiering wordt pas uitgekeerd als doelstellingen zijn gehaald, zonder regio’s te straffen voor hervormingen die buiten hun verantwoordelijkheid vallen.
Sneller en wendbaarder: dankzij een EU-reserve, inclusief een landbouwreserve, is er ruimte om in te spelen op crisissen en nieuwe prioriteiten.

Structuur

Volgens het Commissievoorstel maken de NRPP’s deel uit van de eerste rubriek van het MFK. Ze bundelen de belangrijkste fondsen in één geïntegreerd programma:

Regionale ontwikkeling via EFRO en het Cohesiefonds.
Sociaal beleid via het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+).
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en steun voor visserij en maritieme sectoren.
Migratie, grenzen en veiligheid, met verdrievoudigde middelen tegenover de huidige periode.

Daarnaast bevat het voorstel twee nieuwe instrumenten:

De EU-faciliteit, om lidstaten en regio’s te helpen reageren op crisissen of grensoverschrijdende uitdagingen. Dit moet ook EU-acties rond sociale innovatie, steden en gezondheidszorg financieren.
Catalyst Europe, een nieuw EU-instrument dat tot 150 miljard euro aan door de EU gesteunde leningen voorziet om publieke investeringen in strategische Europese prioriteiten te stimuleren.

Budget

Het totale budget voor de NRPP’s bedraagt 865 miljard euro, waarvan:

296 miljard euro minimaal voor landbouwinkomenssteun,
302 miljard euro voor landbouw- en visserijbeleid,
10 miljard euro voor Interreg-projecten,
25% gereserveerd als flexibiliteitsbuffer.

Specifieke enveloppes zijn voorzien voor onder meer:

218 miljard euro voor minder ontwikkelde regio’s,
100 miljard euro (14%) voor sociale doelstellingen,
34 miljard euro voor migratie en grensbeheer,
63,2 miljard euro voor via de EU-faciliteit.

Toewijzing per lidstaat

Bijna 48% van de totale EU-begroting gaat rechtstreeks naar de lidstaten. De verdeling gebeurt op basis van criteria zoals economische ontwikkeling, bevolkingsomvang en het aandeel plattelandsbevolking dat risico loopt op armoede of sociale uitsluiting. Lidstaten met grotere ongelijkheden krijgen extra steun om de kloof te dichten.

Impact en rol voor Vlaanderen

Voor Vlaanderen kunnen de NRPP’s een belangrijke hefboom worden. Door landbouwsteun, cohesiemiddelen en sociale fondsen te bundelen, komt er meer samenhang en een vlottere toegang tot financiering.

Relevante domeinen voor Vlaanderen zijn onder meer:

Landbouw en platteland: gegarandeerde inkomenssteun en investeringen in verduurzaming.
Sociale inclusie: via ESF+ en investeringen in vaardigheden en arbeidsmarkt.
Grensbeheer en veiligheid: extra middelen in een internationale context.
Plattelands- en kustgebieden: meer kansen om toerisme, innovatie en erfgoed te verbinden.

De regio’s spelen hierin een centrale rol, in lijn met de principes van het cohesiebeleid: gedeeld beheer, meerlagig bestuur en het partnerschapsbeginsel. Voor Vlaanderen betekent dit dat de regionale en lokale autoriteiten mee aan tafel zitten bij het ontwerp en de uitvoering van de plannen.

Conclusie

Met de Nationale en Regionale Partnerschapsplannen kiest de Commissie voor een sterk vereenvoudigd en geïntegreerd kader. Minder versnippering, meer slagkracht en gerichtere steun staan daarbij centraal.

Voor Vlaanderen opent dit de deur naar meer impactvolle steun voor landbouw, sociale inclusie, innovatie en regionale ontwikkeling. Het nieuwe MFK moet zo bijdragen aan een veiliger, duurzamer en inclusiever Europa – mét oog voor regionale noden en kansen.