28 oktober 2024 - door Liese Dewilde
Op een nieuwe Europese Commissie en een werkprogramma voor 2025 moeten we nog even wachten. Von der Leyen gaf wel al inzicht in haar plannen met haar politieke beleidslijnen en mission letters. Ze gaf daarbij aan dat enkele initiatieven uitgevoerd moeten worden in de eerste 100 dagen na het aantreden van de nieuwe Commissie (naar verwachting voor het einde van het jaar).
Wat staat er op de planning tijdens de eerste 100 dagen van de Von der Leyen II-Commissie? In deze blog vind je het overzicht van die initiatieven.
Let op, deze blog bevat een overzicht van de initiatieven waarvoor de missiebrieven en/of de politieke beleidslijnen van Von der Leyen uitdrukkelijk vermelden dat ze moeten gebeuren in de eerste 100 dagen. Dit vormt dus geen compleet of definitief beeld van de acties die zullen plaatsvinden in die eerste 100 dagen. Het vormt wel een indicatie.
-Background.jpg)
Er komt een Clean Industrial Deal met focus op decarbonisatie, schone technologieën en het stimuleren van investeringen. Een groeibevorderend regelgevend kader moet opgebouwd worden, dat de industrie ondersteunt bij haar inspanningen om te innoveren, op te schalen, producten te maken en diensten te verlenen. Hiervoor wordt voortgebouwd op de Clean Transition Dialogues en op partnerschappen met alle belanghebbenden om te zorgen voor gerichte oplossingen voor elke waardeketen.
Verschillende Commissarissen zullen moeten bijdragen aan de Clean Industrial Deal en er zullen verschillende initiatieven bij aansluiten.
Als onderdeel van de Clean Industrial Deal komt de Europese Commissie met een Actieplan voor betaalbare energieprijzen (Action Plan for Affordable Energy Prices). De Commissie wil de energieprijzen voor huishoudens en bedrijven helpen verlagen én industrieën en bedrijven ondersteunen bij de transitie.
Ook de Circular Economy Act maakt deel uit van de Clean Industrial Deal. Deze Wet circulaire economie moet maatregelen bevatten om marktvraag te creëren naar secundaire materialen. Het moet ook een interne markt voor afval tot stand brengen, met name met betrekking tot kritieke grondstoffen.
Om na te gaan hoe we onze groene en digitale transitie kunnen ondersteunen en hoogwaardige technologieën kunnen ontwikkelen, komt er bovendien een brede strategie voor Europese biowetenschappen.
De Commissie ontwikkelt ook een nieuw staatssteunkader dat hoort bij de Clean Industrial Deal. Dit nieuwe kader moet de uitrol van hernieuwbare energie versnellen, industriële decarbonisatie inzetten en zorgen voor voldoende productiecapaciteit van schone technologie. Voor het nieuwe kader wordt voortgebouwd op de ervaringen met het tijdelijke crisis- en transitiekader (Temporary Crisis and Transition Framework - TCTF). De cohesiedoelstellingen blijven behouden. Von der Leyen benadrukt dat een sterk staatssteuntoezicht een sleutelrol blijft spelen om marktfalen aan te pakken en tegelijk inefficiënties in overheidsuitgaven te voorkomen.
De VDL II-Commissie zal inzetten op de bouw van een échte Europese defensie-unie. De nieuwe aanpak moet vorm krijgen in een White Paper on the Future of European Defence. Het moet ook de investeringsbehoeften in kaart brengen. We moeten Europese defensiecapaciteiten bieden op basis van gezamenlijke investeringen. Zo zullen de EU en de lidstaten klaar zijn voor de meeste extreme militaire noodsituaties.
Er moet toegang tot nieuwe supercomputercapaciteit op maat komen voor start-ups en de artificiële intelligentie (AI)-sector. Dit moet gebeuren door een initiatief voor AI-fabrieken.
AI-fabrieken maken gebruik van de superrekencapacitieit (supercomputing capacity) van het EuroHPC Joint Undertaking om betrouwbare, baanbrekende generatieve AI-modellen te ontwikkelen (HPC = High Performance Computing). Zo krijgen start-ups en de bredere innovatiegemeenschap toegang tot voor AI geoptimaliseerde supercomputers.
AI-fabrieken zijn dynamische ecosystemen die innovatie, samenwerking en ontwikkeling op het gebied van AI stimuleren. Ze brengen de benodigde ingrediënten - computerkracht, data en talent - samen om geavanceerde generatieve AI-modellen te creëren. Ze fungeren als knooppunten die de vooruitgang in AI-toepassingen in verschillende belangrijke domeinen stimuleren, van gezondheid tot energie en van productie tot meteorologie. Dit initiatief past in de bredere strategie om een ecosysteem van uitmuntendheid en vertrouwen in AI te creëren binnen de Unie.
De Europese Commissie zal haar actie op het gebied van cyberbeveiliging opvoeren in een steeds meer gedigitaliseerde gezondheidssector die al te maken heeft met bedreigingen en nieuwe uitdagingen. In de eerste 100 dagen zal een Action plan on the cybersecurity of hospitals and healthcare providers worden gepubliceerd.
Met de snelle ontwikkeling van digitale gezondheidszorg en het toenemende bewustzijn van privacy en beveiliging van gegevens, wil de EU de onafhankelijkheid van digitale infrastructuur van derden versterken. Het actieplan moet vorm geven aan die ambities.
Op de volgende Internationale Vrouwendag, op 8 maart 2025, zal een Roadmap for Women’s Rights gepubliceerd worden. Die routekaart moet de belangrijkste beleidsbeginselen voor gendergelijkheid voor de komende jaren vastleggen.
Tijdens haar vorige mandaat organiseerde Von der Leyen een strategische dialoog over de landbouw. Het verslag (het rapport Strohschneider) werd ondertussen gepubliceerd. Voortbouwend op die aanbevelingen moet de nieuwe Commissie in de eerste 100 dagen een Visie voor Landbouw en Voedsel presenteren. Deze Vision for Agriculture and Food moet nagaan hoe het concurrentievermogen en de duurzaamheid van onze landbouwsector op lange termijn kunnen worden gewaarborgd binnen de grenzen van onze planeet.
Essentieel hierbij is dat landbouwers een billijk en toereikend inkomen hebben. Ze mogen niet gedwongen worden om hun producten systematisch onder de productiekosten te verkopen.
Alle commissarissen in het team van Von der Leyen krijgen de opdracht om jaarlijks Youth Policy Dialogues te organiseren gerelateerd aan hun bevoegdheidsportefeuille. De belangrijkste doelstellingen van de Jongerenbeleidsdialogen is om jongeren hun mening te laten geven over EU-beleidsinitiatieven, om te zorgen voor zinvolle interactie met commissarissen en om de standpunten van jongeren te integreren in de politieke agenda van de EU.
Elke commissaris moet zo’n Jongerenbeleidsdialoog organiseren binnen de eerste 100 dagen van het mandaat.
De EU moet zich volgens Von der Leyen verbreden en verdiepen. De EU en toekomstige lidstaten moeten klaar zijn voor het moment van toetreding.
In de eerste 100 dagen zal de Commissie daarom pre-toetredingsbeleidsevaluaties presenteren. Die evaluaties gaan over afzonderlijke onderwerpen, zoals de rechtsstaat, de eengemaakte markt, voedselzekerheid, defensie en veiligheid, klimaat en energie, migratie, en sociale, economische en territoriale convergentie in ruimere zin.
Verder verloop van 2025?
De hier opgesomde plannen voor de eerste 100 dagen werden uitdrukkelijk aangekondigd in de politieke beleidslijnen en de missiebrieven van Von der Leyen. Ze geven zo een eerste blik op de start van de nieuwe Europese Commissie.
De politieke beleidslijnen en missiebrieven kondigen nog andere plannen aan voor 2025. Maar op een volledig werkprogramma is het nog wachten tot de nieuwe Europese Commissie kan aantreden.
Contacteer gerust het VLEVA-team voor andere reeds aangekondigde initiatieven voor de rest van 2025.
In juli 2024 publiceerde Von der Leyen haar politieke beleidslijnen. Die zullen de leidraad vormen doorheen de ambtstermijn van de Von der Leyen II Commissie. Von der Leyen verdeelt haar politieke beleidslijnen onder in 7 delen:
Een nieuw plan voor duurzame welvaart en concurrentievermogen in Europa
Een nieuw tijdperk voor Europese defensie en veiligheid
Mensen ondersteunen, onze samenlevingen en ons sociaal model versterken
Onze levenskwaliteit behouden: voedselzekerheid, water en natuur
Onze democratie en waarden beschermen
Een wereldwijd Europa: onze macht en partnerschappen benutten
Samen resultaten boeken en onze Unie voorbereiden op de toekomst
In september 2024 maakte Von der Leyen haar team van kandidaat-commissarrisen bekend. De 26 kandidaten kregen elk een bevoegdheidsportefeuille en een ‘mission letter’. Die missiebrieven bevatten al enkele opdrachten voor initiatieven binnen de toegewezen bevoegdheidsportefeuille van elke kandidaat-commissaris. VLEVA maakte een thematisch overzicht van de aangekondigde initiatieven en doelstellingen voor de komende jaren.
Van 4 tot en met 12 november 2024 moeten de kandidaat-commissarissen voor de bevoegde commissies in het Europees Parlement verschijnen. Daar wordt getest of ze geschikt zijn voor de posten die hen zijn toegewezen. Kandidaten moesten voorafgaand aan de hoorzittingen alvast schriftelijke vragen van de parlementaire commissies beantwoorden. De antwoorden op die vragen bieden opnieuw extra inzicht in de plannen van de Commissie. Alle info over de hoorzittingen (data, bevoegde commissies, schriftelijke vragen, gegeven antwoorden enz.) vind je hier.
Wanneer alle kandidaten groen licht krijgen van de parlementaire commissies, zal Commissievoorzitter Von der Leyen haar volledige college van commissarissen voorstellen. Vervolgens stemt het Europees Parlement in een plenaire vergadering over het college van commissarissen als geheel. Daarna volgt de officiële benoeming door de Europese Raad en begint de Commissie aan haar ambtstermijn voor 5 jaar.
.png)
