02 juli 2024 - door Paula Verschaeve
Op 1 juli 2024 nam Hongarije de fakkel over van België voor het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Als voorzitter van de Raad moet Hongarije de komende zes maanden zorgen dat Europese dossiers worden afgerond, compromissen worden bereikt en knopen worden doorgehakt.
Maar wat zijn de Hongaarse topambities? En hoe kijken de andere EU-lidstaten naar dat voorzitterschap? Je komt het te weten in deze blog!
-Background.jpg)
“Make Europe Great Again”. Kortweg MEGA. Met deze provocerende slogan trekt Hongarije het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie op gang. Een slogan die erg doet denken aan “Make America Great Again”, de campagneslogan van Donald Trump tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. De slogan roept veel vragen op. Volgens sommigen heeft die een dubbele boodschap. Inhoudelijk willen de Hongaren tijdens hun voorzitterschap werk maken van een competitieve Europese economie in vergelijking met de rest van de wereld. Maar “Make Europe Great Again” is ook een hint naar Donald Trump en de VS. Het is geweten dat de Hongaarse premier Viktor Orbán dicht bij Trump staat.
Toch denken de Hongaren anders over hun motto. Volgens de Hongaarse minister van EU-zaken János Bóka is het een verwijzing naar een actief en proactief voorzitterschap. “Het laat duidelijk zien dat we samen sterker staan dan alleen, maar ook dat we onszelf kunnen blijven wanneer we samenkomen.” Volgens hem geeft de slogan ook het idee dat de EU “een onafhankelijke mondiale speler” kan zijn die haar “eigen strategische belangen” kan verdedigen.
Naast een motto heeft het Hongaars voorzitterschap ook een logo. Een Rubiks kubus met de Europese vlag op de zijkant. Het is een variatie op de Rubiks kubus die vijftig jaar geleden is ontworpen door de Hongaarse wiskundige Ernö Rubik. Dit logo zou volgens Hongarije verwijzen naar “de Hongaarse vindingrijkheid en probleemoplossende vaardigheden”, maar ook naar “de complexe aard van Europese aangelegenheden”. De kubus bestaat uit 27 elementen, hetzelfde aantal als het aantal EU-lidstaten:
“Hoewel we vaak op veel verschillende manieren denken, de kubus, eenmaal opgelost, ons de mogelijkheid biedt om zowel de Europese eenheid als de wil en belangen van de EU-lidstaten en naties tegelijkertijd te zien.” - aldus Zoltán Kovács - regeringswoordvoerder van Viktor Orbán.
Onder het motto “Make Europe Great Again” focust Hongarije op zeven topprioriteiten:
De goedkeuring van een nieuw Europees concurrentiepact (New European Competitiveness Deal)
De versterking van het defensiebeleid
De uitbreiding naar de landen van de Westelijke Balkan
De bestrijding van illegale immigratie
De toekomst van het cohesiebeleid
Een toekomstgericht EU-landbouwbeleid
Het aanpakken van demografische uitdagingen
-kopie-2-Background.jpg)
Op wetgevend vlak wil Hongarije over heel wat dossiers vooruitgang boeken. Het gaat dan over de herziening van de richtlijn betalingsachterstand (Late Payments Directive), de wetgevingsvoorstellen over plantaardig en bosbouwkundig teeltmateriaal, de richtlijn bodemmonitoring, de wijziging van de richtlijn over Europese ondernemingsraden en het pakket verkeersveiligheid.
Volledig programma & prioriteiten
Hoe ziet de agenda onder het Hongaars voorzitterschap eruit? Er zullen ongeveer 1 500 werkgroepvergaderingen van de Raad en 37 formele Raadszittingen in Brussel en Luxemburg plaatsvinden. Hongarije plant ook een handvol bijkomende, informele Raadszittingen in eigen land, talrijke culturele evenementen, een informele bijeenkomst van de Europese Raad en een top van de Europese Politieke Gemeenschap (European Political Community - EPC).
Het voorzitterschap wordt verondersteld een neutrale positie in te nemen om zo compromissen voor te stellen en de besprekingen vlot te laten verlopen. De Hongaarse minister van EU-zaken verzekerde alvast dat Hongarije zijn rol als “honest broker” wil spelen en loyaal wil samenwerken met de andere lidstaten en Europese instellingen. Toch zijn de andere 26 Europese landen zenuwachtig over het Hongaars voorzitterschap. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo onderhoudt de Hongaarse premier bijvoorbeeld goede banden met de Russische president Vladimir Poetin en Trump. Orbán is sterk gekant tegen veel EU-beleid en sprak zich uit tegen een herbenoeming van Ursula von der Leyen als voorzitster van de Europese Commissie. Bovendien ligt Orbán geregeld dwars bij Europese beslissingen - denk maar aan militaire steun voor Oekraïne en sancties tegen Moskou. Ook zijn regering is omstreden, omdat ze de rechtsstaat in Hongarije heeft uitgehold. De vrees bij de andere Europese landen is vooral dat Orbán nu gedurende zes maanden het gezicht van de Unie wordt naar de buitenwereld toe.
Maar het voordeel voor Brussel is wel dat Hongarije het petje van voorzitter aanheeft op het moment dat er een nieuw Europees Parlement en een nieuwe Europese Commissie zijn. Wat betekent dat er de komende maanden maar weinig nieuwe wetgevende initiatieven zullen verschijnen die Hongarije in goede banen zou moeten leiden. De Europese beleidsagenda kan Orbán dus niet naar zijn hand zetten.
Hoe zal Hongarije haar ambities als voorzitter van de Raad van de EU waarmaken? Dat lijkt nu de hamvraag. Hoe dan ook, het Hongaars EU-voorzitterschap wordt er geen zoals een ander.
Na Hongarije is het aan Polen om in de eerste helft van 2025 het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie waar te nemen. Dat Pools voorzitterschap wordt nu al goed voorbereid. Zo wordt Polen aangemoedigd om intens samen te werken met Denemarken en Cyprus. Die drie landen samen vormen het volgende voorzitterschapstrio. Het huidige bestaat uit het Spaanse, het Belgische en het Hongaarse voorzitterschap. Een voorzitterschapstrio bepaalt de doelstellingen op lange termijn en stelt een gemeenschappelijke agenda op met de onderwerpen en grote thema’s die de Raad gedurende 18 maanden zal behandelen. Op basis van die agenda geeft elk van de drie landen dan invulling aan zijn eigen programma.
©European Council ©Hungarian presidency
