01 juli 2024 - door Paula Verschaeve
Op 28 juni 2024 verscheen de verordening ecologisch ontwerp voor duurzame producten (Ecodesign for Sustainable Products Regulation) in het EU-Publicatieblad. De nieuwe verordening is de opvolger van de bestaande richtlijn uit 2009 en heeft nu een breder bereik.
De verordening ecologisch ontwerp bepaalt milieuduurzaamheidseisen voor bijna alle soorten goederen die in de EU in de handel worden gebracht - op enkele producten na. Er wordt een digitaal productpaspoort ingevoerd met informatie over de milieuduurzaamheid van het product. Er geldt ook een verbod op de vernietiging van bepaalde onverkochte consumptiegoederen (textiel en schoenen).
Op 5 december 2023 bereikten het Europees Parlement en de Raad een voorlopig politiek akkoord. Op 23 april 2024 keurde het Parlement dat plenair goed. De 27 EU-lidstaten namen de tekst formeel aan op 27 mei 2024.
Nu de tekst in het EU-Publicatieblad is verschenen, kan de inwerkingtreding volgen. De nieuwe regels treden in werking op 18 juli 2024.
Sinds 2009 stelt de richtlijn ecologisch ontwerp energie-efficiëntie-eisen voor verschillende productgroepen. In het kader van de Green Deal stelde de Europese Commissie eind maart 2022 voor deze richtlijn te vervangen door een nieuwe verordening met een breder bereik.
Zowel het Europees Parlement als de Raad bepaalden hierover hun standpunt en zochten dan samen naar een compromis.
Tijdens de derde ronde van de interinstitutionele onderhandelingen (= trilogen) bereikten het Europees Parlement en de Raad een voorlopig politiek akkoord over het dossier.
Dat voorlopig akkoord werd in april 2024 door de Europese Parlementsleden met 455 stemmen voor, 99 tegen en 54 onthoudingen goedgekeurd. Op 27 mei 2024 stemden alle EU-lidstaten - met uitzondering van Italië - in met de nieuwe regels. Dat was dan ook de laatste stap in het wetgevingsproces.
Nu de tekst in het EU-Publicatieblad is verschenen, kan de inwerkingtreding volgen. De nieuwe regels treden in werking op 18 juli 2024 en worden van toepassing 24 maanden na de datum van inwerkingtreding.
Concreet voorziet de nieuwe verordening in een geharmoniseerd kader voor het vastleggen van eisen inzake ecologisch ontwerp waaraan producten moeten voldoen. De nieuwe eisen gaan onder meer over duurzaamheid, herbruikbaarheid, repareerbaarheid, gehalte aan gerecycleerd materiaal, watergebruik enzovoort. Alle soorten productcategorieën - op enkele uitzonderingen na zoals levensmiddelen, diervoeders, geneesmiddelen en motorvoertuigen - vallen onder de nieuwe regels.
In de praktijk krijgt de Commissie de bevoegdheid om eisen inzake ecologisch ontwerp vast te leggen door middel van gedelegeerde handelingen. Na goedkeuring krijgt de sector 18 maanden de tijd om zich aan de nieuwe vereisten aan te passen.
Naast vereisten voor ecologisch ontwerp introduceert de verordening:
een digitaal productpaspoort (= gegevensdrager) met informatie over de duurzaamheid van een product
een openbaar toegankelijk webportaal dat consumenten in staat stelt gegevens in digitale productpaspoorten op te zoeken en te vergelijken (klik hier)
criteria inzake ecologisch ontwerp bij overheidsopdrachten
een verbod op de vernietiging van onverkocht textiel en onverkochte schoenen (met tijdelijke vrijstelling voor kmo’s)
De verordening in het EU-Publicatieblad
Veilige en recycleerbare producten die lang meegaan en minder schadelijk zijn voor het milieu, moeten de norm worden in de EU. In maart 2022 lanceerde de Europese Commissie een nieuw voorstel dat voortbouwt op de richtlijn ecologisch ontwerp (2009), waarbij milieuoverwegingen geïntegreerd worden in de productontwikkeling. Doel is om over te schakelen naar een circulair economisch model en te streven naar het maken van goederen met zo weinig mogelijk gevolgen voor het milieu. Deze nieuwe verordening zal ook bijdragen aan het behalen van de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU.
Persbericht plenaire goedkeuring Europees Parlement
