18 juni 2024 - door Tina Rubbrecht
Gisterenavond kwamen de Europese regeringsleiders samen voor een informele Raad in Brussel, waar ze de verdeling van de Europese topfuncties voor de komende legislatuur bespraken. Er leek een consensus te zijn over de kandidaten, maar toch raakten de leiders er nog niet helemaal uit. Het voorstel van de Europese Volkspartij (EVP), de grootste fractie met 190 zetels, om in de tweede helft van het vijfjarige Europees Raadsvoorzitterschap de socialistische voorzitter te vervangen door de EVP, viel niet in goede aarde bij de socialisten (de tweede grootste fractie met 136 zetels).
De puzzel van de EU-topjobs zal dus verder besproken worden tijdens de volgende formele Europese Raad op 27 en 28 juni. Daarbij wordt rekening gehouden met de balans tussen de verschillende grootste politieke groepen, geografische diversiteit en gender. Wie de grote kansmakers zijn, lees je hieronder.
Na de Europese verkiezingsuitslag ziet het ernaar uit dat huidig Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen (Duitsland) voldoende steun zal krijgen van de Europese regeringsleiders voor een tweede mandaat. Haar Europese Volkspartij (EVP, christendemocraten en conservatieven) is dan ook met 190 zetels opnieuw de grootste fractie in het Europees Parlement.
Ook Europees Parlementsvoorzitster Roberta Metsola (Malta) van dezelfde partij als Von der Leyen wil haar ambt verlengen voor de komende 2,5 jaar.
De voormalige socialistische Portugese premier Antonio Costa zou Charles Michel willen opvolgen als voorzitter van de Europese Raad, de vergadering van de 27 regeringsleiders en staatshoofden van de EU-landen. Gezien het voorstel van de EVP om dit mandaat halfweg op te splitsen, is het laatste woord over deze functie nog niet gezegd. Verwar dit niet met het voorzitterschap van de Raad van de EU, waarvan ons land op 1 juli het stokje zal doorgeven aan Hongarije.
Naar verwachting zou de functie van “buitenlandchef” naar de liberale Estse premier Kaja Kallas gaan, in opvolging van de Spaanse sociaaldemocraat Josep Borrell. De liberalen kwamen uit de verkiezingen als derde grootste fractie met 80 zetels.
Tijdens de Europese Raad op 27 en 28 juni volgt een nieuwe poging en zullen de Europese regeringsleiders naar verwachting de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie officieel voordragen. Daar zal ook de Strategische EU-Agenda, de leidraad voor de nieuwe Commissie, voorgesteld worden.
Daarna moet ook het Europees Parlement de Commissievoorzitter met een absolute meerderheid goedkeuren (361 van de 720 stemmen). Als de Europese Raad hun officiële keuze eind juni bekendmaakt, zal het Europees Parlement naar alle waarschijnlijk op 18 juli stemmen over de Commissievoorzitter. Tijdens de eerste plenaire vergadering van 16 tot 19 juli zal het ook zijn eigen Parlementsvoorzitter verkiezen.
Na het electorale succes van de Europese Volkspartij (EVP) lijkt de huidige Commissievoorzitter Ursula von der Leyen op voldoende steun te kunnen rekenen. Het is dus afwachten of de uiteindelijke fracties in het Europees Parlement haar voorzitterschap goedkeuren. Als zij niet voldoende steun vindt, zal de Europese Raad opnieuw aan tafel zitten om binnen de maand een andere kandidaat naar voor te schuiven. Die moet ook goedgekeurd worden door het Europees Parlement.
De 26 andere Europese commissarissen (1 per lidstaat) worden na de zomer aangesteld. Normaal volgt in oktober de officiële aanstelling van de volledige Europese Commissie en start het nieuwe mandaat op 1 november (als er geen vertraging is). VLEVA houdt je op de hoogte van alle ontwikkelingen.
Wil je meer weten over wanneer en hoe het nieuwe Europees Parlement, de Europese Commissie en hun voorzitters worden aangesteld? Raadpleeg de tijdslijnen in onze VLEVA Verkiezingsspecial 2024.
