22 oktober 2025 - door Paula Verschaeve
Tijdens de Milieuraad van 21 oktober 2025 keurden de Europese milieuministers Raadsconclusies goed over de Europese strategie voor waterweerbaarheid. Met deze conclusies roepen de ministers op tot sterkere en beter afgestemde acties in heel Europa om de toenemende wateruitdagingen aan te pakken.
🇪🇺 In Raadsconclusies maakt de Raad zijn politiek standpunt kenbaar over een onderwerp, om zo te wegen op toekomstige (wetgevende) werkzaamheden.
-Background.jpg)
Begin juni 2025 stelde de Europese Commissie een strategie voor waterweerbaarheid voor. Die strategie focust op het herstel en de bescherming van de waterkringloop, op schoon en betaalbaar water voor iedereen, en op de uitbouw van een duurzame, veerkrachtige, slimme en competitieve watereconomie in Europa. Naar aanleiding van deze strategie werkte het Deense EU-voorzitterschap de voorbije maanden aan Raadsconclusies.
👉🏻 Hieronder volgt een uitgebreide analyse van de Raadsconclusies. Voor een kortere analyse kan je het persbericht van de Milieuraad bekijken.
Je vindt de volledige tekst in de bijlage.
De Raad onderstreept dat waterweerbaarheid cruciaal is voor crisisparaatheid, strategische autonomie, maatschappelijke en financiële stabiliteit, ecologische duurzaamheid en voedselzekerheid. De ministers benadrukken daarom de noodzaak om de waterkringloop te herstellen en te beschermen, de waterinfrastructuur te versterken en te zorgen voor eerlijke toegang tot water.
Waterverontreiniging - onder meer door een teveel aan nutriënten en andere schadelijke stoffen zoals PFAS - moet bij de bron worden aangepakt en voorkomen. De ministers vragen de Commissie om maatregelen te nemen om de meest schadelijke chemische stoffen stap voor stap uit te bannen. Ook moeten stoffen - die een risico vormen voor drinkwaterbronnen - dringend worden aangepakt. Het uiteindelijke doel is een goede waterkwaliteit en voldoende watervoorraden in Europa te garanderen.
De ministers staan positief tegenover het Europees initiatief voor klimaatveerkracht en risicobeheer, verwacht in 2026. Ze benadrukken het belang van samenhang met de strategie voor waterweerbaarheid. Klimaatadaptatie vraagt om op “de natuur gebaseerde” en technische oplossingen, duurzaam waterbeheer en een veerkrachtige infrastructuur.
In de conclusies wordt opgeroepen om de beveiliging van de Europese waterinfrastructuur te versterken, real-time waarschuwingssystemen voor overstromingen en droogte uit te bouwen en de ontwikkeling van Copernicus te bevorderen. Tegelijk benadrukken de ministers het belang van open en eerlijke toegang tot deze instrumenten en gegevens, met de nodige financiële en technische ondersteuning.
De Raad benadrukt dat we rekening moeten houden met mogelijke externe bedreigingen voor de watervoorziening en afvalwaterinfrastructuur, zoals sabotage, cyberaanvallen en andere vormen van verstoring.
De ministers blijven achter het doel van de strategie staan: een concurrerende economie stimuleren die duurzaam en efficiënt met water omgaat. Dat kan onder meer door wetgeving te vereenvoudigen en administratieve lasten te verminderen.
De conclusies benadrukken het belang van minder waterverbruik, efficiënter gebruik, alternatieve watervoorraden, het herstellen van lekken en oude infrastructuur, het tegengaan van illegale onttrekking en het versterken van groene, blauwe en grijze oplossingen.
Bovendien benadrukt de Raad dat landbouw en voedselproductie essentieel zijn voor de EU. Voedselzekerheid vraagt om een sterke, economisch leefbare landbouwsector met voldoende en goed beheerd water. Duurzame landbouwpraktijken, minder waterverlies en efficiënt watergebruik zijn cruciaal om de waterweerbaarheid van de landbouw te versterken en waterecosystemen te behouden.
In de conclusies steunen de milieuministers het beginsel “waterefficiëntie eerst” en de ontwikkeling van een gezamenlijke methodologie voor doelstellingen inzake waterefficiëntie.
De ministers onderstrepen ook het belang van:
Digitalisering in de watersector
Inzet van onderzoek en innovatie op het gebied van waterbeheer en watertechnologieën
Onderwijs- en bewustmakingscampagnes
Watergerelateerde studieprogramma’s en beroepsopleidingen
Meer publiek bewustzijn
Investeringen zijn essentieel om de agenda voor waterweerbaarheid uit te voeren. De Raad vraagt daarom om voldoende en toegankelijke financiering, met publieke en private middelen, inclusief Europese middelen. Bovendien erkennen de ministers dat de herziene richtlijn over de behandeling van stedelijk afvalwater, de drinkwaterrichtlijn, de natuurherstelwet en de kaderrichtlijn water nieuwe eisen bevatten die extra financieringsbehoeften met zich meebrengen.
In de Raadsconclusies worden het waterweerbaarheidsprogramma van de Europese Investeringsbank en de oprichting van een adviescentrum voor duurzaam water positief onthaald.
De Raad benadrukt dat de EU wereldwijd een voortrekkersrol speelt in duurzaam en inclusief waterbeheer. De EU fungeert daarbij als brug tussen landen en regio’s. De milieuministers erkennen ook dat waterweerbaarheid belangrijk is voor het concurrentievermogen en de weerbaarheid van de EU. Ze moedigen daarom het gebruik aan van Europese financiële instrumenten, zoals de Global Gateway-strategie.
Niet alleen de samenwerking in grensoverschrijdende stroomgebieden moet worden versterkt, maar ook de samenwerking met kandidaat-lidstaten, buurlanden en strategische partners wereldwijd.
Verder pleiten de ministers voor ambitieuze, inclusieve en actiegerichte VN-waterconferenties in 2026 en 2028 en de verdere uitwerking van de VN-wateragenda.
Tot slot wijzen de Raadsconclusies op de veiligheidsdimensie van waterweerbaarheid. Water speelt namelijk een sleutelrol bij het voorkomen van instabiliteit en het bevorderen van vrede. Oorlogsmisdaden gericht tegen watersystemen, de watercyclus en de duurzaamheid ervan moeten dringend worden aangepakt.
🔹 In de conclusies vragen de ministers aan de Commissie om te rapporteren over de vooruitgang bij de uitvoering van de strategie. Een tussentijdse evaluatie is gepland in 2027. Intussen worden de EU-lidstaten aangemoedigd om waterweerbaarheid op te nemen in hun nationale beleids- en financieringskaders.
🔹 In het onlangs gepubliceerde Werkprogramma van de Commissie voor 2026 belooft ze de uitvoering van de strategie voor waterweerbaarheid voort te zetten. Daarbij plant ze een digitaal actieplan en een Water Resilience Platform.
Ontwerpconclusies van de Raad over een Europese strategie voor waterweerbaarheid (zie bijlage)
.png)
