21 december 2023 - door Ina De Vlieger
De Europese Commissie publiceerde op 14 oktober haar ‘renovatiegolf’ strategie om de energieprestaties van gebouwen te verbeteren. In Annex staat een lijst met de belangrijkste acties en een indicative timing. Het initiatief kadert in de Europese Green Deal en vormt een centraal element voor een groen en veerkrachtig herstel na de coronacrisis.
De komende tien jaar moeten de renovatiecijfers ten minste verdubbelen
De renovatiegolf moet leiden tot een hogere energie- en hulpbronnenefficiëntie
Tegen 2030 kunnen 35 miljoen gebouwen worden gerenoveerd en in de bouwsector tot 160 000 extra groene banen worden gecreëerd.
De Commissie heeft in de renovatiestrategie drie prioritaire gebieden aangeduid:
Het koolstofvrij maken van verwarming en koeling
Het aanpakken van energiearmoede en slecht presterende gebouwen
De renovatie van openbare gebouwen zoals scholen, ziekenhuizen en administratieve gebouwen
De Commissie stelt voor de bestaande belemmeringen in de hele renovatieketen - van het ontwerp van een project tot de financiering en de voltooiing ervan - op te lossen met behulp van een reeks beleidsmaatregelen, financieringsinstrumenten (NextGenerationEU en andere EU en private fondsen) en instrumenten voor technische bijstand.
Aanscherping van regelgeving, normen en informatie over de energieprestaties van gebouwen om betere stimulansen te bieden voor renovaties in de openbare en particuliere sector. Hierbij horen ook een gefaseerde invoering van verplichte minimumnormen voor de energieprestaties van bestaande gebouwen, geactualiseerde regels voor energieprestatiecertificaten en een mogelijke uitbreiding van de eisen voor de renovatie van gebouwen voor de openbare sector.
Toegankelijke en doelgerichte financiering, onder meer via de "Renovate"- en "Power Up"-flagships in de herstel- en veerkrachtfaciliteit van NextGenerationEU. Aandacht moet ook gaan naar vereenvoudigde regels voor het combineren van verschillende financieringsstromen en meer stimulansen voor particuliere financiering.
Vergroting van de capaciteit om renovatieprojecten voor te bereiden en uit te voeren. Dit gaat van technische bijstand aan nationale en lokale autoriteiten tot opleiding en ontwikkeling van vaardigheden voor werknemers in nieuwe groene jobs.
Uitbreiding van de markt voor duurzame bouwproducten en -diensten. Hierbij horen de integratie van nieuwe materialen en op de natuur gebaseerde oplossingen, en herziene wetgeving voor het in de handel brengen van bouwproducten en doelstellingen op het gebied van hergebruik en terugwinning van materialen
Het creëren van een New European Bauhaus. Dit interdisciplinair project wordt mee aangestuurd door een adviesraad van externe deskundigen, waaronder wetenschappers, architecten, ontwerpers, kunstenaars, planners en het maatschappelijk middenveld. Vanaf nu tot de zomer van 2021 zal de Commissie een breed participatief co-creatieproces uitvoeren en vervolgens in 2022 een netwerk van vijf founding Bauhaus oprichten.
Buurtbenaderingen voor lokale gemeenschappen ontwikkelen om hernieuwbare en digitale oplossingen te integreren en energieneutrale wijken te creëren, waar consumenten prosumenten worden die energie aan het elektriciteitsnet verkopen. De strategie omvat ook een "Affordable Housing Initiative" voor 100 districten.
De renovatiegolf kan een grootschalige transformatie van onze steden en gebouwde omgeving op gang brengen. Europa heeft een kans om een toekomstgericht proces op gang te brengen om duurzaamheid te koppelen aan stijl.
Belangrijk hierbij is de lancering van een New European Bauhaus om een nieuwe Europese esthetiek te koesteren die energie- en klimaatprestaties met inventiviteit combineert. De Commissie wil leefbare omgevingen voor iedereen toegankelijk maken en opnieuw het betaalbare met het artistieke combineren en dat in een nieuwe duurzame toekomst.
Als de EU de -55% CO2 doelstelling wil halen en het pad effen voor klimaatneutraal tegen 2050, moet tegen 2030:
de broeikasgasemissies van gebouwen met 60% verminderen
het energieverbruik met 14% verminderen
en het energieverbruik voor verwarming en koeling met 18% naar omlaag
