02 mei 2023 - door Leah Vandercammen
In haar State of the EU in 2021 riep Ursula von der Leyen 2022 uit tot het Europees Jaar van de Jeugd (hierna EYY). Het Jaar wil positieve vooruitzichten aan kinderen en jongeren (0-30) geven na de pandemiejaren en de negatieve effecten die het met zich heeft meegebracht.
Het EYY heeft vier hoofddoelstellingen. Als eerste wil het jaar jongeren nieuwe hoop, energie en vertrouwen in de toekomst geven door de nieuwe perspectieven en kansen van de digitale en groene transitie in de kijker te zetten. Daarnaast wil het jaar alle jongeren – en vooral kansarme, kinderen en jongeren uit achtergestelde milieus en tot kwetsbare groepen behorende kinderen en jongeren – aanmoedigen om actieve en geëngageerde burgers te worden. De derde doelstelling van het Jaar is het promoten van de mogelijkheden waaraan jongeren kunnen deelnemen, georganiseerd door alle verschillende beleidsniveaus. De vierde doelstelling is om het jeugdbeleid te integreren in alle relevante beleidsterreinen van de Unie, in overeenstemming met de EU-strategie voor jongeren 2019-2027, om te bevorderen dat een jongerenperspectief op elk niveau van de beleidsvoering in rekening wordt gebracht.
Het EYY startte in 2022 en kent zijn vervolg in 2023, waarbij zowel op Europees als op Vlaams niveau initiatieven worden voortgezet. In deze blog laten we Leen Verstappen aan het woord, beleidsmedewerker 'Europees Jaar van de Jeugd' bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media.
In Vlaanderen neemt ons Departement Cultuur, Jeugd en Media de trekkersrol op voor het EYY, met Jan Vanhee, Beleidsadviseur Europees en internationaal jeugdbeleid en EU Attaché voor Jeugdzaken, als coördinator van het jaar. Met het EYY wordt binnen het departement de kans gegrepen om extra in te zetten op jongerenparticipatie bij bestaande en nieuwe beleidsprocessen.
Er werden vijf prioriteiten vooropgesteld waarbij kinderen en jongeren worden betrokken tijdens bestaande en nieuwe beleidsprocessen. Twee prioriteiten werden gekoppeld aan doelstellingen van het Jeugd- en kinderrechten beleidsplan 2020-2024 (JKP), de invulling van de andere drie prioriteiten werden gedaan door een stuurgroep bestaande uit middenveld spelers.
Het gaat over de volgende 5 prioriteiten:
Prioriteit 1. Een voorbereidend participatietraject met kinderen en jongeren in het kader van een Staten Generaal Kinderen en Jongeren in armoede (anno 2023) die uitvoering geeft aan actie 7.2.8. van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding;
Prioriteit 2. Een participatietraject rond digitaal jeugdwerk in het kader van de vijfde prioriteit Mediawijsheid van het Jeugd- en Kinderrechtbeleidsplan 2020-2024;
Prioriteit 3. Een opvolgingsactiviteit rond de Conferentie over de Toekomst van Europa, in samenspraak met kinderen en jongeren;
Prioriteit 4. In samenspraak met kinderen en jongeren een groen en ethisch kader ontwikkelen voor het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (anno 2024);
Prioriteit 5. Het opstarten van een participatieproject rond NEET-jongeren.
In 2022 werd er voornamelijk ingezet op de vormgeving van deze prioriteiten, de praktische uitvoering zal gebeuren in het voorjaar van 2023.
Naast deze activiteiten, vonden er in 2022 ook verschillende evenementen plaats. Eén van de evenementen die plaatsvond was de officiële en feestelijke uitreiking van het Council of Europe Quality Label for Youth Centres voor het Jeugdverblijf De Hoge Rielen in aanwezigheid van Minister Dalle. Aanvullend op de Conferentie van de Toekomst van Europa vond er een ander evenement plaats, genaamd In gesprek: de Toekomst van Europa volgens Jongeren. Jongeren konden in gesprek gaan met onder andere Minister Dalle, Europese jongerenvertegenwoordigers en de vice-voorzitter van het Europees Jeugdforum. Deze verschillende participatieve momenten zorgden voor een uitgebreid rapport van aanbevelingen en voorstellen die werd overgemaakt aan de beleidsmakers. Meer evenementen die plaatsvonden, of nog zullen plaatsvinden, in het kader van het EYY kunnen worden teruggevonden op het Europees Jeugd Portaal.
We maakten gedurende 2022 eveneens gebruik van het EYY om onze interlandelijke uitwisseling – Bel’J- in een nieuw jasje te steken. Een nieuwe website werd ontwikkeld en er werd samen met de Duitstalige- en Franse gemeenschap een feestelijk event georganiseerd om deze te lanceren in aanwezigheid met de drie bevoegde ministers voor jeugd. Het evenement gaf jongeren en jeugdwerkers uit heel het land de kans om hun ervaringen te delen. Zo konden ze elkaar inspireren, maar ook partners zien te vinden voor het opstarten van het nieuwe Bel’J projecten.
In 2023 zullen de praktische uitwerkingen van de vijf prioriteiten plaatsvinden. Verschillende participatieve momenten zullen plaats vinden in het voorjaar van 2023. Zo zullen jongeren samenkomen om te spreken over het thema vrijetijdsbesteding en armoede, zal er een infosessie georganiseerd worden over de mogelijkheid van EU-programma’s voor NEET-jongeren en zullen jongeren samenkomen om verder te discussiëren over de aanbevelingen die voortkwamen uit de Conferentie over de Toekomst van Europa, om te reflecteren over een kind- en jongerenrechtenperspectief en eventueel over de invoering van een Europese jeugdtest. Alsook zal er een budget toegekend worden aan (een) organisatie(s) die nieuwe methodieken voor digitaal jeugdwerk ontwikkelen. Ook zullen we projecten ondersteunen die de afstand tussen NEET-jongeren en de arbeidsmarkt verkleinen.
Gezien het Jaar jongeren nieuwe hoop, energie en vertrouwen in de toekomst wou geven, hopen we dat we vanuit ons Departement mee hierop (hebben) kunnen inzetten. We besloten om niet te gaan voor grootschalige evenementen gericht naar het brede publiek, maar kozen ervoor om diverse jongeren te betrekken bij bestaande en nieuwe beleidsprocessen. We gebruikte het Jaar eveneens om andere beleidsmakers meer bewust te maken over het kind- en jongeren(rechten)perspectief en de mogelijkheden van beleidsparticipatie. We hopen hiermee te hebben kunnen bijdragen aan het verduurzamen het perspectief in beleid, vanaf het begin van het beleidsproces.
Op 6 december 2022 organiseerde Europese Commissie samen met het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en met medewerking van Tsjechië die het voorzitterschap had, een conferentie, genaamd ‘Claim your Future’, ter afsluiting van het themajaar en ter aankondiging van de nalatenschap ervan en de activiteiten die moeten volgen.
Na dit slotevent, wordt er in 2023 dus nog volop gewerkt aan de nalatenschap (legacy) van het jaar. De Commissie zal uiterlijk eind 2023 een verslag publiceren over de uitvoering, de resultaten en de algemene beoordeling van de EYY2022-initiatieven. Het verslag zal ook ideeën dienen te bevatten om "verdere gemeenschappelijke inspanningen op het gebied van jeugdzaken om de nalatenschap van het Jaar te versterken". Zo heeft de Commissie in haar mededeling van juni 2022 over de Conferentie over de Toekomst van Europa verklaard één derde van de deelnemers aan de komende burgerpanels jongeren zullen zijn en dat "wanneer alle deelnemers jongeren zijn, dit een "jongerentest" zal worden genoemd".
Het concept van de Youth Test werd door het Europees Jeugd Forum tijdens het EYY naar voren gedragen, en zal het komende jaar verder een belangrijk topic worden gedurende de Europese Voorzitterschappen, en dus ook onder Jeugdraden, Commissarissen, beleidsmakers en Europese jongeren.
