Het Innovatiefonds bouwt voort op het NER3000-programma en speelt een cruciale rol in de inspanningen van de EU om haar economische verplichtingen onder de Overeenkomst van Parijs na te komen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Het fonds wordt gefinancierd door de veiling van 450 miljoen emissierechten via het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS), het grootste koolstofprijssysteem ter wereld. Oorspronkelijk werd geschat dat het fonds tussen 2020 en 2030 ongeveer 10 miljard euro zou bedragen, gebaseerd op een koolstofprijs van €20. Met de huidige hogere koolstofprijs wordt verwacht dat het budget ongeveer 15 miljard euro zal bedragen.
De focus ligt op zeer innovatieve projecten die klaar zijn voor commerciële uitrol en breed inzetbaar zijn. Speciale aandacht gaat uit naar:
Vervanging van koolstofintensieve producten.
Innovaties in netto-koolstofverwijdering.
'Direct air capture' (het verwijderen van CO2 uit de lucht).
Het Innovatiefonds richt zich op baanbrekende technologieën en grote projecten die bijdragen aan aanzienlijke emissiereducties in Europa. Het fonds beoogt een brede waaier aan innovatieve technologieën in alle sectoren en lidstaten te ondersteunen, met een focus op:
Innovatieve koolstofarme technologieën en processen in energie-intensieve industrieën, inclusief alternatieven voor koolstofintensieve methoden.
Koolstofafvang en -gebruik (CCU).
Bouw en exploitatie van koolstofafvang en -opslag (CCS).
Innovatieve hernieuwbare energieopwekking.
Energieopslag.
Het fonds helpt risico's te delen met projectontwikkelaars, om zo vroege demonstratieprojecten te realiseren. Het doel is om een diverse projectportefeuille te financieren die technologieën ondersteunt in alle betrokken sectoren en regio's, waaronder EU-lidstaten, Noorwegen en IJsland.
Projecten moeten voldoende ontwikkeld zijn qua planning, bedrijfsmodel en financiële en juridische structuur. Het fonds stimuleert ook horizontale projecten die koolstofarme oplossingen bieden en emissies in meerdere sectoren verminderen, bijvoorbeeld door industriële symbiose.
Projecttype: Het Innovatiefonds ondersteunt verschillende typen projecten en acties: demonstratieprojecten: projecten die nieuwe innovatieve technologieën op de markt brengen; demonstratieprojecten: projecten die nieuwe innovatieve technologieën op de markt brengen; gevorderde R&D projecten (pilots)
Europese partners nodig? Nee
Maximale duur: Financiële afsluiting binnen 4 jaar na ondertekening subsidie. Rapportage en evaluatie in principe tot 3 jaar na inwerkingtreding van het project (uitzonderingen mogelijk).
Aanvraagprocedure: Via het Funding and Tenders Portal
Toepasselijke (EU) wetgeving: Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/856 inzake de aanvulling van Richtlijn 2003/87/EG
InnovFin Energy Demo Projects
Connecting Europe Facility
Horizon Europe
InvestEU
Modernisation Fund
Just Transition Fund
Budget programma: 20 miljard euro
Het Innovatiefonds ondersteunt grote projecten met kapitaalkosten van meer dan 2,5 miljoen euro, met een onderscheid tussen:
Grote schaal: Projecten met kapitaalkosten vanaf 7,5 miljoen euro.
Kleine schaal: Projecten met kapitaalkosten tussen 2,5 en 7,5 miljoen euro.
Cofinanciering: Maximaal 60%
Financiering door het Innovatiefonds valt buiten de categorie staatssteun.
Website fonds: Innovatiefonds
Meer weten? Neem contact op met het innovatiefondsteam van DG Klimaatactie bij CLIMA IF EXPERTGROUP. (E. CLIMA-IF-EXPERTGROUP@ec.europa.eu.)
Vlaams contactpunt: Bart De Caesemaeker: E. bart.decaesemaeker@vlaio.be
