COP29 klimaat: Milieuraad heeft EU-onderhandelingspositie klaar

15 oktober 2024 - door Ina De Vlieger

De Europese milieuministers hebben op 14 oktober 2024 de conclusies goedgekeurd die de EU-onderhandelingspositie voor de 29e conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP29) vastleggen.

Voor het nieuwe klimaatfinancieringsdoel (post 2025) moeten meer contribuanten bijdragen.
De Milieuraad legt geen kwantitatieve klimaatdoelstelling voor 2040 vast in de COP29 Raadsconclusies.
Alle partijen moeten meer inspanningen leveren om aanpassing aan de klimaatverandering en veerkracht te integreren in hun beleid.

Huidig Commissaris voor klimaat, die tevens kandidaat-Commissaris voor klimaat in VDL II is, Wopke Hoekstra zal deze conclusies presenteren op de COP29 in Bakoe (Azerbeidzjan, 11-22 november 2024).

Op de COP29 zal de EU haar steun uitspreken voor een doeltreffende, haalbare en ambitieuze mondiale doelstelling voor klimaatfinanciering en zal zij oproepen tot ambitieuze klimaatplannen om de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C binnen bereik te houden.

Hieronder enkele belangrijke punten uit de COP29-raadsconclusies

Klimaatfinanciering

De EU herbevestigt dat zij zich zal inzetten voor het bereiken van de collectieve doelstelling van de ontwikkelde landen om tot 2025 jaarlijks 100 miljard US-dollar vrij te maken ter ondersteuning van klimaatmaatregelen.

Een van de doelstellingen van COP29 is om nieuwe kwantitatieve doelstellingen voor mondiale klimaatfinanciering (post 2025) vast te leggen. In de Raadsconclusies staat dat het post 2025 financieringskader moet worden ontworpen op basis van een brede, veranderlijke en gelaagde aanpak, met inbegrip van verschillende financieringsstromen en een bredere groep van contribuanten. Dit zou een weerspiegeling zijn van de ontwikkeling van de economische mogelijkheden en het toenemende aandeel in de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sinds het begin van de jaren negentig.

2040-klimaatdoelstelling

Sommige ambitieuzere lidstaten wilden een verwijzing naar de 2040-klimaatdoelstelling opnemen, nl. 90% broeikasgasreductie t.o.v. 1990 (EC-mededeling, februari 2024) om het engagement van de EU op lange termijn te versterken. Andere vonden het voorbarig om een dergelijke doelstelling vast te stellen voordat de Commissie haar voorstel officieel heeft ingediend.

Het Hongaars voorzitterschap spreekt van een ambitieuze, maar evenwichtige tekst, gebaseerd op consensus tussen de EU-landen, die zal dienen als de routekaart van de EU naar Bakoe. Deze tekst (Raadsconclusies) maakt geen melding van 90%-reductiedoelstelling voor 2040.

Nog enkele punten uit de Raadsconclusies

De Raad benadrukt dat de volgende ronde van nationaal vastgestelde bijdragen (NDC’s - de klimaatplannen die in 2025 moeten worden ingediend) vooruitgang en het hoogst mogelijke ambitieniveau moeten weerspiegelen, overeenkomstig de resultaten van de wereldwijde inventarisatie van de COP van vorig jaar (COP28).
De Raad onderstreept hoe belangrijk het is dat in dit kritieke decennium de ambitie en de uitvoering op het gebied van mitigatie dringend worden opgevoerd. Hij roept alle partijen op zich meer in te spannen om aanpassing aan de klimaatverandering en veerkracht te integreren in het bestaande beleid.
De Raad herhaalt de oproep om op een rechtvaardige, geordende en billijke manier werk te maken van de uitfasering van fossiele brandstoffen in energiesystemen, en om sneller actie te ondernemen, zodat we tegen 2050 klimaatneutraliteit bereiken op een wetenschappelijk onderbouwde manier.

Conclusies ministers van Financiën

In aanloop op de COP29 klimaat hebben de EU-ministers van financiën op 8 oktober conclusies goedgekeurd over klimaatfinanciering. Deze conclusies vormen een aanvulling op de Raadsconclusies de EU-milieuministers.

Ze benadrukten het belang van een geïntegreerde meerlagige aanpak waarbij overheidsfinanciering wordt verstrekt en gemobiliseerd vanuit een bredere groep van contribuanten, inclusief de landen die in staat zijn bij te dragen. Deze uitbreiding is voor hen een voorwaarde om tot een ambitieuze nieuwe financieringsdoelstelling te kunnen komen.

Als het gaat om wereldwijde koolstofmarkten is de EU van meet af aan een grote voorstander geweest van zaken als meten, rapportage en verificatie, voortbouwend op haar ervaring met het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS).

Achtergrond

De UN Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) coördineert het internationale klimaatbeleid door elk jaar een Conference of Parties (COP) te organiseren. Tijdens deze conferenties vergaderen ministers en hoge ambtenaren uit nagenoeg alle landen ter wereld over het klimaat. Zij bespreken de laatste wetenschappelijke informatie en manieren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen om zo de verandering van het klimaat te beperken.

De Europese Unie wil het voortouw nemen in internationale onderhandelingen over klimaatactie en klimaatverandering. Door met één stem voor alle lidstaten te spreken, wil de Unie haar slagkracht vergroten. Dit doet ze via Raadsconclusies waarin het EU-onderhandelingsmandaat wordt vastgelegd.