11 december 2025 - door Hazel Tyssen
Op 8 december bereikten de Raad en het Europees Parlement een voorlopig politiek akkoord over de richtlijnen voor duurzaamheidsrapportage (CSRD) en passende zorgvuldigheid (CSDDD). Deze worden aanzienlijk vereenvoudigd om de administratieve lasten voor bedrijven te verminderen.
De CSRD-richtlijn geldt vanaf 2027 alleen voor ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers en een netto-omzet van meer dan 450 miljoen euro.
De CSDDD-richtlijn geldt vanaf 2029 alleen voor ondernemingen met meer dan 5.000 werknemers en een netto-omzet van meer dan 1,5 miljard euro.
Beide richtlijnen maken deel uit van het Omnibus I-pakket, dat hiermee bijna volledig is afgerond.
Op 26 februari 2025 stelde de Europese Commissie het Omnibus I-pakket voor om de duurzaamheidswetgeving te vereenvoudigen. Doel? Overlappende, overbodige of onevenredige regels wegnemen, zodat bedrijven mee kunnen met de Green Deal zonder hun concurrentiekracht te verliezen.
Een belangrijk onderdeel van het pakket zijn de voorgestelde aanpassingen aan de richtlijnen voor duurzaamheidsrapportering (CSRD) en passende zorgvuldigheid (CSDDD).
CSRD verplicht bedrijven om duurzaamheidsinformatie te rapporteren volgens de Europese standaarden (ESRS).
CSDDD verplicht bedrijven om risico’s voor mens en milieu in hun keten te beoordelen en aan te pakken.
Onder Omnibus I werden twee stappen genomen. Eerst werden de verplichtingen onder de CSRD en CSDDD voor bepaalde bedrijven tijdelijk uitgesteld via de ‘stop-de-klok’-richtlijn. Dit uitstel gaf de EU de tijd om inhoudelijke wijzigingen door te voeren.
Hoe ver staan we?
👉 Op 8 december bereikten het Europees Parlement en de Raad, tijdens de tweede ronde van trilogen, een voorlopig politiek akkoord over de nieuwe, vereenvoudigde regels.
👉 Ook andere onderdelen van het pakket vorderen: de vereenvoudiging van het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens(CBAM) is reeds in werking getreden en de vereenvoudiging van de rapportagevereisten onder de EU-taxonomie zit in de eindfase.
🔹 Vanaf 2027 geldt de CSRD alleen voor grote Europese ondernemingen die aan de nieuwe, hogere criteria voldoen: een netto-omzet van meer dan 450 miljoen euro én meer dan 1.000 werknemers tijdens het boekjaar.
🔹 Vanaf 2029 wordt de richtlijn ook van toepassing op niet-EU-ondernemingen die dochterondernemingen in de EU hebben met een omzet van meer dan 450 miljoen euro, of een vestiging in de EU met een omzet van meer dan 200 miljoen euro.
🔹 Financiële holdings vallen hierbij buiten het toepassingsgebied, en ook beursgenoteerde kmo’s en kmo’s van algemeen belang, die oorspronkelijk in wave 3 vielen, worden verwijderd.
🔹 Er is een herzieningsclausule opgenomen, zodat het toepassingsgebied later eventueel kan worden uitgebreid.
❓Wat met ondernemingen die nu al rapporteren ❓
→ Momenteel moeten ondernemingen van algemeen belang met meer dan 500 werknemers duurzaamheidsinformatie rapporteren. Vanaf boekjaar 2027 geldt de rapportageplicht alleen nog voor degenen die voldoen aan de nieuwe, hogere drempels. Ondernemingen die niet meer aan deze criteria voldoen, kunnen voor boekjaren 2025 en 2026 door de lidstaten worden vrijgesteld.
❓Wie valt onder de term ondernemingen ❓
→ De Europese richtlijn verwijst voor de definitie van ondernemingen naar de boekhoudrichtlijn (2013/34/EU). In België gaat het daarbij om vier rechtsvormen: de naamloze vennootschap, de besloten vennootschap, de coöperatieve vennootschap en de commanditaire vennootschap.
→ Wie uiteindelijk concreet onder het toepassingsgebied valt, hangt af van de manier waarop de lidstaten deze richtlijn omzetten in hun eigen nationale wetgeving.
🔹 Bedrijven die buiten het toepassingsgebied van de CSRD vallen, hebben het recht om geen informatie te leveren die verder gaat dan wat in de vrijwillige standaarden (VSME) is vastgelegd.
🔹 Rapportagestandaarden worden vereenvoudigd. De Commissie zal een gedelegeerde handeling aannemen om de eerste set Europese duurzaamheidsrapportagestandaarden (ESRS) te vereenvoudigen en daarnaast de vrijwillige duurzaamheidsrapportagestandaarden (VSME) vast te leggen.
🔹 De Commissie kan richtsnoeren ontwikkelen voor vrijwillige, sectorspecifieke rapportage.
🔹 Er komt ook een digitaal portaal met standaard sjablonen om de rapportage te vergemakkelijken.
🔸 Voor EU-bedrijven gaat het om ondernemingen met meer dan 5.000 werknemers én een jaarlijkse netto-omzet van meer dan 1,5 miljard euro.
🔸 Voor niet-EU-bedrijven geldt dezelfde drempel van 1,5 miljard euro, berekend op hun omzet in de EU.
🔸 Daarnaast vallen ook EU- en niet-EU-ondernemingen met belangrijke franchise- of licentieactiviteiten in de EU onder de richtlijn, als zij meer dan 75 miljoen euro aan royalty-inkomsten én meer dan 275 miljoen euro wereldwijde omzet behalen.
🔸 De toepassing van de richtlijn wordt voor alle bedrijven onder het toepassingsgebied uitgesteld naar 26 juli 2029.
🔸 Er is een herzieningsclausule opgenomen, zodat het toepassingsgebied later eventueel kan worden uitgebreid.
🔸 Bedrijven richten zich op de delen van hun keten waar de grootste risico’s voor negatieve effecten zitten. Ze hoeven geen informatie op te vragen bij zakenpartners als daar geen ernstige of waarschijnlijke risico’s zijn. Die risico-analyse gebeurd op basis van informatie die redelijkerwijs beschikbaar is.
🔸 Als informatie wel nodig is, moet dit verzoek gericht, redelijk en proportioneel zijn. Voor zakenpartners met minder dan 5.000 werknemers mogen bedrijven alleen informatie vragen als deze niet op andere manieren kan worden verkregen..
🔸 Als negatieve effecten in meerdere gebieden even ernstig of waarschijnlijk zijn, mogen bedrijven eerst prioriteit geven aan de risico’s bij hun directe zakenpartners.
🔸 De verplichting om een transitieplan voor klimaatverandering op te stellen is geschrapt.
🔸 De richtlijn voorziet geen EU-brede aansprakelijkheidsregeling. Wel is er een herzieningsclausule opgenomen om dit in de toekomst eventueel aan te passen.
🔸 Lidstaten moeten bij niet-naleving een uniform maximum instellen voor geldboetes van 3% van de wereldwijde netto-omzet. De Commissie zal hier verdere richtsnoeren voorzien.
De auditrichtlijn wordt aangepast om de controle van duurzaamheidsrapportages eenvoudiger en betaalbaar te maken.
🔹 Auditfirma’s hoeven niet volledig aan de strenge eisen van financiële audits te voldoen; één erkende sleutelpersoon volstaat.
🔹 De Commissie moet tegen 1 juli 2027 een geharmoniseerde standaard opstellen voor beperkte controle (limited assurance) van auditors. Voor uitgebreide controle (reasonable assurance) is dit niet langer nodig.
🔹 Auditors uit derde landen kunnen in de eerste jaren tijdelijk eenvoudiger registreren en worden tijdelijk vrijgesteld van toezicht, zolang zij de gevraagde informatie aan de bevoegde autoriteiten verstrekken.
👉 De volgende stap is de formele goedkeuring van het voorlopig politiek akkoord.
Deze goedkeuring vond al plaats in COREPER II op 10 december en in de JURI-commissie op 11 december. Op 16 december volgt de stemming in de plenaire vergadering, waarna de bevoegde raadsformatie de definitieve goedkeuring geeft.
👉 Na goedkeuring wordt de richtlijn gepubliceerd in het EU-publicatieblad en treedt zij 20 dagen later in werking.
👉 Lidstaten hebben vervolgens tijd om de richtlijnen om te zetten in nationale wetgeving: voor de CSRD-richtlijn is dit 1 jaar na inwerkingtreding, voor de CSDDD-richtlijn uiterlijk 28 juli 2028.
Persbericht van het Europees parlement
Persbericht van de Europese Commissie
Tekst van het voorlopig politiek akkoord (EN)
Bekijk ook ons webinar (3/04/2025) met experts van de Europese Commissie en Vlaamse stakeholders.
.png)
