Hoe ver staat de Europese ontbossingswet nu?

17 november 2025 - door Paula Verschaeve

De Europese Commissie wil de ontbossingswet een jaar later laten ingaan voor kleine bedrijven en micro-ondernemingen. Het nieuwe softwaresysteem is nog niet klaar. Ook politieke druk, binnen én buiten Europa, duwt richting uitstel.

Op 21 oktober 2025 stelde de Commissie een nieuw voorstel voor, passend binnen haar vereenvoudigingsagenda.

Voor kleine bedrijven en micro-ondernemingen schuift de start van de ontbossingswet een jaar op.

De Raad en het Europees Parlement werken nu elk aan hun eigen standpunt. Maar pleiten voor extra vereenvoudiging en uitstel.

Nieuw voorstel van de Commissie

Op 21 oktober 2025 stelde de Commissie gerichte oplossingen voor om bedrijven, belanghebbenden, derde landen en EU-lidstaten beter te ondersteunen bij de uitvoering van de Europese ontbossingswet (EU Deforestation Regulation). Die wet is een van de pijlers van de Europese Green Deal en werd bij de goedkeuring in 2023 als “historisch” bestempeld.

Bedrijven die palmolie, rundsvlees, hout, koffie, cacao, rubber en soja of producten daarvan op de Europese markt brengen of vanuit de EU exporteren, moeten aantonen dat de productie niet leidde tot ontbossing. Oorspronkelijk moest dit vanaf eind 2024.

🔹 Eerste aanpassing in december 2024

Maar in december 2024 deed de Commissie een eerste toegeving en schoof ze de toepassing van de wet een jaar op. Daardoor zou de wet gelden vanaf 30 december 2025 voor grote en middelgrote bedrijven, en vanaf 30 juni 2026 voor micro- en kleine ondernemingen.

🔹 Tweede aanpassing in oktober 2025

Eind oktober heeft de Commissie een nieuw voorstel op tafel gelegd, in lijn met haar vereenvoudigingsagenda. Het voorstel moet in de eerste plaats garanderen dat het softwaresysteem waarin alle gegevens worden ingevoerd, niet crasht. Alleen de bedrijven die de producten als eerste op de markt brengen, moeten nog een melding doen.

Één melding bij het binnenbrengen op de markt volstaat voor de volledige keten. Een importeur van cacaobonen bijvoorbeeld, moet een zorgvuldigheidsverklaring indienen. Producenten van chocoladeproducten verderop in de keten hoeven dan geen nieuwe zorgvuldigheidsverklaring meer in te dienen.

Ook kleine marktdeelnemers uit landen waar het risico op ontbossing klein is, worden vrijgesteld. Deze omvatten bijna 100% van de Europese landbouwers en bosbouwbedrijven.

Om het softwaresysteem nog meer te ontlasten, wordt de inwerkingtreding van de ontbossingswet opnieuw uitgesteld. Concreet betekent dit dat de wet op 30 december 2026 in werking treedt voor kleine bedrijven en micro-ondernemingen. Voor grote en middelgrote ondernemingen blijft dat 30 december van dit jaar, maar zij worden de eerste zes maanden vrijgesteld van controles.

De nieuwe toepassingsdata, in combinatie met de vereenvoudiging van de rapporteringsverplichtingen voor spelers in de toeleveringsketen, moeten ervoor zorgen dat het softwaresysteem goed werkt.

De Commissie sleutelt ook aan noodplannen, zodat marktdeelnemers aan hun verplichtingen kunnen voldoen indien dit voorstel niet tijdig door het Europees Parlement en de Raad wordt aangenomen. Beide onderhandelaars worden verwacht het voorstel zo snel mogelijk goed te keuren.

Onderhandelaars sleutelen aan eigen positie

🔹 Binnen het Europees Parlement

Op donderdag 13 november 2025 stemde het Europees Parlement in met een spoedbehandeling van het Commissievoorstel.

🔜 Tijdens de plenaire vergadering van 24 tot 27 november 2025 bepaalt het Parlement zijn standpunt. De verwachting is dat de Parlementsleden verder zullen gaan dan de Commissie, met extra vereenvoudigingen en langere overgangsprocedures.

🔹 Binnen de Raad

Het voorstel van de Commissie om de ontbossingswet aan te passen, stuit ook op weerstand bij de EU-lidstaten. Heel wat landen vragen extra uitstel en een vereenvoudiging die verder gaat dan wat de Commissie voorstelt. De meningen blijven verdeeld over de volgende stappen. Het Deense EU-voorzitterschap bekijkt mogelijke opties, maar wijst op de zeer korte timing.

Het voorstel kwam ook aan bod tijdens de buitengewone Milieuraad van woensdag 5 november 2025. Oostenrijk herhaalde daar dat de Europese ontbossingswet dringend extra uitstel en een grondige vereenvoudiging nodig heeft.

🖇️ In bijlage vind je een nota waarin Duitsland wijzigingsvoorstellen doet.

Volgende stappen

Het Parlement en de Raad zijn volop bezig met het bepalen van hun standpunt. De onderhandelaars willen voor het einde van dit jaar een akkoord bereiken om te voorkomen dat de verordening op 30 december 2025 in werking treedt.

Eerste reacties

🇧🇪 “We vragen al langer om de administratieve last voor onze boeren uit de ontbossingswet te halen. In het huidig voorstel moest elke veehouder in Vlaanderen voor elk dier een bewijs afleveren dat er niet op ontboste grond gegraasd is. Dat is zinloos en irrelevant in een regio waar al streng wordt gewaakt over ontbossing.” - Boerenbond

🇪🇺 “Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit) is niet te spreken over het uitstel en benadrukt dat veel bedrijven wel klaar zijn voor de ontbossingswet. “Dit is geen uit de hand gelopen klimaatactivisme. De EU haalt het draagvlak voor investeringen in haar eigen industrie compleet onderuit.”