23 juli 2024 - door Tina Rubbrecht
Afgelopen week werd de verdeling van de 720 Europese Parlementsleden in twintig gespecialiseerde vaste commissies en vier subcommissies bekendgemaakt. Vandaag werden de parlementaire commissievoorzitters en vicevoorzitters verkozen. Deze aanstelling geldt voor de komende tweeënhalf jaar.
In deze blog leer je:
De verschillende commissies en hun werking kennen
In welke commissies de dertien Vlaamse Europarlementsleden zetelen
Tijdens de eerste plenaire week in Straatsburg werden niet alleen de voorzitter en vicevoorzitters van het Europees Parlement aangesteld, maar werden ook de parlementsleden van de twintig vaste parlementaire commissies en vier subcommissies aangeduid. Hieronder vind je de volledige lijst. Op de website van het Europees Parlement staan telkens alle leden per commissie opgelijst.
Elke commissie bestaat uit 25 tot 90 vaste leden en eenzelfde aantal plaatsvervangers. Het grootste verschil is dat vaste leden stemrecht hebben en een actieve rol in het wetgevende werk spelen, terwijl plaatsvervangende leden een ondersteunende rol vervullen en de vaste leden van hun fractie vervangen wanneer dat nodig is. De parlementsleden stelden zich kandidaat naargelang hun interesse of ervaring met het onderwerp. De politieke samenstelling van de commissies weerspiegelt die van het Europees Parlement in zijn geheel.
Aan het hoofd van een commissie staat een commissiebureau met steeds een voorzitter en maximum vier vicevoorzitters voor een ambtstermijn van tweeënhalf jaar. Hier vind je de volledige lijst van alle verkozen commissiebureaus. De verdeling van de leiding van de verschillende commissies onder de politieke fracties gebeurt volgens het systeem-D’Hondt. Volgens die methode zouden er ook twee zetels naar het extreemrechtse Patriots for Europe gaan, maar de pro-Europese fracties pasten opnieuw een cordon sanitaire toe tegen extreemrechts. Dit was ook het geval bij de verkiezing van de vicevoorzitters van het Europees Parlement afgelopen week.
De parlementaire commissies komen in Brussel samen en krijgen bij hun werkzaamheden ondersteuning van een secretariaat. Hun besprekingen zijn openbaar en worden in principe live op de website van het Europees Parlement uitgezonden.
Het Parlement kan ook subcommissies en bijzondere tijdelijke commissies oprichten voor de behandeling van specifieke kwesties, zoals de COVID-19-commissie. Enquêtecommissies kunnen dan weer ingesteld worden om vermeende inbreuken op of gevallen van wanbeheer bij de toepassing van het recht van de Unie te onderzoeken.
Het Europees Parlement vormt samen met de Raad de wetgevende macht in de EU. De parlementaire commissies verrichten het inhoudelijke werk van het Europees Parlement. Zij behandelen voorstellen van de Europese Commissie die inhoudelijk bij hun specialisatie aansluiten. De commissies nemen een standpunt in en stellen amendementen voor (wijzigingen). Het rapport wordt eerst in de parlementaire commissie zelf gestemd. Na een goedkeuring in commissie, kan het verslag gestemd worden door het voltallige Europees Parlement tijdens de plenaire vergadering.
De commissies stellen ook het onderhandelingsteam voor om met de bevoegde EU-ministers van de Raad te onderhandelen. Om tot een gemeenschappelijke tekst te komen, onderhandelen het Parlement en de Raad in interinstitutionele vergaderingen die “trilogen/ trialogen” worden genoemd. Zodra het Parlement en de Raad een akkoord hebben bereikt, keuren zij het elk goed en ondertekenen het. De overeengekomen tekst wordt daarna bekendgemaakt in het Publicatieblad.
In september vinden de hoorzittingen van de 26 kandidaat-commissarissen voor de nieuwe Europese Commissie onder Ursula von der Leyen in de commissies plaats. De parlementsleden zullen daar de kandidaat-commissarissen testen op hun vakkennis en geschiktheid.
De Parlementsleden kunnen verschillende rollen opnemen tijdens het wetgevende werk in de commissies:
De rapporteur van een dossier stelt het verslag op en overlegt met de verschillende fracties en experts.
Schaduwrapporteurs van de andere fracties vertegenwoordigen het standpunt van hun fractie en gaan daarbij op zoek naar een compromis over het rapport.
Politieke fracties kunnen ook een coördinator in een bepaalde commissie aanstellen die het standpunt van de fractie vertegenwoordigt en coördineert. Zij zitten bovendien samen met de coördinatoren van de andere fracties en bereiden de benoeming van rapporteurs voor.
Hieronder ontdek je welke Vlaamse Europarlementsleden in welke (zeventien) commissies zetelen:
ITRE - Industrie, onderzoek en energie (90 leden)
Wouter Beke (EPP)
Barbara Bonte (Patriots for Europe)
Rudi Kennes (The Left)
Sara Matthieu (Greens/EFA)
Bruno Tobback (S&D)
Kris Van Dijck (ECR)
ENVI - Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (90 leden)
Barbara Bonte (Patriots for Europe)
Sara Matthieu (Greens/EFA) - plaatsvervanger
Liesbet Sommen (EPP) - plaatsvervanger
Bruno Tobback (S&D) - plaatsvervanger
LIBE - Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (75 leden)
Assita Kanko (ECR)
Tom Vandendriessche (Patriots for Europe)
Hilde Vautmans (Renew Europe)
INTA - Internationale handel (43 leden)
Kathleen Van Brempt (S&D) - 4e vicevoorzitter
Rudi Kennes (The Left)
Kris Van Dijck (ECR) - plaatsvervanger
AFET - Buitenlandse zaken (79 leden)
Wouter Beke (EPP)
Hilde Vautmans (Renew Europe)
Assita Kanko (ECR) - plaatsvervanger
EMPL - Werkgelegenheid en sociale zaken (60 leden)
Liesbet Sommen (EPP)
Rudi Kennes (The Left) - plaatsvervanger
Sara Matthieu (Greens/EFA) - plaatsvervanger
TRAN - Vervoer en toerisme (46 leden)
Kathleen Van Brempt (S&D) - plaatsvervanger
Kris Van Dijck (ECR) - plaatsvervanger
AGRI - Landbouw en plattelandsontwikkeling (49 leden)
Wouter Beke (EPP) - plaatsvervanger
Barbara Bonte (Patriots for Europe) - plaatsvervanger
SEDE - Veiligheid en defensie (30 leden)
Wouter Beke (EPP)
CONT - Begrotingscontrole (30 leden)
Rudi Kennes (The Left) - plaatsvervanger
BUDG - Begroting (40 leden)
Johan Van Overtveldt (ECR) - voorzitter
ECON - Economische en monetaire zaken (60 leden)
Johan Van Overtveldt (ECR)
FISC - Belastingaangelegenheden (30 leden)
Johan Van Overtveldt (ECR)
IMCO - Interne markt en consumentenbescherming (52 leden)
Tom Vandendriessche (Patriots for Europe)
AFCO - Constitutionele zaken (30 leden)
Gerolf Annemans (Patriots for Europe)
CULT - Cultuur en onderwijs (30 leden)
Gerolf Annemans (Patriots for Europe) - plaatsvervanger
FEMM - Vrouwenrechten en gendergelijkheid (40 leden)
Liesbet Sommen (EPP) - plaatsvervanger
Johan Van Overtveldt (ECR) staat als enige Vlaming aan het hoofd van een commissie. Hij werd vandaag herverkozen als voorzitter van de Begrotingscommissie (BUDG).
Kathleen Van Brempt (S&D) werd vierde vicevoorzitter van de commissie voor Internationale Handel (INTA).
Het is vermeldenswaardig dat de Waalse Yvan Verougstraete (Les Engagés) de vierde vicevoorzitter is van de commissie Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE).
Hilde Vautmans (Renew Europe) is aangesteld als coördinator voor haar fractie in de commissie AFET - Buitenlandse Zaken.
Assita Kanko (ECR) is benoemd als coördinator voor haar fractie in de commissie LIBE - Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken.
Sara Matthieu (Greens/European Free Alliance) is fractiecoördinator in de commissie ENVI - Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid.
Voor de verkiezingen publiceerden we onze ledenbevraging over de Europese prioriteiten van het Vlaamse middenveld en lokale besturen voor de nieuwe legislatuur. Daarin gaven de VLEVA-leden hun top drie van parlementaire commissies aan waarin de Vlaamse Europarlementsleden volgens hen absoluut moeten zetelen.
Uit hun antwoorden kwam de volgende top drie relevante commissies voor de VLEVA-leden naar voren:
1) ITRE - Industrie, onderzoek en energie (17 VLEVA-leden)
1) ENVI - Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (17 VLEVA-leden)
2) TRAN - Vervoer en toerisme (10 VLEVA-leden)
Maar liefst zes Vlaamse Europarlementsleden zijn nu lid van de ITRE-commissie (tegenover geen enkele in de vorige legislatuur). Daarnaast zetelen vier Vlaamse Europarlementsleden in de ENVI-commissie, waarvan drie als plaatsvervangers. Dit zijn dan ook de twee commissies met de meeste leden (negentig in totaal). Ten slotte zetelen twee Vlamingen in de TRAN-commissie. Hierdoor krijgt het Vlaamse middenveld gehoor in het Europees Parlement en ziet het zijn belangrijkste commissies vertegenwoordigd.
Verder stonden ook economie en handel hoog op de agenda van de VLEVA-leden. Drie Vlaamse Europarlementsleden maken deel uit van de commissie INTA - Internationale handel, drie van EMPL - Werkgelegenheid en sociale zaken, één van ECON - Economische en monetaire zaken, één van IMCO - Interne markt en consumentenbescherming en één van BUDG - Begroting. Twee Vlamingen zullen zetelen in de AGRI-commissie - Landbouw en plattelandsontwikkeling.
Ga naar de website van het Europees Parlement.