29 januari 2024 - door Kaatje Gevaert
De Europese programmaperiode 2021-2027 gaat haar vierde jaar in. Een uitgelezen moment voor VLEVA om te evalueren hoe Vlaamse organisaties het deden in deze eerste periode. De EU-subsidiemonitor voor Europese subsidies in Vlaanderen 2021-2022:
is VLEVA’s antwoord op de vraag van de Vlaamse overheid om de impact van Europese financiering in Vlaanderen te analyseren en te monitoren.
biedt een overzicht van de toekenning van Europese middelen uit diverse subsidieprogramma’s aan Vlaamse organisaties gedurende de programmaperiode 2021-2027.
belicht welke soorten organisaties deze subsidies ontvangen en welke thema’s en bevoegdheden ze behandelen, zowel op Vlaams als Europees niveau.
-Background.jpg)
De Europese langetermijnbegroting voor 2021-2027, inclusief NextGenerationEU, vertegenwoordigt een indrukwekkend bedrag van ongeveer 2 miljard euro. Deze financiële injectie heeft als doel de schade veroorzaakt door de COVID-19-pandemie te herstellen en de overgang naar een moderner en duurzamer Europa te bevorderen. Europese subsidies, die nauw verbonden zijn met het Meerjarig Financieel Kader (MFK), spelen hierbij een centrale rol.
Voor Vlaanderen zijn deze Europese subsidies van onschatbare waarde. Ze bieden financiële ondersteuning voor projecten op vlak van milieu, duurzaamheid, innovatie, onderwijs en sociale inclusie. De subsidies verstrekken niet alleen financiële steun, maar versterken ook de samenwerking tussen Vlaamse en Europese instanties: een win-winsituatie waarbij Vlaanderen profiteert van Europese middelen en tegelijkertijd bijdraagt aan de Europese ambities.
Deze monitor geeft een gedetailleerd overzicht van de toekenning van Europese middelen aan Vlaamse organisaties voor de periode 2021-2022. De hoofdconclusie? Vanaf 1 januari 2021 tot 31 december 2022 zijn er 1,9 miljard euro aan Europese projectsubsidies toegekend in Vlaanderen; goed voor zo’n 3.000 Vlaamse deelnames binnen bijna 2.500 projecten uit verschillende Europese subsidieprogramma’s.
Het programma Horizon Europe is overduidelijk het meest dominante programma, met 56,55% van de projecten en 48,7% van het totale subsidiebedrag.
Andere belangrijke programma's zijn CEF Transport en Energie (21%) en het Europees Innovatiefonds (16%).
Er wordt opgemerkt dat de trage opstart van een aantal programma's (EFRO, Interreg, ESF) een vertekend beeld kan geven, met verwachtingen van een relevante stijging in het aantal goedgekeurde projecten en subsidievolumes in de komende jaren.
Universiteiten, onderzoeksinstellingen en hogescholen ontvangen veruit de meeste subsidies (ruim 825 miljoen euro), gevolgd door private bedrijven (ruim 667 miljoen euro).
Non-profit organisaties en onderwijsinstellingen vallen dan weer op door een hoge participatiegraad, vooral in programma's als Erasmus, Creative Europe, en het EU Solidarity Corps.
De betrokkenheid van deze organisaties benadrukt het belang van Europese subsidies voor verschillende sectoren in de samenleving.
Lokale overheden zijn momenteel ondervertegenwoordigd, maar er wordt een inhaalslag verwacht door het effect van projectsubsidies uit programma’s als EFRO en Interreg.
Europese subsidies hebben een aanzienlijke impact op verschillende Vlaamse bestuurlijke thema's, met grote bijdragen aan energiebeleid en openbare werken en vervoer, met respectievelijk 49% en 25% van het totale toegekende subsidiebedrag.
'Slim Europa' is de belangrijkste Europese prioriteit, met bijna 59% van de projecten en 51% van het subsidiebedrag. Dit is opnieuw voornamelijk te wijten aan de impact van Horizon Europe.
Europese subsidies blijven een aanzienlijke impact hebben op Vlaanderen, met name op het gebied van innovatie, duurzaamheid en internationale samenwerking. De diverse betrokkenheid van verschillende organisatietypes wijst op een brede deelname aan Europese projecten in de regio. Europese subsidies ondersteunen immers niet alleen grote bedrijven en onderzoeksinstellingen, maar ook non-profitorganisaties en onderwijs, waardoor een breed scala aan maatschappelijke sectoren wordt aangesproken.
Deze monitor is geen eenmalige inspanning. We verbinden ons ertoe om deze oefening elke twee jaar te herhalen, waardoor het een Vlaamse barometer wordt van de ontwikkelingen in Europese subsidies. Dit helpt ons om trends te volgen, patronen te identificeren, wat bijdraagt aan de optimalisatie van de beschikbare Europese middelen.
In 2024 laat VLEVA je tweewekelijks kennis maken met de Europese subsidieprogramma’s uit de monitor. Ontdek de Vlaamse successen en op welke thema's de focus lag. Leer meer over de projecten en betrokken organisaties en krijg inzichten van het Nationaal Contactpunt.
Lees de monitor op de VLEVA-website
Wil je meer weten over Europese subsidies of heb je hulp nodig bij het indienen van een project? Neem contact op met ons subsidieteam via subsidieteam@vleva.eu.
