05 juni 2025 - door Kaatje Gevaert
De Europese commissie stelde deze week het budget 2026 voor:
Het budget bedraagt €193,26 miljard, aangevuld met €105,32 miljard via NextGenerationEU.
Het voorstel bouwt voort op de herziening van het Meerjarig Financieel Kader (MFK).
Prioriteiten zijn onder meer steun aan Oekraïne, concurrentiekracht, migratie, veiligheid en strategische investeringen, mét blijvende focus op de groene en digitale transitie.
Op 4 juni stelde de Europese Commissie het ontwerp van de EU-begroting voor 2026 voor. Het gaat om €193,26 miljard aan vastleggingen, aangevuld met €105,32 miljard aan uitbetalingen via NextGenerationEU, het Europese herstelplan na COVID-19.
Deze begroting bouwt voort op de herziening van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) en speelt in op de grote uitdagingen van vandaag:
de oorlog in Oekraïne
migratie en asiel
veiligheid en defensie
economische veerkracht
de groene en digitale transitie
Daarnaast bevat het ontwerp ook financiering voor nieuwe prioriteiten van de Commissie, zoals de Competitiveness Compass, Clean Industrial Deal, Union of Skills en de EU Startup and Scale-up Strategy.
De EU-budgetten zijn doorgaans voorzichtig, maar dit voorstel bevat enkele opvallende elementen:
Stabiele steun aan Oekraïne, via €3,89 miljard in subsidies en €6,7 miljard in leningen
Verhoogde middelen voor veiligheid, migratie en defensie
Mogelijkheid tot herprogrammering van cohesiefondsen naar nieuwe prioriteiten zoals betaalbaar wonen, defensie, waterbeheer en energie
Daarnaast wordt defensie sterker ondersteund dan ooit tevoren. Naast het European Defence Fund (EDF) en het toekomstige European Defence Industry Programme (EDIP), voorziet de Commissie het nieuwe SAFE-instrument. Hiermee kunnen lidstaten tot €150 miljard aan leningen verkrijgen voor investeringen in defensie, gegarandeerd via het EU-budget.
Belangrijkste bedragen per beleidsterrein (in € miljard)
In onderstaande afbeelding vind je het overzicht van de belangrijkste bedragen per beleidsterrein
Het volledige overzicht van het Commissievoorstel voor de ontwerpbegroting is te vinden in het document ‘Vragen en Antwoorden’.
Het voorstel van de Commissie is nog niet definitief. De triloogonderhandelingen – tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad – bepalen de uiteindelijke inhoud van het EU-budget 2026.
De eerste triloog is gepland op 17 juli 2025. Daarna volgt het verdere onderhandelingsproces in het najaar. De definitieve begroting moet voor eind 2025 worden goedgekeurd door de Begrotingsautoriteit (Raad en Parlement samen).
VLEVA volgt deze onderhandelingen op de voet en houdt je op de hoogte.
Het ontwerp van de EU-begroting 2026 valt binnen de plafonds van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) en wordt gefinancierd uit eigen middelen van de EU. Hier bovenop komt een belangrijk aanvullend budget via NextGenerationEU, gefinancierd door leningen op de kapitaalmarkten.
Vastleggingen en betalingen
De EU-begroting werkt met twee begrippen:
Vastleggingen zijn bedragen die in een bepaald jaar contractueel kunnen worden toegezegd.
Betalingen zijn de effectieve uitgaven, vaak verspreid over meerdere jaren.
Alle bedragen in het voorstel zijn uitgedrukt in lopende prijzen (dus inclusief inflatie).
NextGenerationEU
NextGenerationEU is het herstelinstrument van de EU na de coronapandemie. Het heeft een totaalbudget van €807 miljard (lopende prijzen) en helpt:
economische en sociale schade herstellen
de EU groener, digitaler en veerkrachtiger maken
Het Recovery and Resilience Facility (RRF) is het belangrijkste onderdeel van dit instrument. Via subsidies en leningen ondersteunt het nationale hervormingen en investeringen.
Let op: Nieuwe verplichtingen onder NextGenerationEU konden nog tot eind 2023 worden aangegaan. De bijbehorende betalingen lopen nog tot eind 2026.
