Wetgevend voorstel om import van Russische energie tegen 2027 uit te faseren

23 juni 2025 - door Ina De Vlieger

De Europese Commissie heeft een verordening voorgesteld om de invoer van Russisch gas en olie tegen eind 2027 volledig stop te zetten. Hiermee wil de EU haar energiezekerheid versterken en haar afhankelijkheid van Rusland definitief afbouwen.

Verbod op nieuwe importcontracten voor Russisch gas vanaf januari 2026
Lidstaten moeten uiterlijk maart 2026 concrete afbouwplannen indienen
Kernenergie valt buiten dit voorstel; aparte aanpak volgt later wegens complexiteit

Op 18 juni 2025 presenteerde de Europese Commissie een ontwerpverordening om stapsgewijs een einde te maken aan de invoer van Russisch gas en olie. Volgens de Commissie is Rusland door het herhaaldelijk inzetten van energie als machtsmiddel geen betrouwbare handelspartner meer. In 2025 zal Russisch gas nog ongeveer 13% van de totale EU-invoer uitmaken – dat moet dus snel en gecontroleerd worden afgebouwd.

De belangrijkste tijdslijnen en bepalingen

Vanaf 1 januari 2026: verbod op gasimport onder nieuwe contracten, en op LNG-diensten gesloten ná 17 juni 2025
Tot 17 juni 2026: geleidelijke stopzetting van bestaande kortetermijncontracten
Tot eind 2027: einde van invoer op basis van langetermijncontracten, met uitzondering voor niet aan zee grenzende landen die afhankelijk zijn van pijpleidinggas (tot uiterlijk 1 januari 2028)

Verder moeten de lidstaten vanaf 1 maart 2026 lidstaten moeten diversificatieplannen indienen voor zowel gas als olie.

Bedrijven die nog Russische contracten hebben, vallen onder het principe van force majeure: zij worden niet aansprakelijk gesteld voor het stopzetten van de uitvoering. Indien nodig kan arbitrage worden ingeroepen.

Verder moeten gasimporteurs gedetailleerde contractinformatie aanleveren aan zowel de Commissie als nationale autoriteiten, om de transparantie en traceerbaarheid van Russisch gas te versterken.

Wat met kernenergie?

Hoewel ook nucleair materiaal opgenomen was in de REPowerEU-routekaart van mei, besloot de Commissie dit los te koppelen van het huidige wetgevend voorstel. De nucleaire sector is juridisch en technisch complexer, en vereist een afzonderlijke aanpak. Wanneer een apart voorstel hierover volgt, is nog niet bekend.

Volgende stappen

Het voorstel wordt behandeld volgens de gewone wetgevingsprocedure. Zowel het Europees Parlement als de Raad moeten het goedkeuren.
De Commissie blijft ondertussen samenwerken met lidstaten aan alternatieve energiebronnen en infrastructuur, vooral waar de impact het grootst zal zijn.

Achtergrond

In de Verklaring van Versailles (2022) engageerden EU-leiders zich om de afhankelijkheid van Russische energie af te bouwen. De REPowerEU-routekaart van mei 2025 bouwt hierop verder en kwam er nadat de invoer van Russisch gas in 2024 opnieuw steeg. Met het nieuwe wetgevingsvoorstel wil de Commissie nu bindende maatregelen treffen om de uitfasering daadwerkelijk te realiseren.