17 augustus 2025 - door Ina De Vlieger
Europarlementslid Ondřej Knotek (Patriots for Europe) stelt in zijn ontwerpverslag voor om het Commissievoorstel volledig te verwerpen. Zijn aanpak stuit op forse kritiek vanuit verschillende fracties.
Rapporteur Knotek pleit voor volledige verwerping van het voorstel voor -90% broeikasgasreductie tegen 2040.
Grote fracties (EVP, S&D, Renew, Groenen/EVA en The Left) verwerpen zijn koers en bereiden eigen amendementen voor.
Deadline voor het indienen van amendementen: 8 september 2025.
In zijn ontwerpverslag van 24 juli pleit Europees Parlementslid Ondřej Knotek (Patriots for Europe, Tsjechië) voor een volledige verwerping van het voorstel van de Europese Commissie om tegen 2040 een netto broeikasgasreductie van 90% te realiseren. Volgens de rapporteur ontbreekt het voorstel aan een solide ondersteunend beleidskader en brengt het risico’s met zich mee voor de concurrentiekracht van de EU en sociale samenhang.
Het voorstel wordt door Knotek bekritiseerd als ideologisch en voortijdig. Hij vindt dat er geen nieuw doel mag worden vastgesteld vóórdat het huidige klimaatdoel voor 2030 volledig is geëvalueerd. Ook betwijfelt hij de wetenschappelijke onderbouwing van het voorstel en pleit hij voor een bredere wetenschappelijke benadering, waarbij er meer nadruk komt op klimaatadaptatie in plaats van louter mitigatie.
Daarnaast uit hij zorgen over de betaalbaarheid van de energietransitie en de leveringszekerheid. Knotek stelt dat het EU-klimaatbeleid innovatie en industriële veerkracht moet ondersteunen, in plaats van extra verplichtingen op te leggen. De opname van internationale koolstofkredieten zou volgens hem leiden tot hogere prijzen in het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS), wat vooral nadelig is voor kleinere economieën en bedrijven binnen de EU.
Hij roept op om klimaatmiddelen te heroriënteren naar defensie, gezondheidszorg en infrastructuur, en pleit hij voor een realistisch klimaatbeleid dat beter aansluit bij de economische realiteit en de behoeften van lidstaten en sectoren.
Schaduwrapporteur Gerben-Jan Gerbrandy (Renew, Nederland) leverde felle kritiek op het ontwerprapport van MEP Knotek. Hij sprak van “economische ongeletterdheid” en stelde dat de voorgestelde koers vooral de kwetsbaarste regio’s en bevolkingsgroepen zal treffen. Gerbrandy riep de democratische fracties op om samen een meerderheid te vormen en een akkoord te sluiten over het Commissievoorstel.
Lena Schilling schaduwrapporteur voor de Groenen/EVA, was scherp in haar reactie. Ze beschuldigde Knoteks fractie, Patriots for Europe, ervan klimaatbeleid te ondermijnen. Op sociale media verklaarde ze: “Dit bewijst dat samenwerking met wie klimaatmaatregelen wil afbouwen, onmogelijk is.” Ze drong er bij de democratische partijen op aan om nu de handen ineen te slaan.
Binnen Knoteks eigen land klonk eveneens kritiek. EVP-lid Tomáš Tomáš Zdechovský (EVP, Tsjechië) verweet Knotek onprofessioneel te handelen. Volgens hem had de rapporteur wél een werkbaar alternatief kunnen voorleggen. Knotek verdedigde zich door te wijzen op de zeer korte termijn van acht dagen die hij van de ENVI-coördinatoren kreeg om zijn ontwerptekst op te stellen — een termijn die volgens hem te beperkt was om een degelijk rapport te schrijven.
Gezien de stevige kritiek vanuit de grote fracties — EVP, S&D, Renew, Groenen/EVA en GUE/NGL — is de kans klein dat het voorstel van Knotek wordt goedgekeurd in de ENVI-Commissie. Verwacht wordt dat de schaduwrapporteurs van deze fracties vóór de deadline van 8 september amendementen zullen indienen om opnieuw elementen van het oorspronkelijke Commissievoorstel op te nemen.
Benieuwd naar wat de nieuwe klimaatdoelstelling voor 2040 concreet betekent voor beleid, sectoren en burgers? VLEVA en de Minaraad organiseren hierover een infosessie op woensdagnamiddag 24 september 2025.
Meer meer info en inschrijven.
Het voorstel om de Europese klimaatwet te wijzigen en een bindend reductiedoel van -90% tegen 2040 op te nemen, volgt de gewone wetgevingsprocedure.
Ondanks het verwerpen van een versnelde behandeling in het Europees Parlement op 9 juli, hebben vijf grote fracties (EVP, S&D, Renew Europe, Groenen/EVA en The Left) een strak tijdschema afgesproken. Indien de Patriots for Europe de voortgang blijven blokkeren, wordt overwogen om in september toch gebruik te maken van een uitzonderlijke spoedprocedure.
De Europese Commissie lanceerde een publieke ex-post consultatie over het voorstel. Deze loopt tot en met 15 september 2025, en biedt burgers, organisaties en belanghebbenden de kans om hun mening te geven via het online platform.
Europees Parlement
Deadline voor amendementen: 8 september 2025
Stemming in ENVI-commissie: op 23 september
Plenaire stemming: verwacht in oktober 2025
Raad van de EU
Technische en politieke besprekingen: lopende.
Milieuraad (ENV): bespreekt het voorstel op 18 september 2025.
Doelstelling: een gemeenschappelijk standpunt vastleggen tegen half september 2025.
Zodra zowel de Raad als het Europees Parlement hun respectieve standpunten hebben vastgelegd, starten de informele onderhandelingen (trilogues), met als doel vóór COP30 (november 2025) een akkoord te bereiken over het 2040-klimaatdoel.
