13 november 2025 - door Florence De Vlam
Op 5 november stelde de Europese Commissie haar Investeringsplan voor duurzaam vervoer voor. Met dit plan wil de EU de productie van hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen voor luchtvaart en watergebonden vervoer versnellen. Het is een belangrijke stap binnen het EU Competitiviteitskompas en de Clean Industrial Deal.
Het Investeringsplan moet grote investeringen op gang brengen: 100 miljard euro tegen 2035, waarvan de EU tot 2027 zelf minstens 2,9 miljard euro mobiliseert via diverse programma’s.
De EU wil de productie van duurzame brandstoffen snel opschalen en investeerders meer zekerheid bieden dankzij een stabiel beleidskader.
De komende maanden volgen nieuwe financieringsoproepen en de uitwerking van het nieuwe mechanisme, samen met nauwere samenwerking met lidstaten en sectoren
Het investeringsplan voor duurzaam vervoer beschrijft hoe de EU investeringen wil aantrekken voor duurzame brandstoffen zoals biobrandstoffen en synthetische brandstoffen (e-fuels).
Luchtvaart en scheepvaart hebben grote hoeveelheden duurzame brandstoffen nodig om de Europese klimaatdoelen te halen. Volgens de Commissie gaat het tegen 2035 om ongeveer 20 miljoen ton. Dat is nodig om te voldoen aan de verplichtingen uit ReFuelEU Aviation en FuelEU Maritime.
Europa wil hiermee de uitstoot verlagen en zijn positie in duurzame technologie versterken.
De Commissie benadrukt dat investeerders vooral duidelijkheid en voorspelbaarheid nodig hebben.
Het Investeringsplan moet dat signaal geven: de Europese brandstofdoelstellingen liggen vast, en de EU helpt mee om projecten op gang te trekken.
Tot eind 2027 wil de EU minstens 2,9 miljard euro mobiliseren via:
InvestEU: minstens €2 miljard voor duurzame alternatieve brandstoffen.
Europese Waterstofbank: €300 miljoen voor waterstofgebaseerde brandstoffen voor luchtvaart en scheepvaart.
Horizon Europe: €133 miljoen voor onderzoek en innovatie.
Innovatiefonds:
€153 miljoen voor synthetische luchtvaartbrandstoffen
€293 miljoen voor duurzame scheepvaartbrandstoffen
e-SAF Early Movers-coalitie: pilotproject om minstens €500 miljoen extra investeringen in synthetische kerosine te ondersteunen.
De Commissie werkt verder aan een Europees instrument dat producenten en afnemers van duurzame brandstoffen beter met elkaar verbindt.
Dat moet investeringsrisico’s verkleinen en inkomsten stabiliseren.
Daarnaast wil de EU administratieve lasten voor luchtvaart- en scheepvaartbedrijven verlagen.
Europa wil de wereldwijde productie van duurzame brandstoffen versterken en tegelijk zorgen voor eerlijke concurrentie. Het Investeringsplan voorziet daarom in:
sterkere partnerschappen met landen buiten de EU,
duidelijke voorwaarden voor duurzaamheid,
bescherming van Europese investeringen,
internationale normen en kwaliteitsregels.
Apostolos Tzitzikostas “dit plan is een belangrijke stap naar een sterker en veerkrachtiger Europa dat voorop wil lopen in duurzame mobiliteit”.
De Europese Commissie ziet dat luchtvaart en scheepvaart nog bijna volledig op fossiele brandstoffen draaien, terwijl andere vervoersmodi al meer elektrificeren. Daardoor blijven de emissies in deze sectoren hoog en vormt dit een risico voor de klimaatdoelen tegen 2030 en 2050. Volgens de Commissie zijn hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen cruciaal om deze twee sectoren te verduurzamen, omdat elektrificatie er maar beperkt mogelijk is.
Tegelijk waarschuwen de documenten dat de Europese productiecapaciteit ontoereikend is om de toekomstige vraag te dekken. Vooral synthetische brandstoffen (e-fuels) zitten nog in een vroege fase:
Geen enkel groot e-fuelproject in de EU heeft een definitieve investeringsbeslissing bereikt, door hoge kosten, technologische onzekerheid en het ontbreken van lange-termijncontracten tussen producenten en gebruikers
De EU dreigt zo afhankelijk te worden van import, terwijl andere regio’s hun productie snel opschalen en dus een voorsprong nemen.
Daarbovenop is er sterke concurrentie om biomassa en andere grondstoffen, wat de beschikbaarheid van duurzame biofuels beperkt. Dat verhoogt de onzekerheid voor investeerders en remt de uitbouw van nieuwe productieketens af.
De Commissie geeft aan dat er tegen 2035 ongeveer 20 miljoen ton duurzame brandstoffen nodig zijn om de verplichtingen uit ReFuelEU Aviation en FuelEU Maritime te halen. Dat vraagt om ongeveer 100 miljard euro aan investeringen, waarvan het grootste deel uit de private sector moet komen.
De Commissie zet nog dit jaar de eerste financieringsacties in gang, waaronder steun via de Europese Waterstofbank en de lancering van de eSAF Early Movers-coalitie. Tot eind 2027 voorziet ze bijkomende middelen via InvestEU, Horizon Europe en het Innovatiefonds. Op middellange termijn werkt de Commissie aan een Europees mechanisme dat producenten en afnemers van duurzame brandstoffen met elkaar verbindt. Daarnaast blijft de EU inzetten op internationale samenwerking om de beschikbaarheid van duurzame brandstoffen te vergroten.
