21 november 2025 - door Paula Verschaeve
Op 20 november 2025 ondertekenden de EU en Zuid-Afrika in Johannesburg het allereerste Clean Trade and Investment Partnership (CTIP). Tegelijk sloten beide partijen een memorandum over mineralen en metalen. Ze zetten ook nieuwe projecten onder Global Gateway in gang.
De nieuwe initiatieven moeten:
Schone en weerbare toeleveringsketens versterken;
Lokale strategische sectoren ondersteunen;
En investeringen in groene waterstof en kritieke grondstoffen versnellen.
🇪🇺 EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen noemde het akkoord “een nieuwe stap die concurrentievermogen en klimaatactie samenbrengt” en benadrukte de hechtere samenwerking rond de schone economie en kritieke grondstoffen.
-Background.jpg)
Het Clean Trade and Investment Partnership stimuleert handel, investeringen en jobcreatie. Het helpt beide partners om sneller over te stappen naar schone waardeketens.
Wat betekent dit voor beide partners?
🇪🇺 Voor de EU: meer diversificatie, nieuwe investeringskansen en betere toegang tot belangrijke grondstoffen
🇿🇦 Voor Zuid-Afrika: duurzame industriële groei, lokale jobs en extra steun bij de klimaattransitie
Het partnerschap richt zich vooral op waardeketens in hernieuwbare energie, het elektriciteitsnet, schone brandstoffen, grondstoffen en cleantech.
Vlaams Europarlementslid Kathleen van Brempt (Vooruit) verwelkomt het akkoord. Volgens haar toont het aan dat Europa inzet op een eerlijkere en duurzamere wereldeconomie, met sterke lokale waardeketens, minder kwetsbare afhankelijkheden en kansen voor innovatie en kwaliteitsvolle jobs.
De EU en Zuid-Afrika tekenen ook een Memorandum of Understanding over duurzame waardeketens voor mineralen en metalen. Dit bouwt verder op akkoorden met Zambia, Congo en Namibië. Het moet industriële projecten ondersteunen van exploratie tot verwerking en recycling. Zo versterken beide partners hun economische samenwerking én hun strategische autonomie.
Verschillende nieuwe projecten tonen de snelle uitvoering van het Team Europe-investeringenpakket van bijna 12 miljard euro, dat begin oktober 2025 in Brussel werd aangekondigd. Ze maken deel uit van Global Gateway en zetten gezamenlijke prioriteiten om in tastbare investeringen.
Drie Team Europe-investeringsfaciliteiten, goed voor bijna 328 miljoen euro, ondersteunen investeringen in groene waterstof en e-batterijen, duurzame waardeketens voor kritieke grondstoffen en een beter investeringsklimaat.
Twee leningen van de Europese Investeringsbank (EIB) ondersteunen grote projecten:
350 miljoen euro, aangevuld met 21 miljoen euro EU-steun, voor de modernisering van spoor-, haven- en pijpleidinginfrastructuur van logistiekgroep Transnet
Een EIB-lening met EU-garantie, samen met de Gates Foundation, om de lokale productie van vaccins uit te breiden. Dit sluit aan bij de eerdere Team Europe-steun voor de farmasector en helpt Afrika om tegen 2040 60% van de vaccins lokaal te produceren.
👉🏻 Wil je meer weten over de handelsinstrumenten van de EU? Bekijk dan de presentatie en het verslag van onze infosessie met DKBUZA.
Factsheet: EU-South Africa: Clean Trade and Investment Partnership (CTIP)
.png)
