Europees orgaan nodig om spoorcapaciteit te beheren volgens voorlopig rapport Tilly Metz (TRAN)

21 november 2023 - door Kelly Digneffe

In haar voorlopig rapport stelt Tilly Metz (TRAN) voor om een “European Rail International Capacity Allocation body’ (ERICA)” op te richten. Dat zou voor multimodale oplossingen zorgen en omleidingen tussen verschillende lidstaten en netwerktoepassingen over langere afstanden faciliteren. 

Verder stelt de rapporteur nog aanpassingen voor aan het voorstel van de Europese Commissie wat het Europees Netwerk voor Infrastructuur Managers (ENIM) betreft:

  • ENIM moet een platform voor stakeholders oprichten en dit platform verplicht consulteren

  • De evaluatie van de werking van ENIM moet gebeuren door het ‘European Network of Rail Regulatory Bodies’ (ENRRB)

  • adviesorganen binnen ENIM moeten stakeholders samenbrengen om hun stem te laten horen in de vroege ontwikkeling en toewijzing van extra spoorcapaciteit. 

Efficiënter gebruik van spoorwegcapaciteit

In juli 2023 presenteerde de Europese Commissie het pakket “vergroening vrachtvervoer”. Een nieuwe verordening binnen dit pakket stelt voor om het spoorwegbeheer aan te passen en grensoverschrijdende samenwerking te verbeteren.

De voorgestelde verordening wil het gebruik van spoorlijnen optimaliseren, de grensoverschrijdende coördinatie verbeteren, de stiptheid en betrouwbaarheid vergroten en uiteindelijk meer vrachtbedrijven aantrekken naar het spoor.
Passagiers moeten baat hebben bij aanvullende spoorwegdiensten, aangezien de capaciteit van het netwerk beter zal worden benut, wat een positief effect zou hebben op de grensoverschrijdende diensten door meer frequente verbindingen en eerdere reservering van vervoersbewijzen mogelijk te maken.

De huidige regels inzake capaciteitsbeheer worden jaarlijks, nationaal en handmatig vastgesteld. Dit blijkt niet bevorderlijk voor grensoverschrijdend verkeer. De gefragmenteerde aanpak leidt tot vertragingen aan de grenzen. Dit belemmert op zijn beurt de werking van de eengemaakte markt. 

Het voorstel betreffende het gebruik van spoorweginfrastructuurcapaciteit in de Europese spoorwegruimte bouwt voort op het door de industrie geleide Timetable Redesign Project (TTR). Het doel is beter in te spelen op de verschillende behoeften van de spoorwegsector: stabiele dienstregelingen en vroegtijdige boeking van vervoersbewijzen voor passagiersdiensten, en flexibele treinritten die zijn aangepast aan de ‘just-in-time-toeleveringsketens voor vrachtvervoerders’.

Voorlopig rapport TRAN

Naast de oprichting van een nieuw orgaan en aanpassingen aan ENIM ziet de rapporteur het allemaal ook ambitieuzer in dan de Europese Commissie met haar voorstel.

Ze stelt voor in 2026 te starten met de implementatie van de Verordening. Volgens haar zijn tal van infrastructuurmanagers al gestart met hun strategische planning binnen het TTR project en zijn ze klaar voor implementatie. 
Verder vraagt de rapporteur in het rapport nog om secundaire wetgeving in het kader van de Verordening om criteria voor het gestandaardiseerd berekenen en toepassen van socio-economische en milieunormen op te stellen, met respect voor de mogelijkheid van lidstaten om lokale factoren mee te laten wegen.

Het voorlopig rapport lees je hier. 

Achtergrond

In juli 2023 stelde de Europese Commissie (EC) maatregelen voor om het goederenvervoer efficiënter en duurzamer te maken.

  • Dit door het beheer van de spoorweginfrastructuur te verbeteren,

  • sterkere stimulansen te bieden voor emissiearme vrachtwagens

  • en betere informatie te voorzien over de broeikasgasemissies van het goederenvervoer.

Het doel is de efficiëntie binnen de sector te vergroten en de sector te helpen om de vervoersemissies tegen 2050 met 90 % te verminderen, zoals bepaald in de Europese Green Deal, en tegelijkertijd de eengemaakte markt van de EU te laten groeien.

De webinar over het pakket bekijk je hier.