12 december 2025 - door Paula Verschaeve
Op 10 december 2025 stelde de Europese Commissie haar achtste omnibuspakket voor. Met dit pakket wil ze enkele milieuregels vereenvoudigen voor veebedrijven en de industrie.
Het doel is om Europese milieudoelen efficiënter, goedkoper en slimmer te halen.
De Commissie wil bestaande regels makkelijker uitvoerbaar maken en onnodige administratieve lasten verlagen voor bedrijven, waaronder landbouwers en kmo’s. Tegelijk wil ze de werking van de interne markt versterken.
De focus ligt op industriële emissies, circulariteit, milieueffectenbeoordelingen en geografische gegevens.
Volgens de Commissie kan dit pakket leiden tot een jaarlijkse besparing van ongeveer 1 miljard euro.
Het omnibuspakket bestaat uit één mededeling én zes wetgevende voorstellen:
🔹 een voorstel voor een verordening om milieueffectenbeoordelingen te versnellen
🔹 een voorstel voor een verordening tot wijziging van de verordening over batterijen en afgedankte batterijen en de verordening over de rapportage van milieugegevens van industriële installaties
🔹 een voorstel voor een richtlijn tot wijziging van onder meer de afvalrichtlijn, de richtlijn industriële emissies (inclusief veehouderij), de richtlijn middelgrote stookinstallaties en de herziene richtlijnen over industriële emissies en het storten van afvalstoffen
🔹 een voorstel voor een verordening dat de regels opschort voor de aanstelling van een gemachtigde vertegenwoordiger bij uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor batterijen, afgedankte batterijen, verpakkingen en verpakkingsafval
🔹 een voorstel voor een verordening dat de regels opschort voor de aanstelling van een gemachtigde vertegenwoordiger bij uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor afval, afgedankte elektrische en elektronische apparatuur en afval van eenmalige plastics.
🔹 een voorstel voor een richtlijn tot wijziging van de INSPIRE-richtlijn over ruimtelijke informatie
De Europese Commissie wil de administratieve lasten rond industriële emissies verlagen. Dat doet ze via vereenvoudigingen in milieubeheersystemen en via aanpassingen aan de richtlijn industriële en veehouderij-emissies.
👉🏻 Kernpunten:
Één milieubeheersysteem per bedrijf binnen dezelfde lidstaat, in plaats van één per installatie.
Drie jaar extra tijd om een milieubeheersysteem op te stellen
Een eenvoudiger milieubeheersysteem, zonder inventaris van chemicaliën en zonder risicoanalyse
Geen verplichting voor onafhankelijke audits meer
Afschaffing van de verplichting om indicatieve transformatieplannen op te stellen
Biologische pluimveebedrijven vallen niet langer meer onder de richtlijn industriële emissies
Ongezoogde biggen tellen niet meer mee bij de berekening van de veecapaciteit.
De Commissie past ook de richtlijn industriële en veehouderij-emissies en de richtlijn over emissies van middelgrote stookinstallaties aan. Die wijzigingen moeten vergunningen voor decarbonisatieprojecten eenvoudiger maken, vooral voor installaties met oxyfuel- of waterstofverbranding.
Daarnaast versoepelt de Commissie enkele overgangsbepalingen van de herziene richtlijn industriële emissies. Lidstaten, bevoegde autoriteiten en exploitanten krijgen zo extra tijd om aan nieuwe of aangepaste regels te voldoen. Tegelijk komt er meer duidelijkheid over wanneer die regels van toepassing worden.
Tot slot vereenvoudigt de Commissie de rapportage over industriële emissies. Landbouwers en aquacultuurbedrijven worden vrijgesteld van bepaalde rapportages. Lidstaten kunnen die rapportering ook overnemen in naam van individuele bedrijven. Dat verlaagt de administratieve lasten verder.
De Commissie wil ook de administratieve lasten in de afvalwetgeving verlagen. Ze wijst op de beperkte meerwaarde van de SCIP-databank uit de kaderrichtlijn afvalstoffen. Die databank informeert burgers en bedrijven over zeer zorgwekkende stoffen in producten. Daarom stelt de Commissie voor om de SCIP-databank te schrappen.
De functies van de databank zouden worden overgenomen door efficiëntere digitale oplossingen, zoals:
het digitale productpaspoort
de uitvoering van het One Substance One Assessment-pakket (één stof, één beoordeling).
Ook de regelingen rond uitgebreide producentenverantwoordelijkheid worden eenvoudiger.
Vandaag moeten Europese bedrijven die batterijen, verpakkingen, elektrische en elektronische apparatuur, wegwerpplastics of andere producten verkopen, in elke lidstaat waar ze actief zijn maar niet gevestigd zijn, een gemachtigde vertegenwoordiger aanstellen. Voor Europese producenten wordt die verplichting tijdelijk opgeschort. Dat blijft zo tot de vereenvoudiging via de wet circulaire economie, gepland in 2026.
Deze maatregel maakt verdere vereenvoudiging mogelijk.
De toekomstige wet circulaire economie zal de rapportageverplichtingen voor producenten beperken: minder gegevens over producten en over de inzameling en verwerking van afval, en rapportering nog maximaal één keer per jaar. De wet zal ook inzetten op meer harmonisatie en digitalisering van regelingen voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid binnen de interne markt. Daar horen ook bijkomende vereenvoudigingen voor producenten uit derde landen bij.
Extra vereenvoudigingsvoorstellen gaan over:
de richtlijn middelgrote stookinstallaties, waarin de eisen voor noodgeneratoren in grote datacenters worden verlicht
de verordening batterijen en afgedankte batterijen, waarin bepalingen over repareerbaarheid van batterijen voor lichte vervoersmiddelen en etikettering van zorgwekkende stoffen worden aangepast.
De Commissie kiest er ook voor om de rapportage over ruimtelijke gegevens te vereenvoudigen en af te stemmen op andere digitale EU-wetgeving, zoals het Digital Omnibus-voorstel. Zo moet hoogwaardige geografische milieudata beter toegankelijk worden voor publieke en private gebruikers. Die data zijn belangrijk voor toepassingen zoals realtime milieumonitoring, klimaatrisicobeoordelingen, slimme stadsontwikkeling, duurzame mobiliteit en noodplanning.
De Commissie doet ook een voorstel om milieueffectenbeoordelingen - een kernelement van vergunningverlening - te versnellen. Ze denkt daarbij aan een vereenvoudigd en samenhangend kader voor snellere en kwalitatief betere milieueffectenbeoordelingen.
Dat moet projectontwikkelaars duidelijk voordeel bieden: eenvoudigere en versnelde procedures, één centraal aanspreekpunt dat complexe trajecten coördineert, betere samenwerking tussen autoriteiten bij grensoverschrijdende milieueffecten, meer digitalisering en voldoende personeel en capaciteit bij vergunninginstanties. Er komt ook beperkte financiële steun om administratieve kosten te helpen dekken.
De Commissie kijkt ook naar bepaalde maatregelen om belangrijke energie-, digitale en industriële decarbonisatieprojecten - inclusief relevante projecten binnen de circulaire economie - sneller te realiseren.
De Commissie bekijkt ook bijkomende mogelijkheden voor vereenvoudiging in de voorbereiding van verschillende toekomstige initiatieven.
👉🏻 Op de agenda:
Herziening van REACH
Wet circulaire economie met o.a. eenvoudiger en beter geharmoniseerde regels, lagere kosten voor grensoverschrijdende circulaire activiteiten, een echte interne markt voor afval en gerecycleerde materialen en een bredere hervorming van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (derde kwartaal 2026)
Niet-gevaarlijke afvalstoffen op een “groene lijst” via gedelegeerde handelingen onder de verordening overbrenging van afvalstoffen
Herziening van de kaderrichtlijn water, aangekondigd in het RESourceEU-actieplan (tweede kwartaal 2026)
Herziening van de kaderrichtlijn mariene strategie
Daarnaast zal de Commissie extra aandacht besteden aan thema’s die door veel stakeholders werden aangekaart en waarvoor een grondigere analyse en afweging van beleidsopties nodig is. Dit gebeurt vooral via gedelegeerde of uitvoeringshandelingen en via aanvullende richtsnoeren. Bijvoorbeeld:
Structured Water Dialogues i.h.k.v. de Europese strategie voor waterweerbaarheid (2026)
Een geharmoniseerd registratiesysteem voor producenten i.h.k.v. de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, zoals voorzien in de herziene kaderrichtlijn afval
Ondersteuning aan lidstaten en regio’s bij de opmaak van ontwerp-natuurherstelplannen i.h.k.v. de natuurherstelverordening
Doorlichting van de vogel- en habitatrichtlijn (2026): onderzoek naar de impact op voedselzekerheid, competitiviteit en rechtszekerheid
Lopende evaluatie van de nitraatrichtlijn, mét vervolgmaatregelen
Uitvoeringsmaatregelen i.h.k.v. de verordening verpakking en verpakkingsafval (2026-2027)
Evaluatie van de Single Use Plastics-richtlijn (tegen 2027)
Uitvoeringsverslagen over de verordening ecologisch ontwerp voor duurzame producten, de EMAS-verordening (Eco-Management en Audit Schema) en de richtlijn omgevingslawaai
Inzet op digitalisering en artificiële intelligentie om het bedrijfsleven verder te ontlasten
Het Europees Parlement en de Raad moeten zich nog uitspreken over het nieuwe pakket.
De Commissie verzoekt de medewetgevers om de voorstellen met prioriteit te behandelen, zodat bedrijven - ook kmo’s en boeren - én overheden er duidelijke en praktische voordelen van ondervinden.
🇪🇺 Volgens Europarlementslid Sara Matthieu (Groen) worden onze natuur en onze gezondheid geslachtofferd: "Dit voorstel is geen vereenvoudiging maar kleedt simpelweg milieuwetten uit. Transparantie over gevaarlijke stoffen in onze producten verdwijnt, het water- en energieverbruik van megastallen verdwijnt uit beeld en vernsnelde vergunningen maken natuurbescherming ondergeschikt. Wetgeving die gemaakt is op basis van wetenschappelijke studies en impactanalyses, wordt nu uitgekleed onder druk van rechts en lobbyisten."
🗣️ “Dit voorstel bevat een aantal goede intenties maar onze boeren hebben nood aan echte administratieve vereenvoudiging en vooral een rechtszeker vergunningenbeleid om hun bedrijven verder te moderniseren, innoveren, verduurzamen en klaar te maken voor de volgende generatie”, zegt Lode Ceyssens (voorzitter Boerenbond).
🇪🇺 Europarlementslid Wouter Beke (cd&v) is het ermee eens dat milieuregels essentieel zijn, maar dat ze in de praktijk 'werkbaar en proportioneel' moeten blijven. Zo staat de landbouw al onder druk door de vergrijzing en geopolitieke onzekerheden, terwijl 'de sector botst tegen complexe Europese milieuregels die investeringen in de toekomst bemoeilijken, zelfs wanneer die bijdragen aan meer duurzaamheid'.
🗣️ “Europa moet natuur en gezondheid beschermen, maar mag geen doolhof worden voor ondernemers. Het is goed dat Europa complexe milieuregels wil vereenvoudigen zonder de doelen te verzwakken, maar het gaat nog niet ver genoeg. Ik reken erop dat de Commissie nu doorpakt en snel rechtszekerheid biedt in de meest problematische dossiers voor Vlaanderen.” - Vlaams Minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns
Een eenvoudiger regelgevingskader met minder administratieve lasten is een topprioriteit van de Commissie-Von der Leyen II. Daarom lanceerde de Commissie de voorbije maanden maar liefst acht omnibuspakketten. Die moeten de concurrentiekracht van verschillende sectoren versterken.
De ambitie is duidelijk: tegen 2030 moeten de kosten en rapportageverplichtingen voor bedrijven met minstens 25% dalen, met als streefdoel een besparing van 37,5 miljard euro. Voor kmo’s mikt de Commissie zelfs op minstens 35% minder lasten.
Dit initiatief maakt deel uit van een bredere inspanning in lijn met het EU-Competitiviteitskompas.
Het persbericht van de Europese Commissie
De volledige tekst van de communicatie “Simplifying for sustainable competitiveness” (zie bijlage)
Het volledige overzicht van de zes wetgevende voorstellen
Het persbericht van Boerenbond
.png)
