25 juni 2024 - door Liese Dewilde
Op 13 juni 2024 heeft de Raad zijn algemene oriëntatie (general approach) aangenomen over het voorstel voor een EU-talentenpool.
De talentenpool wordt opgericht als een EU-breed onlineplatform dat profielen van werkzoekenden van buiten de EU zal koppelen aan vacatures voor EU-knelpuntberoepen.
Doel is om de werving van talent uit niet-EU-landen die buiten de EU wonen te vergemakkelijken, de EU-arbeidsmarkt concurrerender te maken en tekorten op de Europese arbeidsmarkt aan te pakken.
Het Europees Parlement nam nog geen standpunt in over dit dossier. Pas na die stap kunnen het Europees Parlement en de Raad starten met interinstitutionele onderhandelingen.
Werkzoekenden uit niet-EU-landen kunnen hun profiel registreren op het platform van de talentenpool en informatie verstrekken over hun vaardigheden, kwalificaties, werkervaring en talenkennis. De EU-talentenpool staat open voor buiten de EU verblijvende werkzoekenden uit alle derde landen, op alle vaardigheidsniveaus. Het platform zal ook vacatures bevatten van werkgevers in de EU (in deelnemende lidstaten).
Omdat de EU-talentenpool bedoeld is om het probleem van tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken, zullen alleen vacatures voor aangewezen nationale of EU-brede knelpuntberoepen in de EU-talentenpool worden opgenomen. De talentenpool mikt dus op specifieke beroepen die kampen met een gebrek aan geschoolde werknemers die in dienst kunnen treden. De pool zal alleen gericht zijn op beroepen die in de hele EU met een tekort kampen, onder meer in het kader van de groene en de digitale transitie. Er zal ook rekening worden gehouden met de specifieke behoeften van de nationale arbeidsmarkten.
De EU-talentenpool zal een aantal van de uitdagingen het hoofd bieden waarmee zowel Europese werkgevers die internationaal willen werven als werkzoekenden uit niet-EU-landen te maken hebben. Deze uitdagingen omvatten onzekerheid over de nauwkeurigheid, kwaliteit en vergelijkbaarheid van kwalificaties en vaardigheden die in het buitenland zijn verworven, problemen bij het verkrijgen van toegang tot en het begrijpen van informatie over wervingsprocessen en de hoge kosten van deze procedures.
Om de wervingsprocedure te vereenvoudigen, zal op het platform van de EU-talentenpool duidelijke en transparante informatie over de desbetreffende regels in de deelnemende lidstaten beschikbaar zijn, vooral wat betreft aanwerving en immigratie, procedures voor de erkenning van kwalificaties en de validering van vaardigheden, en arbeids- en levensomstandigheden.
De nationale contactpunten in de deelnemende lidstaten zullen extra ondersteuning en advies bieden.
De EU-talentenpool zal ook ingebouwde garanties bevatten om uitbuiting door werkgevers te voorkomen. Er zal op gewezen worden dat onderdanen van derde landen die via de EU-talentenpool worden aangeworven, dezelfde rechten en plichten als werknemers uit de EU hebben zodra ze aan het werk zijn. Werkgevers kunnen in de EU-talentenpool stappen op voorwaarde dat ze de Europese en nationale wetgeving en praktijken naleven. Als ze een inbreuk begaan, worden ze geschorst. De lidstaten kunnen extra lagen toevoegen die gebaseerd zijn op hun eigen beste praktijken.
Volgens de Raad moet deelname aan de talentenpool vrijwillig blijven voor de lidstaten. Dit ligt in lijn met het Commissievoorstel. In de deelnemende lidstaten zullen contactpunten voor de EU-talentenpool worden opgericht om het instrument op nationaal niveau toe te passen.
De Raad voegt echter iets toe aan de vrijwillige deelname. Als lidstaten zich bij de regeling aansluiten, moeten zij aangeven welke entiteiten mogen deelnemen aan de talentenpool: werkgevers, uitzendbureaus, particuliere bureaus voor arbeidsbemiddeling of arbeidsmarktbemiddelaars.
De Raad heeft ook een terugtrekkingsprocedure ingevoerd, met duidelijke regels en een aantal waarborgen om de stabiliteit van het systeem te garanderen. Volgens de Raad mag een deelnemende lidstaat zich op elk moment terugtrekken uit de EU-talentenpool. De lidstaat moet dat besluit wel uiterlijk 6 maanden vóór de gewenste datum van terugtrekking aan de Commissie meedelen.
De Europese Commissie presenteerde het voorstel voor een Verordening tot oprichting van de EU-talentenpool op 15 november 2023. Dit voorstel werd overgemaakt aan het Europees Parlement en de Raad. Beide instellingen moeten hun standpunt innemen over het voorstel.
De Raad heeft dit nu gedaan op 13 juni 2024. Het Europees Parlement heeft dit nog niet gedaan. Het dossier zal opgenomen worden door de nieuwe legislatuur. Werkzaamheden rond dit dossier worden allicht tegen eind 2024 opnieuw opgestart. De voordien aangeduide rapporteurs en schaduwrapporteurs kunnen wijzigen. LIBE blijft wel de verantwoordelijke commissie in het Europees Parlement. EMPL blijft ‘associated committee’.
Zodra beide instellingen hun standpunt hebben ingenomen, kunnen ze starten met interinstitutionele onderhandelingen (trilogen) met het oog op een voorlopig politiek akkoord.
De Europese Commissie presenteerde het Voorstel voor een Verordening tot oprichting van de EU-talentenpool op 15 november 2023. Het maakt deel uit van het EU-pakket "mobiliteit van vaardigheden en talent", dat tot doel heeft meer talent van buiten de EU aan te trekken en de mobiliteit binnen de EU te vergemakkelijken.
Er is een hardnekkig tekort aan vaardigheden in de EU, in diverse sectoren en op verschillende vaardigheidsniveaus. Om het tekort aan arbeidskrachten op te vullen, zet de EU zich in de eerste plaats onverminderd in voor bijscholing, omscholing en het aanboren van het onaangesproken potentieel van werknemers in de Unie zelf, ten behoeve van de eengemaakte markt. Maar om de tekorten in de lidstaten aan te pakken, zal de EU ook vaardigheden en talent uit de hele wereld moeten aantrekken. Die aanpak kan alleen succes hebben als de EU nieuw talent kan aantrekken en het broodnodige talent kan behouden. Ook samenwerking op het vlak van arbeidsmigratie met partners uit derde landen kan een wederzijds voordeel opleveren, waarbij expertise en financiële steun terugvloeien naar de economie van het land van herkomst.
In de wereldwijde wedloop om talent zullen de lidstaten worden ondersteund door de volgende initiatieven:
De EU-talentenpool – werving van buiten de EU vergemakkelijken
Eenvoudigere en snellere erkenning van in derde landen verworven kwalificaties
Iedereen de kans op leermobiliteit geven
Persbericht Raad 13 juni 2024: EU moet werving van werkzoekenden uit niet-EU-landen vergemakkelijken
Commissievoorstel: Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van de EU-talentenpool - COM/2023/716 final
Persbericht Commissie 15 november 2023: Commissie stelt nieuwe maatregelen inzake vaardigheden en talent voor om kritiek tekort aan arbeidskrachten te helpen oplossen
Q&A: Vragen en antwoorden betreffende het pakket mobiliteit van vaardigheden en talent
