17 december 2025 - door Florence De Vlam
Op 12 december 2025 is de herziene richtlijn over geharmoniseerde rivierinformatiediensten (RIS) gepubliceerd in het EU-Publicatieblad. De nieuwe regels versterken het gebruik van digitale informatie op binnenwateren en moeten de binnenvaart in Europa veiliger, efficiënter en beter geïntegreerd maken in het Europese transportsysteem.
Nieuwe EU-regels voor rivierinformatiediensten zijn gepubliceerd in het EU-Publicatieblad en treden in werking op 1 januari 2026, met drie jaar voor omzetting door de lidstaten.
De richtlijn voert één Europees digitaal RIS-platform in om informatie over verkeer, infrastructuur en transport op binnenwateren beter te delen en de binnenvaart te integreren in multimodale ketens.
De regels versterken veiligheid, efficiëntie en digitalisering van de binnenvaart, met duidelijke afspraken over gegevensuitwisseling, privacy en feedback van gebruikers.
De oorspronkelijke richtlijn over rivierinformatiediensten dateerde van 2005. In de praktijk bleken de regels verouderd en te versnipperd toegepast. Digitale systemen werkten onvoldoende samen en de administratieve lasten bleven hoog. Op 26 januari 2024 stelde de Europese Commissie daarom een voorstel voor om de richtlijn te herzien. Dat voorstel past binnen het EU-actieplan voor de binnenvaart (NAIADES III) en de strategie voor duurzame en slimme mobiliteit. Na onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad bereikten de medewetgevers op 26 juni 2025 een voorlopig politiek akkoord. Het Europees Parlement keurde de tekst goed op 16 juli 2025, gevolgd door de formele aanneming door de Raad op 26 november 2025. Met de publicatie in het EU-Publicatieblad op 12 december 2025 is de wetgevingsprocedure afgerond.
River Information Services (RIS) zijn digitale diensten die informatie verzamelen en delen over verkeer en vervoer op binnenwateren. Ze ondersteunen onder meer:
veilige navigatie
verkeersbeheer
planning van vervoer
communicatie met havens, sluizen en bruggen
RIS zijn bedoeld voor schippers, waterwegbeheerders, havens en andere betrokken actoren.
De kern van de herziening is de oprichting van een Europees digitaal platform, het European RIS Environment. Dit platform wordt het centrale punt voor:
informatie over vaarwegen, infrastructuur en verkeer
communicatie tussen lidstaten en gebruikers
uitwisseling van gegevens met andere vervoersmodi
Ook derde landen met verbonden waterwegen kunnen aansluiten, als ze voldoen aan EU-vereisten voor datakwaliteit en cyberveiligheid.
De nieuwe regels versterken de koppeling tussen RIS en andere digitale systemen, zoals:
elektronische vrachtinformatie
havensystemen
andere verkeers- en vervoersplatformen
Zo wil de EU dubbele rapportering verminderen, informatie slechts één keer laten aanleveren en de binnenvaart beter integreren in multimodale logistieke ketens.
De richtlijn verduidelijkt:
welke gegevens via RIS mogen worden verzameld en gedeeld
dat persoonsgegevens alleen mogen worden uitgewisseld als daar een wettelijke basis voor bestaat
en dat gevoelige en vertrouwelijke informatie beschermd moet blijven
Dit moet het vertrouwen van gebruikers in digitale systemen vergroten.
Gebruikers krijgen via het Europese RIS-platform een feedbackmogelijkheid om problemen te melden. Lidstaten moeten die signalen transparant behandelen objectief opvolgen en jaarlijks rapporteren aan de Europese Commissie.
De richtlijn geldt voor binnenwateren en binnenhavens die deel uitmaken van het TEN-T-netwerk en die verbonden zijn met waterwegen in andere lidstaten. Lidstaten mogen de regels ook toepassen op andere waterwegen.
De richtlijn treedt in werking op 1 januari 2026. Lidstaten krijgen vervolgens tot eind 2028 de tijd om de nieuwe regels om te zetten in nationale wetgeving. Vijf jaar na die omzetting evalueert de Europese Commissie de toepassing van de richtlijn in de lidstaten.
Persbericht commissie voorstel
Persbericht voorlopig politiek akkoord
EU-Publicatieblad
