28 mei 2025 - door Tina Rubbrecht
Wat is jouw mening over de voorgestelde wijzigingen aan EU-programma’s om meer te investeren in defensie? Geef je input via een raadpleging van de Commissie!
Een nieuw tijdperk voor Europese defensie en veiligheid is één van de prioriteiten in de politieke beleidslijnen van de Von der Leyen II-Commissie. De EU zal de komende vijf jaar werken aan de uitbouw van een échte Europese defensie-unie. Initiatieven zoals het witboek voor defensie en het Rearm Europe Plan moeten daartoe bijdragen. Daarbij staat het versterken van de Europese defensie-industrie en het verbeteren van onze algemene paraatheid centraal. Door de juiste voorwaarden te scheppen voor een snelle en grootschalige investering in de defensiesector, administratieve lasten te verlagen en voorspelbaarheid te bieden aan de industrie, helpt de EU de lidstaten om in 2030 volledig paraat te zijn.
Het defensiewitboek stelt dat regelgeving eenvoudiger en beter op elkaar afgestemd moet worden, zowel voor regels en procedures die specifiek zijn voor de defensiesector, als voor bredere EU-beleidsmaatregelen die – hoewel niet defensiespecifiek – toch een rem zetten op het vermogen van de Europese defensie-industrie en technologische basis (EDTIB) om snel in te spelen op de verhoogde noden van vandaag.
Investeringen in defensie binnen de EU-begroting stimuleren en de Europese defensie-industrie en technologische basis (EDTIB) versterken, in lijn met het ReArm Europe plan.
Daarvoor stelde de Europese Commissie in april 2025 gerichte wijzigingen voor aan bestaande EU-programma’s zoals STEP, Horizon Europe, het Europees Defensiefonds (EDF), ASAP, het programma voor digitale technologie (DEP) en de Connecting Europe Facility (CEF). Deze aanvulling op de toekomstige omnibus voor defensie moet EU-regels en -procedures verder vereenvoudigen, zodat defensie-investeringen en samenwerking tussen lidstaten sneller en efficiënter verlopen.
De al gepubliceerde aanpassingen aan de bestaande EU-verordeningen treden onmiddellijk in werking na de goedkeuring van het voorstel. Waar relevant, moeten deze wijzigingen ook worden meegenomen bij de opmaak of aanpassing van de werkprogramma’s van de betrokken initiatieven (Horizon Europe, CEF, DEP, STEP, EDF).
Zo kunnen nieuwe projectoproepen gelanceerd worden die bijdragen aan de defensie- en veiligheidsdoelstellingen van de EU en de lidstaten.
De publicatie van de omnibus voor defensie wordt verwacht op 19 juni 2025.
De uitvoering van de mini-omnibusverordening hangt samen met de bestaande programmacycli en de noodzaak om de wijzigingen op te nemen in de werkprogramma’s van de betrokken EU-programma’s.
Voor de meeste programma’s zullen de aanpassingen opgenomen worden in het eerstvolgende beschikbare werkprogramma, met daarna de lancering van nieuwe projectoproepen.
Voor wijzigingen die lidstaten toelaten om middelen uit het cohesiebeleid te gebruiken voor defensiegerelateerde investeringen (zoals via CEF, STEP, EDF en ASAP), geldt dat zij hun programma-aanpassingen ten laatste tegen eind 2025 moeten indienen. Zo kunnen ze gebruikmaken van een extra voorfinanciering van 30% op het geprogrammeerde bedrag.
Via een raadpleging krijgen belanghebbenden de kans om feedback te geven over de concrete uitwerking van deze voorgestelde wijzigingen aan huidige EU-programma’s. Deelnemen kan tot en met 22 juli.
Het omnibuspakket voor defensie kadert in de bredere vereenvoudigingsstrategie van de Europese Commissie. Na de industrie, landbouw en small midcaps, is het nu de beurt aan de defensiesector.
