10 juli 2024 - door Paula Verschaeve
Op 10 juli 2024 verscheen de richtlijn recht op reparatie (Right to Repair Directive) in het EU-Publicatieblad. De EU wil zo de wegwerpmaatschappij vervangen door een kringloopeconomie.
De richtlijn recht op reparatie moet het vroegtijdig weggooien van gekochte producten tegengaan en consumenten aanmoedigen hun producten langer te gebruiken. Dit moet bijdragen tot de groene transitie in de EU.
De lijst van repareerbare producten kan in de toekomst worden uitgebreid door de Europese Commissie.
Nu de tekst in het EU-Publicatieblad is verschenen, kan de inwerkingtreding volgen. De richtlijn zal in werking treden op 30 juli 2024. Vanaf dan moeten de lidstaten de nodige maatregelen nemen om vóór 31 juli 2026 aan de richtlijn te voldoen.
Om de doelstellingen van de nieuwe consumentenagenda en het actieplan circulaire economie waar te maken, diende de Europese Commissie in maart 2023 een voorstel in voor een “recht op reparatie”.
Zowel het Europees Parlement als de Raad bepaalden hierover elk hun standpunt en zochten dan samen naar een compromis (= een voorlopig politiek akkoord) tijdens trilogen (= interinstitutionele onderhandelingen).
Begin februari 2024 - tijdens de tweede triloog - bereikten de Raad en het Europees Parlement een voorlopig politiek akkoord over het dossier.
Na het bereiken van een voorlopig politiek akkoord, moeten de Raad en het Europees Parlement dat akkoord nog formeel bevestigen.
In het Europees Parlement werd in de IMCO-commissie (Interne markt en consumentenbescherming) ingestemd met het compromis op 22 februari 2024. Ongeveer twee maanden later - op 23 april 2024 - stemde ook het Europees Parlement plenair in. Dit gebeurde met 584 stemmen voor, 3 stemmen tegen, en 14 onthoudingen.
Tot slot werd de richtlijn recht op reparatie formeel aangenomen tijdens de Raad Vervoer, Telecommunicatie en Energie (30 mei 2024). Dat was dan ook de laatste stap in het wetgevingsproces.
“Deze richtlijn verleent de consument een nieuw recht, namelijk producten eenvoudiger, goedkoper en sneller laten repareren. Producenten worden ook gestimuleerd om producten te maken die langer meegaan en kunnen worden gerepareerd, hergebruikt en gerecycleerd. Tot slot wordt repareren een aantrekkelijkere economische activiteit die binnen Europa voor hoogwaardige banen kan zorgen. Dit is goed voor alle economische spelers, en ook voor het milieu.” - Alexia Bertrand, staatssecretaris voor Begroting en Consumentenbescherming
Nu de tekst in het EU-Publicatieblad is verschenen, kan de inwerkingtreding volgen. De nieuwe richtlijn treedt op 30 juli 2024 in werking. Vanaf dan hebben de lidstaten 24 maanden de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving (vóór 31 juli 2026).
Concreet bevat de richtlijn recht op reparatie een reeks instrumenten en stimulansen om reparatie aantrekkelijker te maken voor de consument:
Een verplichting voor producenten om producten te repareren als dat technisch mogelijk is
Een Europees platform dat gebruikers en reparateurs samenbrengt
Een Europees herstelinformatieformulier met duidelijkheid over de identiteit van de hersteldienst, de voorwaarden, de verwachte duur van de reparatie en de kostprijs
Een verlenging van de wettelijke garantieperiode met 12 maanden als consumenten voor reparatie kiezen in plaats van voor vervanging
Die instrumenten en stimulansen moeten ervoor zorgen dat de huidige wegwerpmaatschappij vervangen wordt door een kringloopeconomie. Door producenten en consumenten de levenscyclus van producten te laten verlengen, zal het recht op reparatie ook leiden tot minder afval en tot duurzamere bedrijfsmodellen.
De nieuwe richtlijn is een aanvulling op andere initiatieven om duurzame consumptie aan te moedigen, zoals de verordening ecologisch ontwerp voor duurzame producten en de richtlijn een versterkte positie van de consument voor de groene transitie.
De richtlijn in het EU-Publicatieblad
Persbericht plenaire goedkeuring Europees Parlement
.png)
