Het Actieplan voor Europese Democratie ontleed

Achtergrond

De Europese Commissie publiceerde vorige week het European Democracy Actieplan. Daarmee wilt het de democratie van de Unie beschermen tegen extremisme, beïnvloeding van het democratische proces en desinformatie.

De Commissie zal het actieplan herzien in 2023, een jaar voor de nieuwe Europese parlementsverkiezingen.

Het actieplan bestaat uit drie grote pijlers

Pijler 1: Verkiezingen

Sociale media zijn de ideale plek voor buitenlandse inmenging, manipulatie van de publieke opinie, en afrading van deelname aan verkiezingen. Daarom wilt de Commissie volgende zaken ondernemen

Meer transparantie rond politieke marketing en communicatie

• Een strengere afdwinging van de GPDR regels
• Een wetgevend voorstel over transparantie van gesponsorde politieke inhoud in 2021
• Mogelijks restricties op micro-targeting en psychologische profiling in politieke context

Duidelijke regels over financiering van Europese politieke partijen

Om buitenlandse inmenging tegen te gaan moet er meer transparantie komen over waar partijfinanciering vandaan komt. De wetgeving hierover zal volgend jaar herzien worden, en er komt mogelijks een online tool voor transparantie.

Sterkere samenwerking in de EU voor eerlijke en vrije verkiezingen

Er komt een nieuwe operationeel EU mechanisme om weerbaarheid van verkiezingen te ondersteunen. De Commissie zal bovendien een high-level evenement organiseren over de uitdagingen van het electoraal proces, en hoe burgers in het democratisch proces te versterken. Ook komt er een EU cybersecurity strategie waarin de bescherming van de infrastructuur tegen cyberaanvallen aan bod zal komen.

Democratisch engagement en participatie buiten verkiezingen promoten

De Europese Commissie wil zorgen voor een inclusief democratisch proces. Daarvoor wendt het zich tot de Conferentie over de Toekomst van de Unie, de jaarlijkse Rule of Law verslagen, en de nieuwe generatie Burgerdialogen. Om onine hate speech tegen te gaan stelt de Commissie voor de lijst met EU misdaden van art. 83 VWEU uit te breiden met haatmisdrijven en hate speech.

Pijler 2: Mediapluralisme en -vrijheid

De Commissie wil ook de veiligheid van journalisten beschermen. Dit omvat verschillende componenten

• Veiligheid van journalisten
• Strijd tegen strategische rechtszaken tegen publieke participatie
• Sterkere samenwerking om professionele standaarden te ontwikkelen en implementeren: om commerciele en politieke druk tegen te gaan zullen er beleidsaanbevelingen komen om journalistieke standaarden te ontwikkelen
• Extra maatregelen voor mediapluralisme

Pijler 3: Strijd tegen desinformatie

De Commissie benadrukt hier de nood aan pro-actieve communicatie. Ze wil enerzijds betrouwbare informatie voorzien, en anderzijds bewustmaking creëren rond het kritisch benaderen van informatie. Daarom zal de Commissie blijven investeren in onderzoek naar en het versterken van de strategische communicatie en bewustmakingsacties.

De strijd moet op drie manieren gevoerd worden

• Capaciteit versterken om desinformatie te counteren: zowel op Europees niveau, als op lidstaat niveau. Daarom zal er meer geinvesteerd worden in strategische communicatie, relevante netwerken, alsook samenwerkingsverbanden en het Europees Netwerk voor Verkiezingen.
• Meer verplichtingen voor online platform: online platforms zijn volgens de Commissie een makkelijk medium voor de verspreiding van misleidende informatie. Daarom zal er begeleiding voorzien worden voor platforms on tekortkomingen tegen te gaan. Daarnaast komt er een versterkte Code of Practice, met een permanent raamwerk om het te monitoren.
• Burgers geïnformeerde keuzes laten maken: mediawijsheid is essentieel voor burgers om ze hun weg te laten vinden in de stroom van informatie. Daarom zal er geïnvesteerd worden in projecten die werken rond mediawijsheid. Dat zal onder meer via de cross-sectorale component van Creative Europe en het Rights and Values Programme gebeuren. Ik het Digital Education Action Plan zal zich gedeeltelijk toeleggen op de strijd tegen desinformatie via onderwijs.

Het volledige actieplan kan u hier terug vinden