16 juni 2023 - door Liese Dewilde
Op 14 juni 2023 stemden de Europarlementariërs voor een Resolutie met aanbevelingen aan de Commissie over hoogwaardige stages in de EU. Ze roepen op om een richtlijn voor te stellen over kwaliteitsstages en om het bestaande kwaliteitskader voor stages te actualiseren.
Jongeren moeten vlotter en beter toegang krijgen tot hoogwaardige, betaalde en inclusieve stages en sociale bescherming.
Elke vorm van discriminatie is verboden en stages moeten inclusief en voor iedereen toegankelijk zijn, in het bijzonder voor jongeren met een kwetsbare achtergrond.
De eerste werkervaring van stagiairs moet van goede kwaliteit zijn, gecontroleerd via passende toezicht systemen.
Wat is de hoofdboodschap van het Europees Parlement? Het Europees Parlement verzoekt de Commissie en de lidstaten, in nauwe samenwerking met de sociale partners, om jongeren vlottere en betere toegang te geven tot hoogwaardige, betaalde en inclusieve stages. Daarbij moet speciale aandacht gaan naar jongeren met een kwetsbare achtergrond.
Hoogwaardige stages zijn nodig om de vaardigheden en inzetbaarheid van jongeren te vergroten. Ze helpen bovendien om de discrepanties tussen gevraagde en aangeboden vaardigheden op de arbeidsmarkt aan te pakken.
Hoogwaardige stages bieden een waardevolle bijdrage aan de verwezenlijking van de sociale doelstellingen van de EU.
Er bestaat al een kwaliteitskader voor stages, namelijk de aanbeveling van de Raad van 2014 inzake een kwaliteitskader voor stages. Het Europees Parlement verzoekt de Commissie om dit te actualiseren en verstevigen.
De bestaande beginselen uit het kwaliteitskader blijven belangrijk. Een aantal beginselen moeten worden toegevoegd:
Toegang tot een passende vergoeding van stagiair(e)s die in overeenstemming is met de kosten van levensonderhoud
Toegang tot sociale bescherming voor stagiair(e)s, in overeenstemming met de nationale regelingen
Gemakkelijkere toegang tot stages voor mensen met een kwetsbare achtergrond, waaronder stagiairs met een handicap
Toegankelijke werkplekken
Op afstand uitgevoerde onderdelen van de stage (telewerk) moeten ook voldoen aan de kwaliteitscriteria
Duidelijke leerdoelen en toegang tot degelijk mentorschap en begeleiding door opgeleide mentoren
Mogelijkheid om wanpraktijken en slechte omstandigheden tijdens de stageperiode te melden
Het Europees Parlement veroordeelt het gebruik van de status van stagiair om hoogopgeleide en gespecialiseerde werknemers aan te trekken, wanneer het in werkelijkheid over werknemers gaat. Dit leidt tot baanonzekerheid, een lager loon en gebrek aan sociale bescherming.
Bestaande EU-financiering moet benut worden om de doelstellingen van kwaliteitsvolle stages te behalen. Er is ook nood aan meer bewustzijn over de beschikbare middelen van de Unie.
Het Parlement roept op om de uitwisseling van goede praktijken tussen de lidstaten op het vlak van hoogwaardige en voor iedereen toegankelijke stages te stimuleren.
Het Europees Parlement vraagt de lidstaten om passende toezicht systemen in te stellen. Dit maakt het mogelijk om de goede kwaliteit van de eerste werkervaring van stagiair(e)s te controleren.
Nationale arbeidsinspecties horen de bestaande regels te handhaven. Voor hen moet meer bewustmaking, opleidingen en capaciteitsopbouw voorzien worden.
Alle belanghebbenden (aanbieders van onderwijs en openbare diensten voor arbeidsvoorziening, stage aanbieders, sociale partners enzovoort) moeten meer samenwerken. Het Parlement pleit ook voor het stimuleren van pacten voor vaardigheden op lokaal niveau.
Op nationaal en Europees niveau moeten meer vergelijkbare gegevens over stages verzameld worden. Er zijn meer gegevens nodig om struikelblokken waarmee stagiair(e)s in aanraking komen, weg te werken.
Elke vorm van discriminatie moet verboden zijn. Lidstaten moeten specifieke maatregelen invoeren daarvoor.
Hoogwaardige stages moeten inclusief en voor iedereen toegankelijk zijn. Mensen met een handicap moeten specifiek geholpen worden. Hierbij wordt onder meer gepleit voor een in de hele Unie geldende definitie van het begrip ‘handicap’.
Levenslang leren is noodzakelijk. Stages moeten daarom toegankelijk zijn voor mensen van alle leeftijden.
Kansarme jongeren, specifiek jonge NEET’s (No Employment, Education or Training) moeten kansen krijgen.
Het Europees Parlement roept de lidstaten op om grensoverschrijdende stages meer aan te moedigen. Dat gebeurt momenteel niet veel.
Het Europees Parlement beschrijft 4 verschillende soorten stages:
Stages op de vrije markt
Stages in het kader van actief arbeidsmarktbeleid
Stages die onderdeel zijn van een beroepsopleiding
Stages die onderdeel zijn van een leerplan in het hoger of beroepsonderwijs
In verband met de eerste 3 soorten stages verzoekt het Europees Parlement de Europese Commissie een voorstel in te dienen voor een richtlijn. Dit zou een ‘Voorstel voor een richtlijn voor een kader over hoogwaardige stages tot vaststelling van minimumvereisten voor kwaliteitsnormen en passende bezoldiging moeten zijn’. In Bijlage 1 van de Resolutie geeft het Europees Parlement zelfs een ontwerprichtlijn mee.
In verband met stages die worden gevolgd om onderwijskwalificaties te behalen, verzoekt het Europees Parlement de Europese Commissie om een voorstel voor een besluit over een kwaliteitskader voor stages aan te nemen. Bijlage 2 van de Resolutie bevat een ontwerpbesluit.
De Commissie kondigde in haar werkprogramma voor 2023 een initiatief over het kwaliteitskader voor stages aan. Dit initiatief werd gepland voor het tweede kwartaal van 2023 en ging wetgevend of niet-wetgevend zijn.
Momenteel is nog geen verdere duidelijkheid over de timing of de vorm van het aankomende Commissie-initiatief.
Met deze Resolutie hoopt het Europees Parlement de Commissie inspiratie te geven over de richting waarin het initiatief volgens hen moet gaan. De Resolutie omvat aanbevelingen aan de Commissie.
De EPRS (European Parliamentary Research Service) deed in januari 2022 nog een studie over de kwaliteit van stages in de EU. De studie focust op de Europese toegevoegde waarde van een versterkt kwaliteitskader voor stages. Bekijk de studie hier.
Hier vind je het persbericht van het Europees Parlement. Lees hier de Nederlandstalige tekst van de Resolutie.