20 november 2023 - door Kaatje Gevaert
Je bent bezig jouw innovatieve idee om te zetten naar een concreet product of dienst. Je bent op zoek gegaan naar financiering en ziet de projectoproep in een Europees subsidieprogramma. Je leest de informatie over de subsidie en je ziet in de voorwaarden opeens staan: "Het project bevindt zich op TRL-niveau 4, 5 of 6." Wat betekent dit en op welk niveau zit jouw innovatie? We leggen het je graag uit.
TRL staat voor Technology Readiness Level
Het TRL-niveau verwijst naar het concrete ontwikkelingsniveau van een project.
Hoe hoger het niveau, hoe verder het product is in het proces van totstandkoming
De Europese Unie bevordert het onderzoek en de ontwikkeling van producten en diensten door het bieden van financiële steun via fondsen, door middel van subsidies of leningen. In sommige gevallen is financiering uit een Europees fonds alleen toegankelijk voor producten en diensten in een bepaalde ontwikkelingsfase.
TRL's, ofwel Technology Readiness Levels zijn ooit door de NASA bedacht om aan te geven in welke fase de ontwikkeling van een nieuwe technologie zit. Voor veel Europese, maar ook nationale subsidies wordt dit model gebruikt om te duiden voor welke fase van een innovatietraject een subsidie bedoeld is.
Het TRL-niveau verwijst naar het concrete ontwikkelingsniveau van een project. Er zijn negen niveaus van vooruitgang waarin een nieuw project zich in kan bevinden. Hoe hoger het niveau, hoe verder gevorderd het product is in het proces van totstandkoming. Deze informatie helpt de EU om de meerwaarde en de risico’s van een investering in te schatten.
Er zijn 9 Technology Readiness Levels, TRL 1 is het laagste en TRL 9 het hoogste.
Elk technologisch innovatief product begint met een goed idee en wanneer de ontwikkeling ervan ter hand wordt genomen doorloopt deze elke keer een aantal vergelijkbare fases. Deze fases worden TRL's genoemd en ze worden genummerd van 1 tot en met 9. Wanneer de ontwikkeling van een innovatieve technologie begint met het idee en deze uiteindelijk de markt bereikt, heeft het alle negen fases doorlopen. Bepaalde subsidieprogramma's hebben tegenwoordig als criterium dat een project waarvoor subsidie wordt gevraagd zich in een bepaalde TRL-fase moet bevinden. Er worden, bijvoorbeeld, alleen projecten ondersteund die zich in de fases 5 tot 7 bevinden.
De 9 levels zijn opgedeeld in 4 overkoepelende fasen:
Fase 1: Ontdekkingsfase
TRL 1: Fundamenteel onderzoek: onderzoeken van het innovatieve idee en basisprincipes van de innovatie bv door deskresearch. Het idee is geboren en er wordt onderzoek gedaan naar de mechanismen die er aan ten grondslag liggen en hoe deze beïnvloed worden door verschillende factoren. Hieronder valt typisch het fundamenteel onderzoek en literatuuronderzoek.
TRL 2: Toegepast onderzoek: De ondernemer of onderzoeker bakent af wat hij of zij wil onderzoeken. De definitie van het technologisch concept wordt bepaald. Vervolgens onderzoekt men de praktische toepasbaarheid van dit concept.
TRL 3: Proof of concept: Aan de hand van experimenteel onderzoek worden de hypotheses over het technologisch concept voor het eerst getoetst. Het bewijzen van de praktische haalbaarheid van het concept wordt ‘proof of concept’ genoemd.
Fase 2: Ontwikkelingsfase
TRL 4: Implementatie en test prototype: op labschaal testen van proof-of-concept van innovatie
TRL 5: Validatie van het prototype: Een verfijnde versie van het prototype wordt uitgetest binnen een relevante omgeving
TRL 6: demonstratie prototype in een testomgeving: Het prototype wordt uitgebreid getest in een relevante testomgeving die lijkt op de operationele omgeving. De operationele omgeving is de omgeving waar het prototype uiteindelijk zal worden gebruikt. De prestatie van het prototype hoeft niet optimaal te zijn, maar moet wel de werking van de innovatie demonstreren.
Fase 3: Demonstratiefase
TRL 7: demonstratie prototype in operationele omgeving: De meerwaarde hiervan is enerzijds om inzicht te krijgen op welke gebieden het prototype nog aanpassingen nodig heeft. Anderzijds kan het dienen als bewijs dat het prototype (bijna) af is.
TRL 8: product/ dienst is compleet en operationeel: innovatie krijgt definitieve vorm; technologische werking is getest en bewezen. In deze fase wordt gekeken hoe de innovatie of het product op de markt kan worden gebracht.aan de lopende band door robots stelt heel andere eisen aan het ontwerp. Tevens wordt gezorgd voor de benodigde certificering
Fase 4: Uitrolfase
TRL 9: marktintroductie product/dienst/procédé: De techniek klopt, de toepassing is duidelijk en het product is rijp voor marktintroductie. Nu alleen nog onder de aandacht brengen bij de gewenste doelgroep.
Sommige Europese fondsen (bv. Horizon Europe, Innovatiefonds) hebben de TRL-schaal gekozen als indicator om projectvoorstellen beter in het programma te positioneren. De uniforme TRL-schaal stelt aanvragers én beoordelaars in staat om zich aan te passen aan de verwachtingen van de Europese Commissie. Bijvoorbeeld: een hogere TRL in de tekst van een subsidieoproep betekent duidelijk dat de Europese Commissie op zoek is naar een innovatie die in de praktijk kan toegepast worden, bijvoorbeeld in een proeftuin, praktijkopstelling of bij een eerste gebruiker ((bv. EIC Accelerator in Horizon Europe, Innovatiefonds , EFRO/ Interreg). Een lagere TRL in de tekst van een projectoproep duidt op de verwachting van een meer fundamenteel onderzoeksproject (bv. EIC Pathfinder in Horizon Europe). Bestudeer dus steeds grondig de tekst van een projectoproep, zo vind je de gefinancierde activiteiten van de oproep én specifieke vereisten.
