Herziening richtlijn verpakkingen en verpakkingsafval: trilogen van start

07 februari 2024 - door Paula Verschaeve

Tijdens de eerste triloog, die plaatsvond op maandagavond 5 februari 2024, werd nog geen overeenstemming bereikt over de voorgestelde EU-verordening inzake verpakkingen en verpakkingsafval. Deze triloog was vooral gewijd aan politieke discussies.

  • Over zorgwekkende stoffen, gerecycleerd materiaal in kunststofverpakkingen en statiegeld- en retoursystemen zal het werk op technisch niveau worden voortgezet. 

  • Over de flexibiliteit voor KMO’s en biobased kunststoffen blijven er meningsverschillen bestaan. 

  • De tweede triloog zal plaatsvinden op vrijdag 1 maart, met als doel een voorlopig politiek akkoord te bereiken.

Eerste triloog 

In de drie uur durende discussie boekten de onderhandelaars weinig vooruitgang. Over zorgwekkende stoffen, gerecycleerd materiaal in kunststofverpakkingen en statiegeld- en retoursystemen bijvoorbeeld zal het werk op technisch niveau in de komende weken worden voortgezet. 

Naar verwachting zal de tweede ronde van de interinstitutionele onderhandelingen op maandag 4 maart plaatsvinden, met als doel een voorlopig politiek akkoord te bereiken. Tijdens de tweede triloog zullen de onderhandelaars zich vooral buigen over de doelstellingen voor hergebruik en navulling en de beperkingen op het gebruik van bepaalde verpakkingsformaten

Zorgwekkende stoffen 

Het Europees Parlement pleit voor een totaalverbod op het gebruik van zogenaamde ‘eeuwigdurende chemische stoffen’ (PFAS) en Bisfenol A in verpakkingen die met levensmiddelen in contact komen. Zowel de Raad als de Commissie zijn echter van mening dat het niet nodig is om de REACH-verordening te dupliceren.

Gerecycleerd materiaal in kunststofverpakkingen 

Wat betreft het minimale gehalte aan gerecycleerd materiaal in kunststofverpakkingen wil het Parlement de doelstelling voor 2030 verlagen tot 7,5% (in plaats van 10% in het Commissievoorstel) en een doelstelling van 25% toevoegen voor 2040. Beide onderhandelaars zijn het eens over het vasthouden aan 10% vanaf 2030 en het toevoegen van een 2040-doelstelling.

Struikelblokken 

Over twee punten blijven er echter meningsverschillen bestaan, namelijk: 

  • de door de Raad gevraagde flexibiliteit voor KMO’s; 

  • biobased kunststoffen.

Statiegeld- en retoursystemen 

Er werd een compromis bereikt over het percentage van 80% gescheiden inzameling van plastic flessen en metalen blikjes waarvoor een uitzondering geldt (de Raad pleitte voor 78%, het Parlement voor 85%). Het artikel dat door de Europese Parlementsleden is ingevoerd om ervoor te zorgen dat 90% van alle materialen in verpakkingen gescheiden wordt ingezameld, is een rode lijn voor de Raad.

Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid 

De Raad en het Parlement zijn het eens om de kosten van de reiniging van afval op te nemen, maar moeten nog overeenstemming bereiken over de kosten van openbare systemen voor afvalinzameling en de differentiatie van de financiële bijdragen.

Volgende stappen

De tweede triloog zal plaatsvinden op vrijdag 1 maart 2024.

Achtergrond

Op 30 november 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend voor een verordening inzake verpakkingen en verpakkingsafval ter vervanging van de huidige richtlijn (1994). De herziening draagt bij tot de verwezenlijking van de doelstelling van de Europese Green Deal en het nieuwe actieplan voor de circulaire economie om ervoor te zorgen dat „alle verpakkingen op de EU-markt tegen 2030 op een economisch haalbare manier herbruikbaar of recycleerbaar zijn”. De herziening zal ook bijdragen aan de toezegging van de strategie voor kunststoffen van 2018 om ervoor te zorgen dat “tegen 2030 alle kunststofverpakkingen die in de handel worden gebracht, op een kosteneffectieve manier kunnen worden hergebruikt of gerecycleerd.”

Tijdlijn 

  • Het Europees Parlement heeft zijn standpunt op 22 november 2023 bepaald. 

  • De Raad heeft zijn onderhandelingsmandaat op 18 december 2023 aangenomen. 

  • Een eerste ronde van de interinstitutionele onderhandelingen vond plaats op 5 februari 2024. 

Bronnen, en meer lezen

Voorstel Europese Commissie, 30 november 2022

Standpunt van het Europees Parlement, 22 november 2023

Algemene oriëntatie van de Raad, 18 december 2023

Voorzitterschapgids