27 oktober 2025 - door Paula Verschaeve
Het was een vruchtbare plenaire vergadering op donderdag 23 oktober 2025. De Europarlementsleden keurden onder meer twee compromisteksten goed: één over de richtlijn bodemmonitoring en één over de verordening ter voorkoming van plastic pelletverliezen in het milieu.
De richtlijn bodemmonitoring legt voor het eerst een EU-breed kader vast voor de beoordeling en monitoring van bodems.
De verordening ter voorkoming van plastic pelletverliezen in het milieu moet zorgen voor een zorgvuldiger omgang met plastic pellets in de hele toeleveringsketen.
Beide teksten zijn inmiddels goedgekeurd door zowel de Raad als het Europees Parlement. Ze verschijnen binnenkort in het EU-Publicatieblad en treden dan in werking.
Het Europees Parlement hield op 23 oktober 2025 zijn finale stemming over de richtlijn bodemmonitoring. Deze richtlijn legt voor het eerst een EU-breed kader vast voor de beoordeling en monitoring van bodems. Doel: in 2050 in heel Europa gezonde bodems.
De EU-ministers keurden de compromistekst al goed tijdens de Raad Concurrentievermogen eind september 2025.
Opvolging en beoordeling van bodems
Volgens de nieuwe richtlijn moeten alle EU-lidstaten de gezondheid van hun bodems opvolgen en beoordelen op basis van gemeenschappelijke bodemindicatoren. Die brengen de fysieke, chemische en biologische eigenschappen van elke bodemsoort in kaart. Er komt ook een gemeenschappelijke EU-methode voor staalname, afgestemd op bestaande nationale systemen. De Europese Commissie belooft daarbij financiële en technische ondersteuning op maat.
De richtlijn legt bovendien klassen vast om de bodemgezondheid te beschrijven. Die zijn gekoppeld aan niet-bindende streefwaarden op EU-niveau en nationale drempelwaarden. Zo kunnen lidstaten prioriteiten bepalen en stap voor stap toewerken naar gezonde bodems.
Geen nieuwe verplichtingen voor landbouwers en boseigenaars
Er komen geen nieuwe verplichtingen voor landbouwers of boseigenaars. Lidstaten moeten hen wel ondersteunen om de gezondheid en veerkracht van hun bodems te verbeteren. Mogelijke steunmaatregelen zijn advies, opleiding, capaciteitsopbouw, onderzoek en innovatie, en sensibilisering over de voordelen van veerkrachtige bodems.
Elke lidstaat zal regelmatig evalueren welke financiële kosten landbouwers en boseigenaars maken om de bodemgezondheid te verbeteren.
Verontreinigde bodems
Lidstaten moeten binnen tien jaar na de inwerkingtreding een openbare lijst opstellen van mogelijk verontreinigde bodems. Daarnaast komt er binnen 18 maanden een waarschuwingslijst met nieuwe stoffen die een risico kunnen vormen, zoals PFAS en pesticiden.
Op 23 oktober 2025 gaven de leden van het Europees Parlement ook hun goedkeuring aan de verordening preventie van plastic pelletverliezen in het milieu. Die wet moet zorgen voor een zorgvuldiger omgang met plastic pellets in de hele toeleveringsketen.
De Raad nam de compromistekst al aan tijdens de Raad Landbouw en Visserij op 22 september 2025.
Betere controle en beheer van plastic pellets
Bedrijven die plastic pellets gebruiken, moeten specifieke maatregelen nemen om verliezen te voorkomen. Dat geldt voor:
Bedrijven die meer dan 5 ton plastic pellets per jaar verwerken in de EU
EU- en niet-EU-vervoerders die gebruikmaken van weg, spoor of binnenwateren
Maritieme operatoren die een Europese haven binnenvaren of verlaten
Daarnaast moeten bedrijven risicobeheersplannen opstellen met duidelijke maatregelen rond verpakking, verwerking, personeel, opleiding en uitrusting.
Bij zeetransport moeten operatoren ervoor zorgen dat plastic pellets veilig worden vervoerd in stevige, goed afgesloten verpakkingen, met duidelijke informatie en specifieke opslaginstructies.
Opruimacties bij verlies
Bij een toevallig of accidenteel verlies moeten bedrijven en vervoerders, zowel uit de EU als daarbuiten, onmiddellijk de hulpdiensten verwittigen. Ze moeten ook alle nodige maatregelen nemen om de gevolgen te beperken en nieuwe incidenten te voorkomen.
▶️ Nu zowel de Raad als het Europees Parlement de richtlijn bodemmonitoring hebben goedgekeurd, is het wetgevingsproces afgerond. De definitieve tekst verschijnt binnenkort in het EU-Publicatieblad. Vanaf de inwerkingtreding hebben de lidstaten drie jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving.
▶️ Ook de verordening over plastic pelletverliezen is intussen door beide EU-instellingen aangenomen. De definitieve tekst volgt binnenkort in het EU-Publicatieblad. De meeste bepalingen treden twee jaar na de inwerkingtreding in werking, en drie jaar later voor het maritieme transport.
Persbericht van de Raad over de richtlijn bodemmonitoring
Persbericht van het Europees Parlement over de richtlijn bodemmonitoring
Aangenomen tekst van het Europees Parlement
Persbericht van de Raad over de verordening preventie van plastic pelletverliezen in het milieu