VLEVA Verkiezingsspecial 2024

28 mei 2024 - door Tina Rubbrecht

Het is bijna zover! Binnen 12 dagen gaan we naar de stembus voor de Vlaamse, federale én Europese verkiezingen. Die laatste mogen zeker niet ondergesneeuwd raken, want Europa is werkelijk overal. Denk maar aan ons concurrentievermogen, landbouw, klimaat, internationale handel, migratie etc. Wil je goed geïnformeerd gaan stemmen? Lees dan zeker deze VLEVA Verkiezingsspecial 2024! 

Wie zijn de Vlaamse lijsttrekkers voor het Europees Parlement? Hoeveel Europese Parlementsleden worden verkozen en hoeveel zetels gaan er naar België en Vlaanderen? Wanneer wordt de nieuwe Europese Commissie aangesteld? We zetten alles hieronder nog eens op een rijtje. 

9 juni: dag van de democratie

Tussen 6 en 9 juni zullen miljoenen Europeanen de toekomst van de Europese democratie vormgeven. Jouw stem bepaalt welke leden van het Europees Parlement jou zullen vertegenwoordigen wanneer ze nieuwe wetten opstellen.  Die Europese beslissingen zijn belangrijk voor iedereen, want ze hebben een grote impact op ons dagelijkse leven. De nieuwe samenstelling van het Europees Parlement zet de koers uit die de EU-lidstaten zullen varen.

De volgende legislatuur kiezen we 720 Europese Parlementsleden. Dat zijn 15 zetels meer dan het huidige aantal, waarvan er één extra naar Vlaanderen gaat. Dit jaar zullen er dus 22 Belgische Parlementsleden (13 Vlaamse, 8 Franstalige en 1 Duitstalige) verkozen worden. Elke EU-lidstaat heeft afhankelijk van zijn bevolkingsgrootte maximaal 96 en minimaal 6 leden. 

Wie zijn de Vlaamse lijsttrekkers voor het Europees Parlement?

Hieronder vind je een alfabetisch overzicht van de Vlaamse lijsttrekkers voor het Europees Parlement van de verschillende politieke partijen. Klik op de hyperlinks om hun programma’s en standpunten te ontdekken.

Alle overige Vlaamse kandidaten voor het Europees Parlement staan op VRT NWS opgelijst.

De lijsttrekkers van de 7 huidig verkozen partijen gingen op vrijdag 31 mei met elkaar in debat op VRT Canvas. Herbekijk het Europees debat hier

Wat na 9 juni?

Wanneer en hoe wordt het Europees Parlement aangesteld? 

De verkiezingsuitslagen worden live bekendgemaakt op de website van het Europees Parlement. De eedaflegging van de Parlementsleden en de aanstelling van de Parlementsvoorzitter zal plaatsvinden tijdens de eerste plenaire vergadering in Straatsburg 16-19 juli. 

Welke 7 Europese fracties zijn er momenteel? 

De verkozen Parlementsleden uit de 27 lidstaten groeperen zich in Europese fracties (7). Zij verenigen zich niet naar nationaliteit, maar naar politieke voorkeur/ideologie. Hieronder vind je een overzicht van de huidige 7 fracties in het Europees Parlement. 

Zetelverdeling per fractie op 16/02/2023. NI staat voor de niet-ingeschreven leden (maken geen deel uit van een fractie). 

Hoe werken de parlementaire commissies van het Europees Parlement? 

Parlementsleden stellen zich kandidaat om te zetelen in gespecialiseerde parlementaire commissies. Er zijn momenteel 20 vaste parlementaire commissies met elk een specifiek beleidsdomein (bijvoorbeeld industrie, milieu, transport etc). Elke commissie bestaat uit 25 tot 88 leden en heeft een voorzitter, een bureau en een secretariaat. 

De commissies behandelen de voorstellen van de Europese Commissie en de Raad die inhoudelijk bij hun specialisatie aansluiten. Zij nemen een standpunt in en stellen amendementen voor (wijzigingen). De tekst wordt eerst in de parlementaire commissie zelf gestemd. Na een goedkeuring in commissie, kan de tekst gestemd worden door het voltallige Europees Parlement tijdens de plenaire vergadering (wetgevende macht).

Van 10 juni tot 15 juli bespreken de politieke fracties welke Parlementsleden in welke parlementaire commissies zullen zetelen. Tussen 22 en 25 juli zou de definitieve samenstelling van de commissies volgen. VLEVA houdt je op de hoogte over de commissies van de Vlaamse Europarlementsleden. 

Wanneer en hoe wordt de Europese Commissie aangesteld? 

De Europese fracties maken voor de verkiezingen hun lijsttrekkers voor het voorzitterschap van de Europese Commissie of zogenaamde “Spitzenkandidaten” bekend. Afhankelijk van de verkiezingsuitslagen stellen de Europese staatshoofden en regeringsleiders traditioneel de kandidaat-Commissievoorzitter van de grootste partij voor. Die moet ook door het Europees Parlement met absolute meerderheid (361 van de 720 Europarlementsleden) goedgekeurd worden. 

Elke lidstaat draagt naast de Commissievoorzitter momenteel ook een kandidaat-EU-commissaris (26) voor. De gekozen Commissievoorzitter verdeelt de portefeuilles aan de 26 kandidaat-commissarissen. Kandidaten moeten het Europees Parlement overtuigen van hun vakkennis en geschiktheid tijdens hoorzittingen in de parlementaire commissies. De parlementaire commissies geven uiteindelijk een oordeel over elke kandidaat, maar het Parlement kan de Commissie enkel goedkeuren in haar totaliteit. 

Normaal volgt in oktober de officiële aanstelling van de volledige Europese Commissie en start het nieuwe mandaat op 1 november (als er geen vertraging is). 

Benieuwd welke kandidaten in België en andere lidstaten in aanmerking komen om Eurocommissaris te worden? Ontdek het hier

Meer lezen over hoe de voorzitters van het Europees Parlement, de Commissie en de Europese Raad worden aangesteld? En hoe de Europese bevoegdheden precies zijn verdeeld? Ga naar de VLEVA-blog

Ook de VLEVA-leden zijn klaar om te gaan stemmen! Maar liefst 28 VLEVA-leden gaven hun Europese topprioriteiten en belangrijke parlementaire commissies voor de volgende legislatuur door in onze bevraging. Daarbij staan de groene transitie en onze Europese competitiviteit hoog op de agenda van veel leden. Al hun antwoorden werden gebundeld in de 'EU-prioriteitennota van het Vlaamse middenveld 2024'. Unieke en waardevolle input voor Vlaamse en Europese beleidsmakers.

Lees hier de analyse en de volledige EU-prioriteitennota

Kijktip: VLEVA’s EU-lijsttrekkersdebat 

Benieuwd naar de reacties en voorstellen van 8 Vlaamse lijsttrekkers voor het Europees Parlement op de Europese topprioriteiten van de VLEVA-leden? VLEVA’s EU-lijsttrekkersdebat: 'Bruggen bouwen naar Europa - De stem van het Vlaamse middenveld' is de moeite waard om hieronder te (her)bekijken


Eurovisiedebat

Wil je de lijsttrekkers of "Spitzenkandidaten" voor het voorzitterschap van de Europese Commissie in actie zien? Herbekijk het Eurovisiedebat van donderdag 23 mei gemodereerd door Annelies Beck (VRT) en Martin Ezníček (Tsjechische TV). 

Dit waren de kandidaten van de 5 deelnemende fracties (ECR en ID namen niet deel):

  • Walter Baier (Oostenrijk), European Left

  • Sandro Gozi (Italië), Renew Europe Now

  • Ursula von der Leyen (Duitsland), European People’s Party (EPP)

  • Terry Reintke (Duitsland), European Greens

  • Nicolas Schmit (Luxemburg), Party of European Socialists (PES)

Gebruik je stem. Of anderen beslissen voor jou.

Waarom is het zo belangrijk om te gaan stemmen? Bekijk de boodschap “Voor mijn kleinkind. En voor de rest van Europa” in de aangrijpende video van het Europees Parlement. 

Vind jouw (politieke) match

Benieuwd met welke partij jij matcht? En kan je niet genoeg krijgen van alle stemtesten? Vergeet ook zeker de Europese stemtest niet! Bij de transnationale EUandI test kunnen alle Europese kiezers dezelfde stellingen beoordelen, maar krijgt elk land zijn nationale partijen te zien als resultaat. 

Wil je de programma’s van de politieke partijen vergelijken, maar zie je door de bomen het bos niet meer? Ga naar de kieswijzer 2024 van De Tijd, een bundeling van een vijftigtal (waaronder ook Europese) vragen. 

Europese fracties en titanen

Waar de 7 huidige politieke fracties in het Europees Parlement voor staan? De Standaard stelt ze de komende weken voor in de reeks “De Europese fracties”, met een kort portret van de Vlaamse lijsttrekkers. Daarnaast publiceert de krant in “Titanen van Europa” een reeks portretten van topfiguren zoals Frans president Emmanuel Macron, Italiaans premier Giorgia Meloni etc. die de koers van Europa zullen bepalen. 

State of the EU 2024 door Joris Hessels 

Primeur! Voor het eerst gaan ook jongeren vanaf 16 jaar in ons land stemmen voor de Europese verkiezingen. In totaal zijn er zo’n 880.000 first time voters die mee over de toekomst van de EU beslissen.

Jongeren en ons onderwijs zijn de toekomst. Dat heeft ook acteur en toneelmaker Joris Hessels begrepen. Bekijk daarom hierboven zijn boodschap n.a.v. de State of the EU 2024 "Missie onderwijs. Met de groeten van Erasmus" die we organiseerden in samenwerking met het bureau van het Europees Parlement in België, Europahuis Ryckevelde en Provincie Oost-Vlaanderen. Ook Joris pleit ervoor om de toekomst van ons onderwijs en onze leerkrachten in de EU te verbeteren. Hoe? Door Europese verbondenheid en gluren bij de buren via Eramus+!