13 februari 2024 - door Liese Dewilde
Op 26 oktober 2023 organiseerden het Vlaams Parlement en VLEVA het tweede Groot Vlaams Europadebat. Daar gingen een EU-expert, VLEVA-leden én beleidsmakers met elkaar in gesprek over twee bijzonder belangrijke Europese thema’s uit de 2023 State of the European Union-speech van Commissievoorzitter von der Leyen.
De sleutelvoorwaarden voor een geslaagde twin transition
De weg naar open strategische autonomie en een veerkrachtig Europees industriebeleid
Over deze onderwerpen werd nadien een bevraging gedaan bij alle VLEVA-leden. Zo konden ze elk de nadruk leggen op onderwerpen die hun sector of achterban het meest aanbelangen. Alle input werd gebundeld in een rapport. Dit geldt als unieke gebundelde bottom-up input om Europese en Vlaamse beleidsmakers te voeden.
-Background.jpg)
In deze blog lees je de veelvoorkomende insteken van het Vlaamse middenveld. Lees het volledige rapport om ook de meer specifieke standpunten en ideeën van bepaalde Vlaamse middenveldorganisaties over de twee thema’s te ontdekken.
Hoe gaan we naar een duurzame en competitieve economie via een rechtvaardige groene en digitale transitie? Hoe blijven we concurrerend én rechtvaardig tijdens die transitie?
In het algemeen zien we dat het Vlaamse middenveld de EU-ambities voor een twin transition wel onderschrijft, maar dat ze telkens benadrukken dat de juiste economische randvoorwaarden cruciaal zijn voor de haalbaarheid.
Het Vlaamse middenveld is op zoek naar duidelijkheid over de verwachtingen. Zo moet elke speler tijdig voor zichzelf de meest geschikte manier en middelen kunnen bepalen om doelstellingen te bereiken en plannen te volgen.
De regeldruk moet ook naar beneden. Vandaag is het vaak te veel, te snel en te strikt. Voor ondernemerschap en innovatie is nochtans creativiteit nodig. De meerwaarde van nieuwe wetgeving moet daarom vaststaan én initiatieven moeten daarbij realistisch naar timing kijken.
In lijn met duidelijkheid en vermindering van de regeldruk, is ook coherentie een vaak genoemd aandachtspunt voor het Vlaamse middenveld. Wetgevende kaders mogen niet ontstaan vanuit silo’s per beleidsdomein, maar moeten kijken naar het totaalbeeld. Correcte en ruime impactanalyses zijn daarbij essentieel, mét afweging van de meerwaarde en een analyse van de gevolgen voor de volledige waardeketen. Kosten en baten moeten correct in kaart gebracht worden en regionale specificiteiten moeten daarin een plaats krijgen.
Bovendien is het cruciaal dat voldoende aandacht gaat naar de financiering en het ontwikkelen van financieringsmechanismen. Het Vlaamse middenveld kijkt daarbij naar Europese financiering via subsidieprogramma’s omdat louter focussen op nationale financiering via staatssteun een ongelijk speelveld met zich meebrengt. Financieringsprogramma’s moeten daarbij vrij toegankelijk zijn, gebruiksvriendelijk zijn en toegekend worden op basis van excellentie.
Het principe ‘leave no one behind’ moet voor onze VLEVA-leden ook uitdrukkelijk gelden. Vandaag dragen zwakke economische schakels disproportioneel veel kosten en risico’s (o.a. financieel). De sociale gevolgen van de transities moeten voldoende in kaart gebracht worden om er vervolgens rekening mee te houden. Alle bevolkingsgroepen en economische spelers moeten mee kunnen met het transitieverhaal.
Tot slot werd ook aangehaald dat er momenteel een gebrek is aan voldoende mensen met de juiste talenten. De twin transition heeft nu eenmaal een serieuze impact op de vaardigheden die nodig zijn om met die veranderende technieken en systemen te werken en dat gaat heel breed. Bij dit aandachtspunt komt ook het financieel aspect kijken.
In welke mate en hoe moet Europa streven naar (open) strategische autonomie? Hoe moet het Europees industriebeleid eruitzien om veerkrachtig, competitief en klaar voor de toekomst te zijn?
Europese competitiviteit staat voor het Vlaamse middenveld op de top van de agenda! Dat omvat een mix aan elementen: energiekosten, regeldruk, financiering, de interne markt, vergunningsbeleid enzovoort.
Daarop voortbouwend zien we de veelvoorkomende oproep naar een geïntegreerd en coherent industriebeleid. Beleid mag niet in silo’s gemaakt worden en er moet altijd gekeken worden naar de verzoenbaarheid met reeds bestaande regels om het risico op een vergunningenstop te vermijden.
Voor onze Vlaamse en Europese concurrentiekracht is een adequaat handelsbeleid bovendien cruciaal.
Ook hier in het kader van strategische autonomie en industriebeleid werden financiële ondersteuning en de nood aan arbeidskrachten met de juiste vaardigheden aangehaald als belangrijke aandachtspunten.
Het belang van de twin transition, strategische autonomie en een veerkrachtig Europees industriebeleid valt niet meer weg te denken voor het Vlaamse middenveld. Lees hier het rapport met de volledige visie van het Vlaamse middenveld. Volgende VLEVA-leden gaven input: ACV, Agoria Vlaanderen, Boerenbond, Brussels Airport Company, Embuild Vlaanderen, essenscia Vlaanderen, North Sea Port, Syntra netwerk, Verso, VITO, Vlakwa, Vlaamse Milieumaatschappij, Voka, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten.
