16 februari 2024 - door Paula Verschaeve
Op woensdag 14 februari 2024 hebben de leden van de Milieucommissie hun standpunt bepaald over de voorgestelde herziening van de kaderrichtlijn afval.
Europarlementariërs willen de bindende reductiedoelstellingen voor voedselafval tegen 2030 verhogen.
De ENVI-leden bepalen dat de uitgebreide regelingen voor producentenverantwoordelijkheid (EPR) 18 maanden na de inwerkingtreding van de richtlijn moeten worden ingevoerd. Tegelijkertijd moeten de EU-lidstaten tegen 1 januari 2025 zorgen voor de gescheiden inzameling van textiel.
Het Parlement zal stemmen over het ontwerpverslag van de ENVI-commissie tijdens de plenaire vergadering op 11 maart 2024
De Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI) van het Parlement heeft haar voorstellen goedgekeurd om afval van voedsel en textiel in de hele EU te verminderen. Het ontwerpverslag van rapporteur Anna Zalewska (ECR, Polen) is met 72 stemmen voor, geen stemmen tegen en 2 onthoudingen aangenomen.
De Europarlementariërs pleiten voor ambitieuzere reductiedoelstellingen. Dit zou neerkomen op een vermindering van voedselverspilling met ten minste 20% bij de verwerking en productie (in plaats van 10%) en met 40% bij de detailhandel en de consumptie (in plaats van 30%), in vergelijking met het jaarlijkse gemiddelde tussen 2020 en 2022. De EU-lidstaten moeten ervoor zorgen dat deze doelstellingen op nationaal niveau worden gehaald tegen 31 december 2030.
De MEP’s willen ook dat de Commissie de mogelijkheid evalueert en passende wetgevingsvoorstellen doet om hogere doelstellingen in te voeren voor 2035.
De nieuwe regels, zoals aangenomen door de ENVI-leden, voorzien in uitgebreide regelingen voor producentenverantwoordelijkheid (EPR), waarbij producenten die textiel op de EU-markt aanbieden, de kosten voor gescheiden inzameling, sortering en recycling voor hun rekening nemen. De Europarlementariërs zijn van mening dat de EU-lidstaten deze regelingen 18 maanden na de inwerkingtreding van de richtlijn moeten invoeren (in plaats van 30 maanden). Tegelijkertijd moeten de EU-lidstaten tegen 1 januari 2025 zorgen voor de gescheiden inzameling van textiel.
De goedgekeurde regels zouden betrekking hebben op textielproducten, dekens, beddengoed, gordijnen, hoeden, schoenen, matrassen en tapijten, inclusief producten die textielgerelateerde materialen bevatten zoals leder, kunstleder, rubber of kunststof.
Het Parlement zal stemmen over het ontwerpverslag tijdens de plenaire vergadering op 11 maart 2024. De goedgekeurde tekst vormt dan de onderhandelingspositie van het Parlement.
Deskundigen van de Raad komen de komende maanden bijeen om het standpunt van de Raad (algemene oriëntatie) voor te bereiden.
De Commissie heeft in juli 2023 een gerichte herziening van de kaderrichtlijn afval (Waste Framework Directive) voorgesteld, met de nadruk op twee hulpbronnenintensieve sectoren, namelijk textiel en voedsel. Doel is om het beheer van textielafval te verbeteren en het voedselafval te verminderen.
Textielafval
Het Commissievoorstel is gericht op een meer circulair en duurzaam beheer van textielafval, in overeenstemming met de visie van de EU-strategie voor duurzame en circulaire textiel. Het voorstel introduceert regels om producenten verantwoordelijk te maken voor de volledige levenscyclus van textielproducten en om het duurzame beheer van textielafval in de hele EU te ondersteunen. Dit initiatief zal de ontwikkeling van de sector voor gescheiden inzameling, sortering, hergebruik en recycling van textiel in de EU versnellen.
a Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
De Commissie stelt voor in alle EU-lidstaten verplichte en geharmoniseerde regelingen voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor textiel in te voeren, zogenaamde ‘Extended Producer Responsibility Systems' (EPR). Producenten zullen de kosten voor het beheer van textielafval dragen, wat hen zal stimuleren om afval te verminderen en de circulariteit van textiel te vergroten.
b Gescheiden inzameling
Gemeenschappelijke EU-regels inzake uitgebreide producentenverantwoordelijkheid zullen het voor de EU-lidstaten makkelijker maken om de verplichting om vanaf 2025 textiel gescheiden in te zamelen, uit te voeren. Met bijdragen van de producenten zullen investeringen in capaciteit voor gescheiden inzameling, sortering, hergebruik en recycling gefinancierd worden.
c Onderzoek & ontwikkeling
Het Commissievoorstel promoot ook onderzoek en ontwikkeling op het gebied van innovatieve technologieën voor de circulariteit van de textielsector.
d Illegale uitvoer van textielafval
Tot slot besteedt het voorstel aandacht aan de illegale uitvoer van textielafval naar landen die slecht toegerust zijn om het te beheren. Deze landen hebben niet de capaciteit om textielafval te recycleren of circulariteit toe te passen. Het Commissievoorstel verduidelijkt wat afval is en wat als herbruikbaar textiel wordt beschouwd.
Voedselafval
De EU zet zich in voor de verwezenlijking om de voedselverspilling per hoofd van de bevolking op het niveau van de detailhandel en de consument tegen 2030 te halveren. Om deze ambitie te halen, stelt de Commissie voor dat de EU-lidstaten tegen 2030 zorgen voor een vermindering van voedselverspilling met 10% bij de verwerking en productie en met 30% bij de detailhandel en de consumptie. Tegen eind 2027 zou een evaluatie van de door de EU-lidstaten geboekte vooruitgang volgen om zo bij te schaven waar mogelijk.
Het Commissievoorstel bevat onder meer voorschriften met betrekking tot maatregelen die de EU-lidstaten moeten nemen om voedselverspilling te voorkomen. Het gaat dan bijvoorbeeld om voorlichtingscampagnes om mensen bewuster te maken van voedselverspilling en het aanmoedigen van voedseldonatie.
Voorstel Europese Commissie, 5 juli 2023
Compromisamendementen van de ENVI-commissie, 8 februari 2024
Persbericht van het Europees Parlement, 14 februari 2024
